Электр аппараттары «Федералдық білім беруді дамыту институты»

7
l
1
0
м
м
м
ті өрістің кернеулік айналмасы есептелетін 
U
желісінің ұзындығы.
тең магнитті индукция
Егер ауадағы магнитті өріс векторлық магнитті əлеуетпен 
А 
анықтал-
са, онда 
B 
= ∫ 
A
dl
= µ 
Н 
жəне Стокс теоремасының өрнегін есепке ала
l
1 
1 
0
отырып ∫ rot
A
dS = 
∫ 
A
dl
S 
l
1
1
μ ∫ 
A
dl
Λ =
1 l
1
1
∫ rot
A
dl 
(1.6)
мұндағы µ0 — магнитті тұрақты; 
l
—
қиманы шектеуші контур 
S
.
(1.5) жəне (1.6) формуладан Λ анықтау үшін жалпы жағдайда сəй- 
кес шектік тапсырмаларды шешумен байланысты векторлық сипатта- 
маларды білу керек. Мұндай шешім алу аналитикалық мүмкін емес, 
сондықтан сандық немесе басқа жуық əдістерді қолдануға тура келеді. 
Ауданы 
S 
жəне ұзындығы l магнитті өткізгіштің учаскесінде өрісті жай 
бөлу үшін 
l 
B = µ 
H 
= const . Сонда (1.6) формулаға сəйкес
Λ= µS/l. 
(1.7)
Көлденең қиманың тұрақты ауданы 
S 
жəне ұзындығы 
l 
магнитті өт- 
кізгіш учаскесінің магнитті кедергісі
l 
ρ 
l
Rm = 
=
μ
S 
S 
(1.8)
мұндағы µ — магнитті өткізгіш материалының салыстырмалы магнит
өтімділігі; ρм — осы материалдың шекті магнитті кедергісі, ρ
= 1/ µ.
Тізбектерді есептеу əдістерін қолдану кезінде келесі түрде түседі:
•
магнит жүйесіндегі өрістің сапалы (сандық сипаттамасыз, алайда 
барлық кеңістігі бойынша толық) бөлінуін талдайды;
•
өрістің шынайы конфигурациясын жеткілікті қарапайым түрде ма- 
тематикалық сипатталатын жеке учаскелерден тұратын қысқартылған 
конфигурацияны алмастырады; кейбір учаскелерді сақтайды; өрістің 
тармақты облыстары тармақсызға жиі ауыстырылады, ол үшін токтар- 
дың көлемді бөлінуі шексіз жұқа таспа немесе жіп түрінде бөлуге əке- 
леді;
•
магнитті тізбекті құрайды;
•
ауада жəне басқа ферромагнитті емес учаскелерде өрістің жеке 
учаскелерінің магнитті өткізгіштігін (немесе магнитті кедергісін) таба- 
ды;
•
магнит өткізгіштің магнитті кедергісінің есебімен немесе есебінсіз 
магнитті тізбекті есептеу жүргізіледі.
Магнитті тізбекті есептеу кезінде əдетте екі міндеттердің бірін ше- 
шеді: тікелей немесе кері. Тікелей міндеттегі белгілі магнитті жүйенің 
кейбір учаскесінде магнитті ағын Ф (немесе магнитті индукция 
В
) бо- 
лып табылады, ал 
F 
орамның МҚК анықтау талап етіледі. Кері тапсыр-

8
2
1
мада орамның МҚК берілген, ал магнитті ағынды (немесе индукцияны) 
анықтау талап етіледі. Тура жəне кері тапсырмаларда магнитті жүйенің 
жəне магнит өткізгіштің материалының барлық өлшемдері белгілі.
Басым жағдайлардың көпшілігінде тұрақты токтың магнитті өрі- 
стердің есептеу магниттелу гистерезисін есепке алмай жүргізіледі.
Мысал ретінде 1.2-суретте суреттелген тура жүрісті электр магнит- 
тің магнитті жүйесін қарастырамыз.
Оның магнит өткізгіші қозғалмалы элемент – якорьден 
1 
жəне 
қозғалмайтын элемент – біліктен 2 тұрады. Соңғысының екі тік бөлік- 
тері мен оларды астынан жалғайтын бір көлденең бөлігі – бұғауы бола- 
ды. Якорь жұмыс саңылаулары деп аталатын екі ауа саңылауларымен
біліктен ажыратылған (δ
жəне δ ). Осы саңылаулардың өзгеруінен энер-
гияның өзгеруі өтеді жəне аппараттың жұмыс істеуі қамтамасыз етіледі. 
Магнитті жүйедегі жұмыс саңылауларынан басқа құрылым ерекшелік- 
теріне жəне оны орындаудың технологиялық шарттарымен негіздел- 
ген паразитті (магнитті емес, ауа) саңылаулары болады. Магнитті өріс
1.2
-сурет. Тұрақты токтың магнитті жүйесіндегі магнитті ағындардың 
бөлінуі жəне магнитті өрісі:

жүктеу 8,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: