Балашт ҥ с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы о қ у л ы қ Ақтӛбе 1 4

Одан бөлек жҥрек жетіспеушілігінің екі тҥрін ажыратады

жүктеу 10,77 Mb.

Pdf просмотр

бет	394/772
Дата	19.01.2023
өлшемі	10,77 Mb.
	#40966

1 ... 390 391 392 393 394 395 396 397 ... 772

tusipkaliev pediatria

Жҥрек жетіспеушілігінде қалыптасу механизмдері болып келеді
Декомпенсация ҥшін тән

Одан бөлек жҥрек жетіспеушілігінің екі тҥрін ажыратады:

аз жҥрек лақтырысы синдромы (систолалық тип, «шҧғыл» қанайналымының
бейімделуімен жедел ағымды)

кідірген жҥрек жетіспеушілігі (диастолалық тип, қанайналымының баяу бейімделуімен
жедел немесе созылмалы ағымды)
Жҥрек жетіспеушілігінде қалыптасу механизмдері болып келеді:

симпато-адренальды жҥйенің белсенуі (миокард зақымдалғанда);

жиырылу кҥшінің жоғарылауы (қарыншалық клем артқанда Франк-Старлинг заңының
жҥзеге асуы)

миокард гипертрофиясы (қарыншада шектен тыс қысым артқанда)
Декомпенсация ҥшін тән:
1.
тіндік гипоксия, ентігу;
2.
тіндерде толық тотықпаған метаболизм ҿнімдерінің жиналуы;
3.
микроциркуляцияның бҧзылысы;
4.
тамыр ҿткізгіштігінің артуы;
5.
натрий мен судың іркілісі (альдестерон мен антидиуретикалық гормон бҿлінуіне
байланысты)
6.
айналымдағы қан кҿлемінің артуы (гемопоэз белсенуімен);
7.
веноздық қысымның артуына;
8.
ісік;
9.
тіндер мен мҥшелерде қайтымсыз дистрофиялық ҿзгерістер;
Жҥрек жҧмысы негізінен миокардтың жиырылу мҥмкіндігіне байланысты болған-
дықтан, жҥрек шамасыздығы миокардтың шамасыздығының ҽсерінен пайда болады.
Жҥрек шамасыздығының пайда болуында миокардтың жиырылу мҥмкіндігін тҿмен-
дететін екі механизм бар. Алғашқысында миокардтағы зат алмасу процессі бірінші ретте,
негізінен АТФ жетіспеуінен жҽне калийдің бҿлінісінің бҧзылуынан пайда болады. Бҧндай
жағдайлар ҽр тҥрлі себепті миокардиттерде, гипоксияда, зат алмасуының бҧзылуларында
байқалады. Бҧл жағдайларда энергетикалық-динамикалық шамасыздықтар туралы сҿз
болады.
Екіншісі гемодинамикалық шамасыздық – деп аталады. Бҧнда жҥрек бҧлшық
еттеріне тҥскен жҥк оның мҥмкіндігінен артып, компенсаторлық мҥмкіндігі таусылып,
қорғануына байланыс, жҥрек бҧлшық еттерінің жиырылу мҥмкіншілігі тҿмендейді.
Гемодинамикалық шамасыздық туа жҽне жҥре пайда болған жҥрек ақауларында, сиректеу
кіші жҽне ҥлкен қанайналым шеңберлерінде қан қысымы артқанда байқалады.
Сонымен қатар, бҧндай екіге бҿлу тек бастапқы кезеңде ғана байқалуы мҥмкін,
ҿйткені, энергетикалық-динамикалық шамасыздыққа гемодинамикалық шамасыздық жҽне
зорлану қҧбылысы қосылуы мҥмкін, керісінше, гемодинамикалық шамасыздық тез арада
миокардта зат алмасу процестерінің бҧзылуына ҽкеліп соқтырады.

394
Алғашқы кезде миокард шамасыздығы қанның соғу мҿлшерінің (систолалық)
азаюымен білінеді. Минуттық кҿлем тахикардияға байланысты қалыпта болып қала
береді. Бҧл кезеңнің ҿзінде жҥрек қанайналымы нашарлап, миокардтың энергиямен
қамтамасыз етілу тҿмендейді де, қан айналым бҧзылыстары тереңдей тҥседі.
Компенсаторлық мҥмкіндігі жетіспеушілігі пайда болған жағдайларда қажетті тиімді
қан айналымды қамтамасыз ету ҥшін жҥрек шамасыздығы арта тҥседі де, жҥректің
минуттық кҿлемі азаяды. Жҥректің минуттық кҿлемінің азаюы нҽтижесінде қан ағу
жылдамдығы тҿмендейді. Бҧл қҧбылыс бір жағынан тіндерге оттегінің келуін азайтып,
гипоксия дамытып жҽне зат алмасудың толық тотықпаған ҿнімдерінің жиналуына ҽсерін
тигізеді. Екінші жағынан ҿкпеде тоқырау қҧбылысын дамытып, ҿкпенің ҿмірлік кҿлемін
жҽне тыныстық бетін азайтады, яғни
гипоксияны
тереңдете тҥседі.
Гипоксияның
ҽсерінен
гемопоэз
активтілігінде,
ткандік
ҿткізгіштік,
микроциркуляция бҧзылады. Веналық тоқырауға жҽне ҽсіресе, бҥйректегі қан
айналымының нашарлауына байланысты шумақтық сҥзілу (фильтрация) азаяды, ренин,
альдостерон жҽне антидиуретикалық гормонның бҿлінуі артады. Бҧл қҧбылыстың
салдарынан организмде натрий мен судың кідіруі болады да, калийдің экскрециясы
артады. Бҧл ҿзгерістер миокардтың жиырылу қабілетінің бҧзылуын тереңдете тҥседі.
Бҥйректің су мен натрийді кідіртуі жҽне гемопоэздің ҥдеуі айналымдағы қанның
азаюына ҽкеледі. Веналық қысымның кҿтерілуі, екінші реттегі гиперальдостеронизм
ісіктің пайда болуына тікелей ҽсерін тигізеді. Біртіндеп веналық тоқыраудың жҽне
гипоксияның ҽсерінен ішкі мҥшелердің қызметі (функциясы) бҧзылып, дистрофиялық
ҿзгерістер пайда болады.

жүктеу 10,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 390 391 392 393 394 395 396 397 ... 772