Патологическое пристрастие к азартным играм (игромания), интернет-зависимость

16б, 17б және 18б сұрақтарына берілген жауапты мынадай тәсілмен санау қажет: 0 = «Жоқ», 1 = «Аздап», 2 = «Иә».

0 белгісі жұбайыңызға/ серіктесіңізге әкелген зиянның болмауын және 6 белгісінің жұбайыңызға/ серіктесіңізге жоғары зиянның әкелгенін көрсетсе, осы сұрақтар бойынша қосынды балл есептеледі.

Өзіңе әкелген зиянның шкаласы. 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 19, 20, 21 сұрақтарына берілген жауаптар саналады.

Егер де осы 4 және одан да көп сұрақтарға 8 және 9 мәні берілсе, онда осы шкала бойынша жалпы сомасы есептелмейді, ал шкала жоғалды деп саналады. Егер де 8 және 9 деген жауаптар шкала бойынша барлық сұрақтардың ішінен 3 немесе одан да аз сұраққа жауап берілсе, онда бұл балдар жалпы соманы есептеген кезде ескеріледі.

0 белгісі өзіңе әкелген зиянның жоқ екенін және 60 - өзіңе әкелген зиянның жоғары екенін көрсетсе, осы сұрақтар бойынша қосынды балл есептеледі.

0 белгісі өзіңе әкелген зиянның жоқ екенін көрсетсе, осы сұрақтар бойынша қосынды балл есептеледі.

Барлық сұрақтар бойынша балдардың сомасын қосу қажет.

0 - 4 балл — сізде ойынға қатысты проблема жоқ;

5 - 8 балл — сізде ойынға қатысты проблеманың төмен деңгейі бар;

9-14 балл — сіз әлеуметтік және проблемалық ойыншылар арасында шектеулі жағдайда орын аласыз;

15 және одан да жоғары балл— сіз проблемалық ойыншысыз.

7-қосымша
АНОНИМДІ ОЙЫНШЫЛАР ҚОҒАМЫНЫҢ ЖИЫРМА СҰРАҒЫ
Модифицияланған нұсқа - А.А. Карпов, В.В. Козлов

Мағынасы: Анонимдік ойыншылар қоғамы әзірлеген жиырма сұрақ - құмарлы ойыншыға кәсіби емдеу қажеттілігін анықтауға мүмкіндік беретін құрал. Сұрақнама 20 сұрақтан тұрады, оның жартысынан жуығы құмарлық ойындардың салдарына жатады, қалған жартысы тәртібіне талдау жасауға қатысты. «Иә» немесе «Жоқ» деп жауап беруге болады. Әрбір «Иә» деген жауап сомаға бір балл қосып отырады. Қосынды балл жоғары болған сайын, ойыншының проблемасы да жоғары болады және оған мамандандырылған ем алу мүмкіншілігі барынша қажет етіледі. Егер де 7 және одан да көп балл алса, ойыншы тәуелді болып саналады. Сауалнаманы ересек адамдарға да, жасөсіпірімдерге де қолдануға болады. Ол өте сәтті ішкі келісіммен және сенімділікпен сипатталады (альфа 0,94 –ке тең болады) және бұдан басқа корреляцияның SOGS (0,61) и DSM-IV-J (0,68) (Нил және басқа, 2005) жоғары коэффициентіне ие.
Нұсқаулық: сіздің алдыңызда 20 сұрақтан тұратын тізім бар. Әрбір сұрақты мұқият оқыңыз және оларға «иә» немесе «жоқ» деген жауап беріңіз. Жауабыңызды әрбір сұрақтың жанына немесе арнайы бланкіге жазыңыз. Жауап беруге көп уақыт кетірмеңіз, ең бірінші басыңызға қандай жауап келді, соны таңдаңыз. Сұрақтарды жіберіп алмаңыз. Олардың барлығына жауап беру қажет. Барынша дұрыс жауап беріңіз. Өз жауабыңызбен жақсы пікір қалдыруға тырыспаңыз, олар нақты болу керек. Жұмысқа кірісіңіз.

Жауаптар бланкісі

А.Ж.Т. __________________________ Жынысы __________Жасы _________

Білім ____________________________________________ Күні_______

2. Қай бір кездері ойын сіздің үйіңізде кикілжіңнің болуына себеп болды ма?

3. Сіздің репутацияңызға ойынның әсері тиді ме?

4. Ойыннан кейін өкіну сезімі болды ма?

5. Қарызды қайтару немесе басқа да қаржылық проблемаларды шешу үшін сізге ақша табу үшін ойнауға тура келген кезіңіз болды ма?

6. Ойын сіздің амбицияңыз бен іскери қасиеттеріңіздің төмендеуіне себеп болды ма?

7. Ойыннан ұтылып қалып, барынша тез ойынға қайта оралып, ұтып алу сезімін сезіндіңіз бе?

8. Ұтып алып, қайтадан ойынға оралып, тағы да көбірек ұтып алсам деген ойда боласыз?

9. Соңғы тиыныңыз қалғанша ойнайсыз ба?

10. Ойын үшін қарызға ақша берген кезіңіз болды ма?

11. Ойынды қаржыландыру үшін бір нәрсеңізді сатқан кезіңіз болды ма?

12. «Ойын» ақшаларын басқа бір жай шығындар үшін жұмсауға қимаған кезіңіз болды ма?

13. Ойын үшін өзіңіздің және отбасыңыздың қамы үшін қамқорлық көрсетуді қойған кезіңіз болды ма?

14. Өзіңіз жоспарлаған уақытқа қарағанда құмарлық ойындарды көбірек ойнаған кезіңіз болды ма?

15. Мазасыздық пен келеңсіздікті ұмыту үшін ойын ойнаған кезіңіз болды ма?

16. Ойынды қаржыландыру үшін қандай да бір құқыққа қарсы әрекет жасауды жоспарлаған немесе жасаған кезіңіз болды ма?

17. Ойын сіздің ұйқыңызды бұзған кезі болды ма?

18. Ұрсысу, көңіл қалу немесе реніш жағдайларының сізді ойынға тартқан кезі болды ма?

19. Қандай да бір қуанышты жағдайларды бірнеше сағаттық ойындар-мен тойлаған кезіңіз болды ма?

20. Құмарлық ойындарға байланысты сіз қай бір кездері өзіңізге қол жұмсау туралы ойладыңыз ба?

Барлық сұрақтар бойынша балдар сомасын санаңыз. Әрбір «Иә» деген жауапқа 1 балл, «жоқ» деген жауапқа - 0 балл есептеледі.

Егер де сізде 7 және одан көп балл болса онда сіз патологиялық ойыншы болып табыласыз.

8-қосымша
ОРТАҚ ТӘУЕЛДІЛІКТІҢ БОЛУЫНА АРНАЛҒАН ТЕСТ
Мәні: осы тест сізде ортақ тәуелділіктің барын анықтауға мүмкіндік береді (В.В. Козлов, А.А. Карпов модификациясы). Ортақ тәуелді-лік ауру белгісін сипаттайды. Осындай өзіндік жағдай қатты күйзеліс пен уайымға салынып кету, сондай-ақ адамға немесе қандай бір затқа қатты тәуелді (эмоциональды, әлеуметтік, кейде табиғи) болу белгілерін сипат-тайды.

Ортақ тәуелділікке мынадай белгілер тән болуы мүмкін:

1. 
   Жаңылысу, мойындамау, өзін-өзі алдау.
   
2. 
   Өзіндік «менін» толық жоғалтып алып, өзін-өзі елемеу сезімі болған-да біреуге немесе бір нәрсеге қатты алаңдау.
   
3. 
   Компульсивтік іс-әрекет (адам соңынан өзін өкінуге әкелетін дәреже-ге жеткізетін санасыз иррациональды тәртіп жасау, бірақ бәрібір де ішкі жылжитын, жылжымайтын күш арқылы іс-әрекетін әрі қарай жалғастыру).
   

5. Бір-біріне ұқсас ғадеттерді сезіну (өзіне аяныш білдіру, ашулану, күйзелу және т.б).

6. «Тұрақты» сезім мен қарым-қатынас жасауда, жыныстық қатынас жасауда және т.б. оған қатысты проблемалар.

7. Өзің және басқа біреу үшін жауапкершілікті шектей алмау (ересек адам өзі үшін басқалардың алдында жауап береді, ортақ тәуелді адам басқалары мен өзінің алдында басқалар үшін жауап береді).

8. Белгіленген шекті бұзу; ортақ тәуелді адам басқа біреудің өмірін бұзуға және өз өмірін басқа біреудің бұзуына, «өзіне не жақсы не жаман болуы үшін» басқа біреудің шешуіне мүмкіндік береді.

9. Өзін жек көруіне байланысты өзін-өзі төмен бағалауы.

10. Үнемі күйзелісте болу нәтижесінде денсаулықтың бұзылуы.

Ортақ тәуелді адам – бұл өзіне басқа бір адамның тәртібінің әсер етуіне мүмкіндік беретін және осы адамның әрекеттерін бақылауды толық жоғал-тып алған адам.

Ортақ тәуелділік ауруы көп тараған ауру түрлеріне жатады. Ол: дене бітімі, эмоциональдық, тәртіп жағынан, әлеуметтік және рухани жағынан барлық деңгейдегі бұзушылыққа әкеледі.

Осы сауалнама құмарлық ойындардан болатын ауруларды оңалту және алдын алу орталығының сайтында Интернет желісінде жарияланды — оны екі ұйым: «Жауапты ойын» және Ресейлік «Алкоголизм және нашақорлық ЗИ» қайырымдылық қоры құрды.

1. 
   Оның (әйел/ер) құмарлық ойындарды ойнағанына сіздің қысылған немесе намыстанған кезіңіз болды ма?
   
2. 
   Оның (әйел/ер) құмарлық ойындармен ойнауына байланысты бар-лығын тастап немесе барлығын басынан бастағыңыз келген кезіңіз болды ма?
   
3. 
   Оның (әйел/ер) құмарлық ойынмен айналысуына байланысты өзіңіз-дің бойыңызда сенімсіздікті сезіндіңіз бе?
   
4. 
   Оның (әйел/ер) құмарлық ойындармен ойнауына байланысты қарым-қатынастарыңызды үзу туралы қорқытып көрдіңіз бе?
   
5. 
   Оның (әйел/ер) ойынмен айналысуына байланысты ультиматум қой-дыңыз ба?
   
6. 
   Одан (әйел/ер) енді ол (әйел/ер) бұдан былай ойынға бармайтыны туралы «шын айтамын» деген сөзді естіген кезіңіз болды ма?
   
7. 
   Егер де ол (әйел/ер) ойынын біржола қоймаса өзіңізге және/немесе балаларыңызға бір жағдай болып қала ма деген сезім болды ма?
   

9. Ол (әйел/ер) ойыннан өте кеш келгенде немесе мүлде келмегенде ұйықтай алмаған кезіңіз болды ма?

10. Ол (әйел/ер) ойын ойнап қойды ма деп уайымдап жұмысына, жолдастарына, таныстарға қоңырау соғып іздеген кезіңіз болды ма?

11. Егер де ол (әйел/ер) ойынды тоқтатса, онда сіздің өміріңізде бәрі жақсы болады деген ойда болдыңыз ба?

12. Сіздің отбасыңызға емес, ақшаның ойынға өте көптеп жұмсала-тынына ашуланған кезіңіз болды ма?

13. Одан (әйел/ер) ақша мен құнды заттарды тығып қоюға тура келген кезіңіз болды ма ?

14. Оның (әйел/ер) қарызын қайтару үшін қарызға ақша алған кезіңіз болды ма?

15. Есеп шотты төлеу үшін көбірек жұмыс істеуге тура келген кезіңіз болды ма?

16. Ойынқұмарлық проблемасы туралы айтуды ұят санаған кезіңіз болды ма?

17. Оны (әйел/ер) ойын орындарынан іздеуге тура келген кезіңіз болды ма?

18. Отбасын бағып асырау үшін тек өзіңіздің кіріс көздеріңіз ғана жұмсалған кездер болды ма?

19. Оның (әйел/ер) әрекеттерін қадағалау үшін ойын орындарына барған кезіңіз болды ма?

20. Оны (әйел/ер) ойын қалай тартатынын түсініп сезіну үшін өзіңіз де ойын ойнауды бастап көрдіңіз бе?
Нәтижелерді өңдеу және талдау:

Кілті: «Иә» жауабы - 1 балл; «Жоқ» жауабы - 0 балл.

20 сұрақ бойынша жинаған балдардың сомасын санаңыз.

1 - 3 балл – сіздің бойыңызда жақын адамыңыздың тәртібінен қатты эмоционалдық тәуелділік дамып келеді. Өзіңізге сенетін адаммен өзіңіздің жағдайыңыз туралы сөйлесіңіз.

4 - 7 балл – сіз жақын адамыңыздың тәртібінен қатты эмоциональдық жағдайдасыз. Сізге маманның кеңесі қажет сияқты.

8 - 20 балл – сіз басқа адамның тәртібіне және проблемасына үстем болып отырсыз және өз өміріңізбен жүруді қойғансыз. Сіз өз-өзіңізді баға-лауды, өз-өзіңізді құрметтеуді біршама өзгерттіңіз . Жағдайды қадағалауда сіздің әрекеттеріңіз нәтижесіз болып отыр, содан сіз қадағалауды күшейткіңіз келеді. Сіз қалыптасып қалған тұрақты күйзеліс жағдайындасыз, сіздің эмоционалдық жағдайыңыз оның (ер/әйел) эмоционалдық жағдайына байланысты. Сізге жедел түрде білікті маманның кеңесі қажет.

9-қосымша
ВИКТОРИАНДЫҚ СҰХБАТ

(VICTORIAN GAMBLING SCREENINTERVIEW)
Аудару, бейімдеу, модификациялау — А.А. Карпов, В.В. Козлов
Мен қазір Сіздерге құмарлық ойындарға қатысты бірнеше жалпы сұрақ қоямын.

Көрсетілген мынадай пікірлер үшін Сізге қайсысының мағынасы аса шындыққа жатады деп ойлайсыз?

Соңғы 12 айда Сіз автомат ойындары, ставка, лотерея билеттерін, казино, бинго немесе кено сияқты және осындай тағы басқа ойындар ойнадыңыз ба?

4. Құмарлық ойындардың түрлері: