7
12 наурыз, 2022 жыл
№13 (6364)
АИТВ (адамның иммун
тапшылығы вирусы) ағзаны түр
-
лі аурулардан қорғайтын жүй
-
есін зақымдайды. АИТВ жұқпа
-
сын жұқтырғандар бірнеше жыл
бойы өзін сау адамдай сезініп,
кәдімгідей өмір сүре береді
және өздері білместен басқа
адамдарға жұқтыру көзі болуы
мүмкін. ЖИТС (жүре пайда
болған иммун тапшылығы син
-
дромы) – ол АИТВ жұқпасының
соңғы кезеңі.
АИТВ жұқпасы 3 жолмен
ғана жұғады:
-Біріншісі, қан арқылы – инъ
-
екциялық есірткіні пайдалану
кезінде (есірткіні тұтынушылар
арасында таралған) стерильді
емес құралдарды ортақ пай
-
далану, татуаж және пирсинг,
маникюр жасаған кезде ортақ
құралдарды
залалсызданды
-
рмай пайдаланғанда, бөтен
адамдардың тіс щеткасы мен
ұстарасын қолданғанда.
- Екіншісі, жыныстық жолмен:
кездейсоқ, бей-берекет және
қорғанышсыз (мүшеқапсыз) жы
-
ныстық қатынас кезінде.
- Үшіншісі, АИТВ жұқтырған
анадан баласына жүктілік ке
-
зеңде, босану үстінде және ана
сүтімен қоректендірген кезде
жұғуы мүмкін.
Жұқтырудың басқа жолдары
жоқ, яғни, АИТВ ауа-тамшылы
жолы арқылы, түшкіру мен жө
-
телу, қол алысып амандасу
кезінде, ортақ ыдысты, ора
-
мал-төсек пайдалануда, бассей
-
нде, саунада, қоғамдық көлікте,
жәндіктердің шағуы кезінде,
жануарлардың тістеуі арқылы
таралмайды.
Инфекцияның алғашқы бел
-
гілеріне жүдеу, әлсіреу, лимфа
бездерінің ұлғаюы, бір немесе
екі аптаға созылған диарея,
қызудың көтерілуі және тағы
басқаларды жатқызуға бола
-
ды, сондай-ақ, бұл жұқпа басқа
жұқпалы ауруларға ұқсас бел
-
гілермен өрбитіндіктен, кейде
оны бірден анықтау мүмкін бол
-
майды. Вирус адамның иммун
-
дық жүйесін бұзатындықтан,
ол көптеген аурулардың пайда
болуына, бойда бар сырқат
-
тардың өршуі жағдайына алып
келеді. АИТВ жұқпасын жұқты
-
рған адамдарды қоғамнан оқ
-
шаулауға болмайды, олармен
бір ортада өмір сүруден қорқу
-
дың қажеті жоқ. Онымен қоса,
бұл індетке қандайда бір себеп
-
термен тап болған кез-келген
азаматтың құқығы Қазақстан
Республикасының заңнамала
-
рымен қорғалған. АИТВ жұқпа
-
сымен өмір сүретін адамдар
тұрғылықты жері бойынша
ЖИТС орталығының базасын
-
да тіркелген. Олар өз індеттері
туралы және инфекцияны өзге
адамдарға қасақана жұқтырған
-
дары үшін қарастырылған жа
-
уапкершіліктер туралы жақсы
біледі.
Бүгінде АИТВ жұқпасынан
қорғайтын вакцина жоқ, бұл
жұқпаға қарсы ем бүгінгі күні
ойлап табылмаған, тек анти
-
ретровирустық препараттарды
пайдалану арқылы, дәрігер
-
лердің нұсқамаларын бұлжыт
-
пай орындау арқылы ғана оған
шалдыққан адамның өмірін
ұзартуға болады. Антиретрови
-
рустық препараттар вирусты ағ
-
задан толық шығармаса да, бұл
дәрі-дәрмектер адам ағзасының
қанындағы вирустың көбеюін те
-
жейді және АИТВ-ның асқынуы
-
на кедергі келтіреді.
АИТВ жұқпасының жұғуының
алдын алу үшін салауатты өмір
салтын ұстану; жауапты, қа
-
уіпсіз жыныстық мінез-құлықты
қалыптастыру; кездейсоқ және
ерте некесіз жыныстық қатына
-
стардан аулақ болу, жыныстық
серіктеспен өзара адалдықты
сақтау; есірткіні тұтынудан бас
тарту; косметологиялық шара
-
лар үшін зарарсыздандырылған
құралдарды қолдану және жеке
тазалық құралдарын қолдану
қажет.
Қоғам тазалығын сақтап, ұр
-
пақты аздыратын кеселге қарсы
тұрайық!
Достарыңызбен бөлісу: