2-китап indd

446
қандастарымыздың қалі қандай болмақшы? Ең болмаса, осыны неге 
ойланбасқа.
Үшіншіден,
жер ижүзінде мәдени, рухани, техникалық, экономикалық 
интеграция процесі жіті жүріп жатыр. Жазу да техниканың талабына сай 
дамымақшы. Еуразия елдерінің бел ортасындағы түркі халықтарының 
қатарында қазақтар да компьютердің ғажайып табыстарын пайдаланбай 
тұра алмайды. Дәл осы мақсаттармен кезінде Ресей де, Қытай да латын 
жазуына көшуге талпыныс жасаған, әлі де жасауы ғажап емес. Өркениет 
елдерге тән осынау бір үрдіске неге үрке қараймыз.
Төртіншіден, 
ла тын жазуын қабылдауға жаны қас кейбіреулер мың бір 
сылтау-себептерін көлденең тартып, «Ойбай, орыс жазуында жаратылған 
жарты ғасырлық рухани мұрамыздан айырыламыз», «латын жа зуын үйрену 
қиын, тағы сауатсыз боламыз», «экономикалық жағдайымыз көтермейді», 
«ұлтаралық қарым-қатынасқа нұқсан келеді» т.т. деп, байбалам салуын 
қоймайды. Бұлардың бәрі біз үшін жаңалық емес. Латын жазуына көшіп 
алған, көшіп жатқан, көшуді қалап отырған қазақтардан басқа халықтар 
бұл қиыншылықтарды білмей, не көзжұмбай жасап отырған жоқ. Бәрі 
де он ойланып, тоғыз толғанып болып, істеп отырғанын бізге де білген 
жөн. «Өткендегі рухани мұрамызды жоғалтатын болдық» деп бір 
жыласа, өзбектер жылар еді-ау! Түркі халықтарының ішінде түріктерден 
кейінгі араб жазу ында ғасырлар бойы жасалған бай мұрасы бар өзбектер 
арабты емес, латынды қабылдап отыр. «Латын жазуын меңгеру қиын» 
деп үрейленетіндер жазу табиғатын түсінбейтіндер ғана. Шет тілдерін 
мектептен бастап үйренуімізге байланысты латын графикасын жұрттың 
бәрі біледі. Оның үстіне «латын жазуына бірден, бір жылда көшеміз» деп 
отырған ешкім жоқ қой. Ол 5 жылдан 10 жылға дейін созылатын, ұзақ 
дайындықпен іске асатын күрделі іс-шара.
Бесіншіден,
экономикалық қиын-жағдайды ескеру, әрине, қажет, бірақ 
латыннан бас тартуға ол сылтау бола алмай ды. Өйткені, бұл әрекеттің ұзақ 
жылдарға созылатындығын бәріміз білеміз. Ал нарықтық экономика күн 
сайын өзгеріп жатыр.
Сонымен қорыта келгенде айтарымыз, латын жазуына байланысты 
өзекті мәселе мыналар:
1. Күн тәртібіне қойылып отырған мәселені алдымен арнайы 
мемлекеттік комиссия құру арқылы қарауға байланысты республика 
Президенті Н. Ә. Назарбаевтың ресми жарлығы қажет.
2. Мемлекеттік комиссияның міндеті жазу туралы басталған 
жалпы дискуссияны (талас-тартысты) жалғастыру емес, 

жүктеу 2,63 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: