Пәні: Математика Қызылорда, 2016ж. Дарынды оқушылармен жұмыс

                                                                                   Г. Галилей

            Мектепте оқу-тәрбие жұмысындағы әдіс-тәсілдің қай-қайсысы болсын, негізінде оқушылардың сана-сезімін, ақыл-ойын дамытуды мақсат ететін болғандықтан, олардың да дара ерекшеліктерін біліп, санасып отыру қажет. Бұл ұстаз-парызы.

·         Баланың жеке тұлғалық ерекшеліктерін дамыту, оны қоғамда өмір сүруге психологиялық тұрғыдан дайындау·        

 Балалардың кәсіби және  жеке даралық қабілетін анықтай алуына психологиялық –педагогикалық көмек көрсету

 Негізгі принциптері: Баламен жеке сыйластық және сенімді қарым-қатынас орнату

·         Іс-әрекеттің сәтті орындалуын қамтамасыз ететін қабілеттік істің өзара сәйкестік сапалығын айтады

·         Іс-әрекеттің  жағдайдағы ерекшелігі, кеңінен қамтылған адам мүмкіндігі.

·         Ақылдың потенциалы немесе интеллект. Оқуға, білімге жалпы танымдық мүмкіндіктер және қабілеті

·         Баланың табиғаты арқылы дамыған қабілет туралы

·         Таланттылық және адамгершілігінің жоғары жетістіктерге жеткізетін іс-шаралар

·         Интелектуалды сферасы

·          Білімділік өрісі

·         Ойлау қабілеті ерекшесі тұрақты, қызығуы мол, кейде бір іспен айналысса тоқтай аламайды, өз ойын ерте жеткізеді

 Дарындылық үш параметрмен анықталады:

·         Танымдық жеке дамуы.

·         Психологиялық жеке дамуы.

·         Физикалық дамуы.

 

Дарынды балалармен жүргізілетін жалпы  жұмыс жоспары:

 

Дарынды балалармен жұмыс жүргізудің мақсаты:

• 
  Баланың шығармашылық қабілетін және өз бетінше шығармашылық ізденісін дамыту;
  
• 
  Пәнге терең қызығушылығын арттыру;
  
• 
  Оқушының әсерлілік сезімін қалыптастыру;
  
• 
  Оқушының белсенділігін арттыру мақсатында даму деңгейін, танымдық белсенділігін арттыра оқыту;
  
• 
  Жалпы білім -білік дағдыларын дамыта оқыту;
  
• 
  Білімнің бағасын арттыру.
  

• 
  Жекелеген пәндерден балалардың дарындылығын айқындау;
  
• 
  Дарынды және ерекше қабілетті балалардың ізденуіне жағдай жасау;
  
• 
  Оқушының ақыл –ой қабілетін жетілдіру;
  
• 
  Шығармашылық жеке дарындылығын арттыру;
  
• 
  Қабілетті оқушымен жеке жұмыстар жүргізу арқылы білімі мен ой өрісін әрі қарай дамыту, білім сапасын арттыру;
  
• 
  Техника саласындағы қабілетті балалардың келешегіне бағдар беру;
  

• 
  Оқушыларды өз тілінде жатық сөйлеуге, кез-келген ортада қарым-қатынасқа түсе алуға даярланады;
  
• 
  Кестелі, бейнелі тілдік сөйлеуді қолданады;
  
• 
  Өзіне тән стильдік ерекшелігі қалыптасады;
  
• 
  Сөз бояуын құбылта алады;
  
• 
  Ойын анық, дәл, шешен тілмен жеткізеді;
  
• 
  Сөзі ой мен сезімге әсер ететін мағыналы сөздік тұлғаларды қолданады;
  

• 
  Дарынды оқушыны анықтау әдістерімен жұмыс жасай алуы;
  
• 
  Дарынды оқушыны жекелей және топпен оқытуға арналған бағдарлама құрастырып, сонымен тұрақты жұмыс істей білуі;
  
• 
  Оқушы дарындылығын дамытуға қажетті зерттеу жұмыстарын жүргізе алуы;
  
• 
  Дарынды оқушыны оқытудың нәтижесін нақты бағалай білуі;
  
• 
  Дарынды оқушының ғылыми ізденіс жұмыстарымен айналысуына жетекшілік етуі;
  
• 
  Дарынды оқушыны олимпиадалар мен сайыстарға дайындауда жетістікке жете алатындай деңгейде жұмыс жасауы;
  
• 
  Сабақ беретін пәнін мемлекеттік стандарт деңгейінен жоғары деңгейде білу;
  
• 
  Оқушы дарындылығының моделін білу;
  
• 
  Қазіргі заманға сай оқытудың жаңа технологияларын білу;
  
• 
  Дарынды оқушылардың ерекшелігін ескере отырып, оларға шығармашылық пен жұмыс жасайтын тапсырмалар дайындай білуі.
  

1. Мектеп әкімшілігі не бірлестік мүшелері дарынды балалармен жұмыс жасауға қабілетті, шебер мұғалімдерді анықтау

2. Мұғалімдерді қажетті құжаттармен қамтамасыз ету, дайындықтан өткізу, пікір алмасу шараларын белгілеу

3. Қабілетті оқушылармен жұмыс жүргізетін мұғалімдер тобына жетекшіні бекіту не тағайындау

4. Оқушылар дарындылығын анықтау шараларын ұйымдастыру (жарыс, байқау, емтихан, олимпиада, т.с.с)

5. Дарынды оқушылармен жұмыс бұрышын жабдықтау (кабинетін)

 

ІІ. Оқушылар арасынан қабілетті оқушыны анықтау (кіммен жұмыс істейді?)

1.     Бастауыш сынып мұғалімдерімен кеңесе отырып қабілетті (өте ерекше) оқушылар тізімін алу

2.     Пән мұғалімдерімен (сынып жетекшілерімен) қабілетті не айрықша өнері, бейімі бар оқушыларды іріктеу

3.     Жыл сайын мектепішілік жарыстарда, олимпиадаларда, т.с.с байқауларда жеңімпаз оқушыларды топтастыру (бағытына қарай)

4.     Білім деңгейінің стандарттық өлшемнен ерекшелігін (игеру қабілетін) анықтау

“Дарынды балалар” бағдарламасының жұмыс бағыттары:

ІІ.   Диагностика жүргізу

ІІІ. Дарынды балалардың шығармашылық потенциалын жүзеге асыруда жағдай туғызу

IV. Дарынды балалардың шығармашылық қабілетін дамыту.

V. Дарынды балалардың шығармашылық дамуының негізгі көзі-ынталандару іс-шараларын өткізу

VІ. “Дарынды балалар” мәселесі  бойынша мұғалімдермен ғылыми-әдістемелік іс-шаралар ұйымдастыру

Дарынды оқушылармен жұмыс тәжірибемнен Пірназаорва Тоғжан, Төребек Жаннур, Низамитдин Ақниеттер мектеп қабырғасында жүргенде түрлі олимпиадалар мен «Кенгуру», «Ақбота» интеллектуалды марафонға қатысып, жүлделі орындар иеленді. Назарбаев зияткерлік мектебіне дарындылығы мен қабілеттілігінің арқасында қабылданып, жақсы бағалармен бітіріп шықты. Сонымен бірге Әуелбек Арман, Абдулла Арайлым, Сейткамал Сандуғаштар математика пәнінен дарындылығымен қабілеттілігінің арқасында Ұлттық Бірыңғай Тестлеуден осы пәннен 25 ұпай жинап «Алтын белгі» иегері атанды.  Қазіргі таңда бұл оқушылар Қазақстанның қалаларында Жоғары оқу орындарында білім алуда.

 

Әдебиеттер: 1. Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың 2011-2012 жылғы жолдауы.

2.Қазақстан Ұлттық Энциклопедиясы, (6 том.)

3. http://u-s.kz/publ/6900-daryndy-oushylara-arnalan-zhmys-zhospary.html