Монография \ «санат» а л м п и мп

eHepi — когамдык сананыц api

жүктеу 12,37 Mb.

Pdf просмотр

бет	20/269
Дата	12.11.2023
өлшемі	12,37 Mb.
	#44239

1 ... 16 17 18 19 20 21 22 23 ... 269

kabdolov zeinolla soz oneri 2

Typnepi Tepia«i
6ipre жогалып кетед 1 Ал, эдебиет ылги олай бояа бермейдь Айталык, аргы гасырдагы феодалдык базис жогалды, 6ipaK

eHepi
— когамдык сананыц
api
курдел1,
epi ipreni
саласы деген
тужырыммен
Kenicyre
болады.
BipaK
дел осы арадан эр туста
эр турМ дау-шары мол,
KypMeyi
киын курдет мэселелерге
айналган man (эдебиеттщ таптывд), партия (эдебиеттщ
партиялылыгы) деген угымдар пайда болады да, сез енерше
байланысты теориялык толгам мен эстетикалык талгамды
б1ркыдыру шыргалацга салып, туйыккд ттрейдь
Кргамдык сана (идеология) дегешшз белгш
6ip
таптыц
максаты мен муддесгне сэйкес саяси, кукыкгык» салттык,
дши, керкемдак, философиялык кезкдрастар жуйеш екеш
магим. Кргамдык сананыц баскд
Typnepi Tepia«i
эдебиет пен
енер де жалпы ел “ем
1
ршщ акцкдт агымы” (Маркс), яки
материалдык (жэне соган нейзделген рухани) йршш к
жагдайы болып табылатын элеуметпк турмысына тэуелд1.
Мше, дэл осы арадан келеда де марксшшдер керкем еде-
биетп когамныц белгш 6ip даму дэуаршдей экономикалык
курылымына яки базиске нейзделген кондырма деп бшедо.
Алайда муныц e3i сез енершщ эстетикалык табигатына
кеп ретте керегар келетшш жасыруга тагы да болмайды.
Демек, таразыныц е й басын тец устап, салыстыра тексеру
шарт.
Алдымен, эмбеге аян, крндырма мэцгшкемес, базиспен
6ipre
жогалып кетед
1
Ал, эдебиет ылги олай бояа бермейдь
Айталык, аргы гасырдагы феодалдык базис жогалды,
6ipaK
сол туста туган Пушкин, Абай шыгармалары эл!
eMip cypin
келед
1
жене
eMip
суре бермек.
Содан соц, журткд машм, кондырма базисп ныгайтуга
тшс. Ал, эдебиетте ылги олай бола бермейдь Айталык,
Пушкин, Абай шыгармалары ез кезщдей феодалдык базисп
ныгайтуга емес, элсхретуге кызмет erri.
Акыр аягында, тш жок жерде керкем эдебиет те жок
Ал Tin — кондырма емес.
Осылар секши толып жаткдн дэлелдер мен деректерге
бакрак» “эдебиет — ковдырма” деген кисынга узщцькесида
Кол
кою киын. Ец аргы жаты тшп кене дуниедеп ямб,
хорей, дактиль, анапест, амфибраэаш... я болмаса кдзак
поэзиясыныц кдшангы кдра елец, кдаым елец, жыр сиякты
олшемдер1, немесе жалпы силабикалык, тоникалык,
силлабо-тоникалык елец жуйелер1 гасырлар бойы барлык
базистер тусында б1рдей жасап келе жаткднын ескерсек,
эдебиеттщ экономикалык курылыска тэуелс1з екенше илана
тусашз.
25

Марксшшдер бутан керклнше: кондырманыц базиске
тэуелд! екенш, крндырманы базис тудыратынын мойьшдай
тура, кондырма ныгайып, белсенд! курал дэрежесше кете-
ршгеннен кейш, ©3i езгертуип кушке айналып, базиске эсер
ете бастайды деп бшед
1
. Сейтш, кондырманьщ

жүктеу 12,37 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 16 17 18 19 20 21 22 23 ... 269