4.2. Пайдалану шығындарын есептеу
Пайдалану шығындары жобаның қалыпты жұмысын қамтамасыз етумен
байланысты шығынтарды қамтиды.Бұл ақпараттық базаны ұстап тұру,
техникалық құралдар жиынтығының жұмыс істеуі, программалық және
программалық қамтамасыз ету жүйелерінің жұмыс істеуі, тапсырмалар
бойынша ақпараттарды өңдеудің технологиялық процесін жүзеге асыру,
тұтастай жүйенің жұмысы болуы мүмкін.
Мысалы, жобаны іске асыруға байланысты, бөлім қызметкерлердің
жалақысын үнемдеуге жұмсалатын шығындардың артуына байланысты
персоналды ұлғайта алмайды. Негізгі нұсқада 2 қызметкер жұмыс істей алады,
жаңа - 1. Қызметкердің жалақысы 70 000 теңге
Амортизация сомасы (4.8) формуласы арқылы есептеледі:
А =
1
100%
∙ ∑
𝐶
б𝑗
∙𝑎
𝑗
∙𝑔
𝑗
∙𝑡
𝑗
Т
эф
, (4.8)
мұндағы,
𝐶
б𝑗
j-ші типті жабдықтың баланстық құны, тг.;
𝑎
𝑗
j-типті жабдықтарға арналған жыл сайынғы құнсыздану
нормасы,%;
𝑔
𝑗
j-типті жабдықтардың саны;
Т
эф
жабдықтың жұмыс істеу уақытының тиімді қоры,сағ.
66
Жабдықты пайдалану уақытының тиімді қоры (4.9) формуласымен
есептеледі:
Т
эф
= Д
р
∙ 𝑛
3
, (4.9)
мұндағы,
Д
р
-
жылына жұмыс күндерінің саны
(
Д
р
= 264
к.);
𝑛
3
күнделікті орташа жүктеме нормасы (Н
э
=
8 сағ.).
Осылайша, жабдықтың жұмыс уақытының тиімді қоры:
Т
эф
= 264 ∙ 8 = 2112
сағ.
Жабдықты пайдалану үшін амортизациялық аударымдар есептеледі.
Негізгі нұсқа үшін:
g
=
2, а=25%, С=300000тг.
Амортизациялық аударымдардың сомасы құрайды:
А =
300000∙25∙2∙2112
2112∙100
= 150000 тг
Жоба үшін:
g
=
1, а=25%, С=300000тг.
Амортизациялық аударымдардың сомасы құрайды:
А =
300000∙25∙1∙2112
2112∙100
= 75000тг
Электр энергиясына арналған шығындар мына формула бойынша
есептеледі (4.10):
З
эл
= ∑ 𝑃
𝑗
∙ 𝑡
𝑗
∙ 𝑔
𝑗
∙ С
эл
(4.10)
мұндағы,
𝑃
𝑗
j-ші түрдегі техникалық құралдардың белгіленген қуаты,
кВт;
𝑡
𝑗
j-ші түрдегі техникалық құралдардың жұмыс уақыты, сағ.;
𝑔
𝑗
сыйымдылығын пайдалану коэффициенті;
С
эл
1 кВт / сағ.
құны. электр энергиясы, тг,
P
= 0,4 кВт; С
эл
= 4,2 тг.
Негізгі нұсқа үшін:
З
эл
= 0,4 ∙ 2112 ∙ 2 ∙ 4,2 = 7096,32 тг
Жоба үшін:
З
эл
= 0,4 ∙ 2112 ∙ 1 ∙ 4,2 = 3548,16 тг
Жабдықты ағымдағы жөндеуге арналған шығыстар (4.11) формула
бойынша есептеледі:
67
З
р
= ∑
𝐶
𝑝𝑗
∙𝐶
б𝑗
∙𝑡
𝑗
Т
эф
(4.11)
мұндағы,
𝐶
𝑝𝑗
j-тәрізді техникалық құралдарды жөндеу шығындарының
стандарты (
𝐶
𝑝𝑗
= 0,05
);
𝐶
б𝑗
j-ші компьютердің баланстық құны, тг/дана j-ші типті
техникалық құралдардың жұмыс уақыты.
Негізгі нұсқа үшін:
З
р
=
0,05∙300000∙2112∙2
2112
= 30000 тг
Жоба үшін:
З
р
=
0,05 ∙ 300000 ∙ 2112 ∙ 1
2112
= 15000 тг
Жалақыға арналған шығындарды есептеу 4.8-кестеде келтірілген.
4.8-кесте – Қызметкерлердің жалақысы бойынша есептелінетін шығындар
Бір айдағы шығын түрі
Сомасы, тг.
Негізгі нұсқа
Жоба әзірленуі
Негізгі жалақы
199998
42857,1
Қосымша төлем(30 % + 30 %)
119998,8
25714,26
ЕСН
үшін шегерімдер(11 %)
35199,65
7542,85
Барлығы айына:
355196,45
176114,21
Барлығы жылына:
4262357,4
913370,52
Жобаны іске асыру үшін жылына операциялық шығыстарды есептеу
және осы заттарға арналған базалық кесте 4.9-кестеде келтірілген.
4.9-кесте – Пайдалану шығындарын есептеу
Шығындардың баптары
Негізгі нұсқа
Жоба әзірленуі
Негізгі және қосымша жалақы UST
бойынша аударымдармен, тг.
4262357,4
913370,52
Амортизациялық аударымдар, тг.
75000
150000
Электр энергиясының құны, тг.
3548,16
7096,32
Техникалық шығындар, тг.
15000
30000
Барлығы:
4355905,16
1100466,84
Осылайша, жылына операциялық шығындар:
–
жобаны іске асыру үшін - 1100466,84 теңге;
–
негізгі жобаға - 4355905,16т.
|