Дениеті мен білімін

«Жылқыны, қашырды және есекті мінулерің үшін

жүктеу 5,28 Mb.

Pdf просмотр

бет	50/209
Дата	09.10.2023
өлшемі	5,28 Mb.
	#43715

1 ... 46 47 48 49 50 51 52 53 ... 209

Дін мен діл

«Пайғамбарымыз

«Жылқыны, қашырды және есекті мінулерің үшін
және сән мақсатында жаратты»
деген 8-аятын дәлел
ретінде келтіреді. Яғни, малдың етін жеу ең үлкен нығмет
бола тұра бұл аятта жылқының мінуге арналғандығы
мен сәндігі ғана айтылып отыр. Егер жылқы еті анық
адал болғанда ең әуелі оның осы жағы айтылатын еді
дейді. Бірақ аятта жылқы етінің нақты желінбейтіндігі
кесіп айтылмағандықтан Әбу Ханифа оған харам деп
емес, мәкрүһ деген үкіммен шектелген. Сондай-ақ, Әбу
Ханифаның мәкрүһ деп үкім беруінің тағы бір негізгі
себебі жылқы малының соғысқа қажеттілігінде жа
-
тыр. Себебі, басқаша үкімге бару соғысқа ең қажетті
көліктің азаюына, аятта айтылған оның
«міністілік»
мақсатының жоғалуына әкеп соғады. Әбу Ханифаның
мәкрүһ дегені
«мәкрүһ тәнзиһан»
адалға жақын мәкрүһ
па, жоқ әлде
«мәкрүһ тахриман»,
яғни харамға жақын
мәкүһ па ғұламалар арасында екі ұшты пікір бар. Алайда
Әбу Ханифаның жылқы сүтіне адал деп пәтуа бергенін

72
Дін мен Діл
ескерер болсақ, жоғарыдағы жылқы етіне байланысты
берген пәтуасының
«мәкрүһ тәнзиһан»
адалға жақын
мәкрүһ екенін аңғаруға болады. Әбу Ханифаның жылқы
етіне мәкрүһ, ал сүтіне адал деп басқаша үкім беруінің
астарында жылқы сүтін ішу салдарынан соғыс көлігінің
азаймайтындығы, мініс мақсатының жоғалмайтындығы
жатыр
62
. Егер жылқы еті харамға жақын мәкрүһ болғанда,
Әбу Ханифа оның сүтіне адал деп үкім бермес еді.
Ал Әбу Ханифаның екі үлкен мүжтаһид шәкірті
Мұхаммед пен Әбу Юсуфтың пікірінше, жылқы еті адал.
Дәлел ретінде әл-Бухариде және Муслимде риуаят етілген
мына хадистерді келтіреді:
Біріншісі, Жәбир ибн Абдилланың:
«Пайғамбарымыз

жүктеу 5,28 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 46 47 48 49 50 51 52 53 ... 209