Хх ғасырдағы қазақ әдебиеттану ғылымы Оқулық Ре по зи то ри й Ка рг у әож кбж

жүктеу 3,59 Mb. Pdf просмотр бет 360/444 Дата 04.10.2023 өлшемі 3,59 Mb. #43645 түрі Оқулық

ІV БӨЛІМ.  Қазақ библиографиясының тарихы  қызметі зор және де ғылым мен  мәдениеттің барлық салаларын қам- ти тын әдебиеттану ғылымының үлкен  бір саласы екендігін байқаймыз. Қазақ библиографиясының түр- лері және олардың жасалу принцип- тері туралы айта кету жөн болады.  Библиография атаулының басқа са- лалардай, уақыт жағынан әдебиет  библиографиясы да екі түрге бөлі- неді: ағымдағы библиография жә не  ретроспективті библиография. Ағым- дағы библиографияға күнде лікті  бас пасөз материалдарын летописке  түсіру жатса, ал ретроспективті би- блиография дегеніміз өткен тарихи  кезеңнің материалдарынан библи- ография жасау. Қазақ әдебиетінде  библиографияның бұл екі түрі де  бар. Қазақ ұлттық Мемлекеттік кі- тап палатасы шығарып жүрген бас- пасөз, кітап летопистері осы ағым- дағы библиографияның қата рына  қосылады. Ал әдебиеттің өткен  тарихи кезеңін қамтитын библиог- ра фиялардың барлығы да ретро- спективті библиографиялар болып  есептеледі. Ішіндегі мазмұны жағынан әде- биет библиографиясы негізінен үш  түрге жіктеледі: жалпы библиогра- фиялар, персоналды библиогра- фиялар, тақырып бойынша жасал ған  библиографиялар. Жалпы библио- графияның міндеті – баспа бетіндегі  материалдарды ешбір өзгертпей сол  документтік күйінде сақтау болса,  бұл өзгертпей беру – сол материал- дарды іздеушінің тез де оңай тауып  алуына қиындық келтірмейді. Жалпы  библиографиялар әдебиеттің белгі лі  бір дәуірін, жанрын қамтиды. Пер- соналды библиографиялар нақтылы  бір ақын, жазушының творчество- сына арналады. Тақырып бойын- ша құрастырылған библиография- лар көркем әдебиеттің белгілі бір  тақырыптарының аумағын қамтумен  шектеледі. Ал әдебиеттің көкейкесті  тақырыптары бойынша жасалған  аса көрнекті библиографияны атай  қою қиын. Өйткені әдебиет библио- графиясында бұл түр кең өріс алып,  қанағаттанарлық дәрежеде жолға қо- йылған жоқ. Алдына қойған мақсаты жағынан  әдебиет библиографиясы негізінен  екі бағытта дамиды. Біріншісі, көп- шілікке ұсынылатын библиогра- фиялар. Екінші түрі – ғылыми-зерт- теу жұмыстарына көмектесетін  ғылыми библиографиялар. Қазақ әде- биет библиографиясынан осы кезге  дейін жарық көріп жүрген библио- гра фиялардың дені көпшілікке ұсы- нылатын библиографиялар. Көпшілікке ұсынылатын биб- лиографияның толық болуы шарт  емес, материалдар іріктеліп, таң- далып алынады. Ал ғылыми-зерт- теу жұмыстарына жәрдемдесу мақ- сатын көздеп жасалған ғылыми  библиографияның принциптері өзге- шелеу екенін әрқашан да ескерген  Ре по зи то ри й Ка рГ У 381 жүктеу 3,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз