Дипломдық жобада құрастырма электр жабдықтыру (ҚЭЖ) жүйенің автоматтандырылған басқару жүйесін жасалды

56

 

 

)

365

)

284

(

360

sin(

45

.

23

n

b









 

 

 

 

(2.3) 

 

))

cos(

)

cos(

)

sin(

)

sin(

)

(

cos

b

shirota

b

shirota

t

v









 

 

(2.4) 

 

)

(

cos

t

v

m

R

h

R





 

 

 

 

 

 

(2.5) 

 

Бір  сағатта  тұтынылатын  электр  энергиясының  көлемі  төмендегі 

формуламен есептелінеді: 

 

)

с

/Т

с

//

Т

*

(180

sin

h

R





h

R

 

 

 

 

(3.6)

 

 

Жел  генераторы  арқылы  өндірілетін  электр  энергиясының  көлемін  осы 

аймақтағы  желдің  жылдамдығына  байланысты  анықталады.  Жел  генераторы 

және күн батареясы арқылы өндірілетін электр энергияны және тұтынылатын 

электр  энергиясының  мөлшерімен  салыстыру  ыңғайлы  болу  үшін, 

пайдаланушыға  төмендегідей  бағдарламалық  интерфейс  ұсынылған.  Осы 

бағдарламалық  интерфейс  арқылы  ұсынылған  құрылғылардың  өндіре  алатын 

электр  энергиясының  көлемін  жыл  мезгілдеріне  сай  анықтап  салыстыруға 

болады.  Аккумуляторлық  батареяның  қажетті  мөлшерін  және  сиымдылығын 

шамалап есептеп алуға болады.  

Жоғарыда  көрсетілген  есептеулерден  көріп  отырғанымыздай,  электр 

энергиясымен  қамтудың  қиыстырылған  жүйесін  пайдалану  өте  тиімді. 

Өйткені  желсіз  күндері  күн  батареясы  электр  энергиясын  өндіреді,  ал  күн 

батареясының  өндіретін  электр  энергиясы  жетпеген  күндері  жел 

генераторының электр энергиясы пайдаланылады.  

 

2.6 Қондырғының параметрлерін есептеу 

 

Жел генераторының қуаты көптеген параметрлерге тәуелді болады.  

Жел 

генераторының 

параметрлерін 

есептеу 

формулалары 

қарастырылады.  Жел  қондырғысының  қуаты  төмендегі  формула  бойынша 

анықталады: 

 







T

P

veu

P

  

(2.7) 

 

мұнда: η – генератордың пайдалы әсер коэффициенті, 

Р

Т

 – жел турбинасының қуаты. 

 

57

 

 

 







П

P

T

P

 

   

(2.8) 

 

мұнда  ξ  –  желді  пайдалану  коэффициенті.  Жел  пайдалану 

коэффициентінің мәні 0.4-0.55 аралығында болады, 

Р

П

  –  жел  турбинасының  қалақтарының  алып  жатқан  ауданы 

арқылы өтетін жел ағынының қуаты. 

 

S

V

П

P







2

3



 

 

 

(2.9) 

 

мұнда  ρ – ауаның тығыздығы (1.225 кг/м

3

), 

V – желдің жылдамдығы, 

S – жел турбинасының қалақтарының алып жатқан ауданы. 

 

4

2

D

S







 

(2.10) 

 

1000

ln(2.7))

)))

sr1

V

-

sr

ln((V

(2

e

2

(0.185)

((-

e

185

.

0

3

)

(





















ras

V

sr

V

veu

P

вэу

W

    

(2.11) 

 

мұнда  W

вэу

  –  жел  генераторының  өндіре  алатын  электр  энергиясының  

мөлшері.  

V

sr

 – желдің орташа жылдамдығы, 

V

ras

– желдің есептелінген жылдамдығы, 

P

veu

– жел генераторының номиналды қуаты. 

 

Жел  генераторының  бір  айда  электр  энергиясының  мөлшері  төмендегі 

формула арқылы есептелінеді: 

 

24

30







вэу

W

вэуmes

W

 

 

(2.12) 

 

Күн батареясының өндіре алатын электр энергиясының көлемін есептеу 

қарастырылады. Ең алдымен тұрғын үйде тұтынылатын электрлік жүктеменің 

мәнін  анықтап  алу  керек.  Тұрғын  үйде  орналастырылған  және  электр 

энергиясын  тұтынатын  құрылғылардың  пайдаланатын  жүктемесінің  типін 

анықтап  алу  керек.  Себебі  жүйеге  тұрақты  токты  айнымалы  токқа 

айналдыратын  инвертор  қосылады.  Егер  айнымалы  токты  тұтынатын 

құрылғылар  аз  болса,  инвертордың  да  қуаты  аз  болады.  Инверторға