Ќазаќстан Республикасы білім жєне ѓылым министрлігі


ЕСЕПТЕУЛІК КОМПЬЮТЕРЛІК ПРОГРАММАЛАР



жүктеу 0,89 Mb.
Pdf просмотр
бет19/37
Дата24.10.2022
өлшемі0,89 Mb.
#39816
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   37
ФХ АТ лекция

ЕСЕПТЕУЛІК КОМПЬЮТЕРЛІК ПРОГРАММАЛАР. 
 
MOPAC ПРОГРАММАСЫ
Дәріс жоспары: 
1.
Есептеулік компьютерлік программалар. 
2.
MOPAC программасы 
Жаратылыстану ғылымдары мен химияны тану үшін бақылау мен 
тәжірибеден басқа үлгілеу үлкен роль атқарады. Бақылаудың басты 
мақсаттарының бірі 

тәжірибелер нәтижелерінде заңдылықтарды іздеу. 
Алайда кейбір бақылауларды тікелей табиғатта жүргізу қиын немесе мүмкін 
емес. Табиғи ортаны зертханалық жағдайда арнайы аспаптар, құрылғылар, 
яғни үлгілер көмегімен жасанды құрады. Үлгілерде нысанның тек ең 
маңызды қасиеттері мен белгілері көшіріледі, ал зерттеу үшін маңызды 
еместері ескерілмейді. Осылайша, химияда үлгілерді шартты түрде екіге 
бөлуге болады: материалды және белгілеу. 
Әлемнің көптеген елдеріндегі химиялық зертханаларда қолданылатын 
Cambridgesoft фирмасының ChemОffice бағдарламасы мен Hypercube Inc 
фирмасының HyperChem құралының тәжірибелік жағына көп көңіл бөлінетін 
болады. Бұл бағдарламалық пакеттердің бірдей есептерді шешуіне 
қарамастан, көп жағынан олар бір
-
бірін толықтырып тұрады. Сондай сияқты 
жоғарыда қарастырылған MOPAC пен GAUSSIAN программалары да кең 
таралған. Олар оқуда ғана емес, ең алдымен ғылым салаларында: химия, 
биология, биохимия, физика, биофизика, физикалық химияда көп қолдануда.
Қазіргі кезде құрамында әртүрлі оқытатын компьютерлік үлгілер 
болатын химияны оқыту үшін ресейлік және шетелдік бағдарламалық 
құралдардың саны өте үлкен деген қорытынды шығаруға болады.MOPAC 
программасындағы АМ1, PM3, РМ5, РМ6 әдістері арқылы молекулалардың
есептеуін жүргізуге болады. 
Төменде МOPAC бағдарламасының тапсырмасы келтірілген. Оның 
мақсаты 
-
симметриясы С
2v
синглетті метилен құрылымының 
оптимизациясын жүргізу. 
PM3 VECTORS SYMMETRY BONDS 
Example 1 
Singlet methylene (C2v) 
XX 0.0000 0.0 0 0 0 
C 1.0000 0.0 1 0 0 
H 1.11 122.0 2 1 0 
H 1.10 * 122.0 180.0 2 1 3 
3,1,4, 
3,2,4 


27 
Тапсырманың бірінші жолында бағдарламаның жұмыс тәртібін 
көрсететін кілт сөздер жазылады. Суреттің бірінші жолында кілт сөз 
геометрия 
оптимизациясын 
симметрия 
шектеулерімен 
жүргізу 
(SYMMETRY) және есеп аяқталғаннан кейін молекула орбитальдары 
(VECTORS) мен байланыс реттіліктері матрицасын (BONDS) басып шығару 
екенін білдіреді. 
Ары қарай тапсырмада Z
-
матрица көрсетілген, оның әр жолы 
молекуланың бір атомын көрсетеді. МОРАС бағдарламасында жалған атом 
“ХХ” таңбасымен анықталады, байланыстың қатынасын анықтайтын нөмір 
атомдары, валенттік және ішкі айналу бұрыштары МОРАС бағдарламасының 
соңғы жолдарында беріледі (“2 1” және “2 1 3” жоғарыда көрсетілген). Әрбір 
геометриялық параметрден кейін келетін “1” және “0” таңбалары берілген 
параметрдің оптимизациясын анықтайды. 
Z-
матрицасы атом таңбасының нөл болған жолында аяқталады. Ал 
қалған екі жолында симметрия жақтан аяқталғаны анықталады. Бұл жолдар 
атомдардың нөмірлері орналасқан, олардың геометриялық параметрлері 
симметриясына байланысты эквивалентті: 1
-
байланыс ұзындығы, 2
-
валенттік бұрыш, 3
-
ішкі айналу бұрышы. Параметр типі ішкі айналу 
бұрышты таңбаның қарама
-
қарсы өзгеруін, топтардың анықталуының 
өзгеруін АН
2
симметриясының Cs жалған атом биссектриса бұрышының Н
-
А
-
Н өзгеруімен негізделіп анықталады. 
МОРАС бағдарламасының суретте көрсетілген тапсырмасына шығу 
информациясы мынадай. Ең алдымен кілт сөзбен оған түсініктеме жазылады, 
берілген жағдайда VECTORS, BONDS және SYMMETRY жазылады. Егер 
осы кесте бойынша баспаға шықпаса, онда шешуі сөз түсіп қалған немесе 
бағдарламаға ол белгісіз болған жағдайда. Ары қарай кілт сөз тақырыптың 
екі жолына тапсырма және бастапқы Z
-
матрица, оптимизацияланған 
параметрлер бес жұлдызбен белгіленіп бастырылады. Эквивалентті және 
симметриялы параметрлер белгіленбейді. Cодан кейін атомның декарттық
координаталары, бастапқы есептелген Z
-
матрицасы басылады. 
Келесі 
кестеден 
кейінгі 
декарттық 
координаталар 
тармағы 
бағдарламаның орындау есебі ОХФ әдісіне көшіп, молекуланың үштен екі 
орбиталі информациядан тұрады. 
Бағдарлама атомдар арасындағы өте аз заттарға атомаралық 
арақашықтық кестесіне бақылау жүргізіледі. Бұл бағдарламалар орындалу 
есебін тоқтатады және сәйкес апаратты көрсетілген жақын орналасқан атом 
нөмірлерін береді. 
Бағдарламаның келесі жұмыс сатысы 

геометрия оптимизациясы. Әрбір 
циклде оптимизациялық бағдарлама машина уақытының шығыны шешу 
барысында ағымдық циклді береді. Төменде есептеу нәтижелері келтірілген. 

жүктеу 0,89 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   37




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау