Барша мұсылманның ардақты анасы
−
хазірет Айша
314
қарамағындағы жерде жасалды. Бұл жауапкершілікті
ол да сезінетін, сол ауырлықты сезінген түрде:
– Жағдайды бұл жерде шеше алмаймыз,
ақыретке қалдырсақ қайтеді? – деді.
Бұл сөзінен оқиғаны хазірет мұғауияның да
үлкен сынақ ретінде қабылдағаны аңғарылды. Өмір
бойы осы уайыммен өмір сүрді. Жылдар өтіп, ажал
белгілері өзіне біліне бастағанда сол сезіммен Хужрды
меңзеп:
– сенің сол күнің мен үшін ұзаққа созылды, –
деген
490
.
анамыздың әрбір мәселені қалт жібермей
қадағалап, ешбір оқиғаға енжарлық танытпайтынын
көрсететін мысалдар тек осы ғана емес. мәдинада
яхия ибни саид ибн ас абдуррахман ибн Хакамның
қызымен ажырасады. Ибн Хакам болса осы күту
мерзімі (идда)
491
бітпей жатып қызының иддасы
аяқталған әйелдей жүріп-тұруына рұқсат берді.
мұны естіп ашуланған айша анамыз сол күні халифа
мұғауияның мәдинадағы әкімі болған мәруан ибн
Хакамға хабар жіберіп:
– алладан қорық, қызыңды тым еркінсітпе, –
дейді. анамыздың бұйрығына мәруан жауап ретінде:
490
Әртүрлі риуаяттар жинақталып берілген. Бұл оқиғаның айша
анамыз бен хазірет Әли арасында болғандығы туралы айтылатын
салқындықты іс жүзінде терістейтін мәнде екенін тағы да ескерте
кетейік. Тақырыпқа қатысты кең мәлімет еңбектің соңында «Хазірет
Әли және айша анамыз» деген тақырыпта берілген. Қараңыз: ахмад
ибн Ханбал, мүснад 4\92 (16878). Толық мәлімет үшін қараңыз:
Табари, Тарих 3\220, 232; Ибн абдулбәрр, Истиғаб1\332
491
ажырасқан әйелдің құрсағында шарананың бар-жоғын анықтауға
байланысты, екінші бір ер кісіге тұрмысқа шыққанға дейін күтетін
4 ай 10 күндік идда, яғни, күту мерзімі бар екені белгілі.
Халифалар мен хазірет Мұғауия кезеңі
315
– сірә, фатима бинти Қайстың
492
басынан
өткенінен хабарың жоқ секілді ғой, – дейді. сонда
хазірет айша мәруанға:
– фатиманың жағдайымен бұны салыстырма.
Оны қазір айтудың еш реті жоқ. Ол күні фатима
бинти Қайс қиын жағдайда болғандықтан, расулалла
оған иддасын басқа үйде толықтыруға рұқсат берген
болатын
493
, – деп жауап берді.
анамыз пайғамбарымыздың заманында жүзеге
асырылып келген кейбір үкімдердің ұмытылып бара
жатқанын естеріне салып, істің ақ-қарасын ажыратып
беретін. Бір күні ақиқ деген жерде қайтыс болған
сахаба сағд ибн Әбу Уаққасты мәдинаға алып келеді
де, мәйітті пайғамбар мешітіне әкелу туралы өзара
кеңесе бастайды. мәселенің мән- жайына қаныққан
айша анамыз да солай болғанын жөн санады.
алайда, кейбір мұсылмандар бұған қарсылық таны-
тып, мәйітті мешітке кіргізудің дұрыс болмайтынын
айтады. сонда хазірет айша:
– апыр-ай, адамдар қалайша тез ұмытады
десеңші?! расулалла сухайл ибни Бәйдаға оқылған
жаназаны мешітте атқармап па еді? – дейді
494
.
492
фатима бинти Қайс – алғашқы мұхажырлардың бірі. Күйеуі Әбу
Хафс ибн мұғира одан ажыраған соң алла расулы күту мерзімін
абдуллаһ ибн Үммү мәктумның үйінде өткізуді айтқан. Ибнул
Әсир, Усудул ғаба 7\224
493
Бұхари, Талақ 39 (5015, 5017), мүслим, Талақ 52 (1481); Әбу Дәуіт,
Талақ 40 (2292)
494
мүслим, Жәнәиз 99 (973); ахмад ибн Ханбал, мүснад 6\79 (24542,
24543); 6\169 (25396) Бәйһақи, сүнән 4\51 (6825)
Барша мұсылманның ардақты анасы
−
хазірет Айша
316
Тағы бірде сахабалар пайғамбарымыздың қанша
рет ұмра жасағанын сөз етіп, өзара даурығады. Іле
абдулла ибн Омардан:
расулалла қанша рет ұмра жасады? – деп сұрайды.
сонда абдулла ибн Омар:
– Пайғамбарымыз (саллаллаһу аләйһи уә
сәлләм) төрт рет ұмра жасаған болса, олардың бірін
Ережеп айында атқарды, – деген жауап берді. Бірақ
олар жауапқа қанағаттанбайды. Хазірет Уруа айша
анамызға барып:
– Уа, мүминдердің анасы! Әбу абдуррахман
расулалланың төрт рет ұмра жасағанын, олардың бірі
Ережеп айында болған дейді, – дегенде, мынандай
жауап естиді:
– Әбу абдуррахманға алла рақым етсін! алайда
расулалла 4 рет ұмра қажылығын атқарғаныменен
Ережеп айында ұмра жасаған жоқ!
495
Бір күні екінті намазын оқып болған соң абдул-
ла ибни Зүбәйр қайтадан намазға тұрды. Бұл халифа
хазірет мұғауияға жат іс болып көрінді де абдулла
ибн аббастан Ибн Зүбәйр оқыған екі рәкат намазының
не екенін сұрады. сонда Ибн аббас «Бидғат! Оны
жасаған адам бидғатшы!» деп жауап берді. намазын
бітірген соң хазірет абдулла оларға:
– мен бидғат шығарған жоқпын! мұндай
намаздың оқылуы дұрыс екенін маған нағашы әпкем
айша айтты! – дейді.
495
Бұхари, мәғази 41 (4007); мүслим, Хажж 219 (1255)
|
