Диагностикасы:
жалпы тексеру жҽне қараудан басқа генитометрия жҥргізу керек.
Аталықбез жҽне сыртқы жыныс мҥшесінің ҿлшемдері қалыпты ҥлгідегі кестедегі
мҽліметтерімен салыстырады. Сыртқы жыныс мҥшелерінің ҿлшемінің ауытқуларының
орташа шамасы 2 сигмадан кҿп болса, патология жайлы айтуға болады. Пальпация
жҥргізіледі, атабездің консистенциясы, олардың ҧмада орналасуы, ауырсынуы,
қозғалғыштығы, ҧма жағдайы анықталады, екіншілік жыныс белгілері бағаланады.
Тестикулярлы жетіспеушіліктің экстра-генитальды белгілерін анықтау керек, дене
қалпына, емізікшелердің тартылуына, веналардың варикозды кеңеюіне, майдың
жинақталу сипатына (ҽйелдік кейіпте) назар аудару керек.
Лабораториялық әдістер:
қандағы тестостеронды анықтау, кетостероидтардың
жҽне олардың фракцияларын несеппен тҽуліктік бҿлінуін зерттеу.
Қыз балалардада гипогонадизм біріншілік немесе екіншілік болуы мҥмкін.
Біріншілік гипогонадизм себептері ҽр тҥрлі:
-
туа пайда болған генетикалық аномалиялар (Шерешевский-Тернер синдромы);
-
туа пайда болған аналық бездің жетілмеуі;
-
инфекция ҽсері (туберкулез, сифилис, эпид.паротит);
-
иондаушы сҽулелер ҽсері;
-
аутоиммунды аурулар;
-
қайсы-бір ауруларға байланысты анабезді алып тастау.
Біріншілік гипергонадотропты гипогонадизм
– бҧл туа пайда болған жетілмеуден
немесе ЖТН-лік кезеңде зақымдалудан аналықбездің қызметінің тҿмендеуі. Осы кезде
аналықбезден ҿндірілетін ҽйелдік жыныс гормондары болмайды, сондықтан организм
анабездерді ынталандыратын гипофиздық гормондары гонадотропиндерді ҿндіру арқылы
компенсация-лауға тырысады. Сонымен, қанда гонадотропиндер – лютеиндуші жҽне
фолликулды ынталандырушы гормондардың мҿлшері кҿп, ал керісінше ҽйелдік жыныс
гормондары – эстрогендер концентрациясы аз. Эстрогендердің жетіспеушілігі сҥт
бездерінің жҽне жыныс мҥшелерінің атрофиясын немесе жетілмеуін тудырады. Егер туа
пайда болған осындай жағдай немесе ерте балалық жаста пайда болса, екіншілік ҽйелдік
жыныс белгілері (сҥт бездері, ҽйелдік тип бойынша тҥктену, ҽйелдік бейне бойынша
майдың жинақталуы) дамымайды. Қыз балаларда аналық бездің зақымдалуы ерте балалық
кезде пайда болса, ҽдетте қасағаның тҥктенуі сирек, сҥт безі, жатыр, аналықбез, қынап
жетілмеген болады.
Ҽйел гипогонадизмінің бірден-бір басты симптомы – аменорея. Денесі евнухоидты
пропорция, жамбасы тар, бҿксесі тегіс болады. Егер ауру жасҿспірімдік кезеңде пайда
болса, дамып ҥлгерген жыныстық белгілер сақталады, бірақ етеккір жоғалады, ҽйел
жыныс мҥшелерінің тіні жҧқарады жҽне атрофиялық процесске ҧшырайды. Ересек жаста
дамыған ауруда қанқа диспропорциясы болмайды. Жыныс мҥшелерінің жетілмеуі айқын
емес. Екіншілік аменория туындайды, сирек вегетоневроздың ҽртҥрлі белгілері
байқалады.
Достарыңызбен бөлісу: |