көрініс
бер-гендей болады
Эпистаз. Басымдық көрсетіп, доминант болған кезде бір аллельдің әсерін сол
геннің екінші аллелі тұншықтырады:
А^>а, В>Ь
т. с. с. Сол сияқты өзара
әрекеттесулері нәтижесінде бір геннің әсерін екінші ген түншықтыратын жағдай да
кездеседі. Мысалы,
А>В
немесе
В~>А, а>В
немесе
Ь>А
т. с дай қүбылыс
эпистаз
деп аталады. Баска гендердіқ әсерін түншықты-рушы гендерді
супрессор
немесе
и-гибитор
деп атайды. Ондай гендер доминантты болуы да және рецессивті
болуы да мүмкін. Гендер — супрессорлар жануарларда, өсімдікдерде және
микроорганизмдерде кездеседі. Әдетте оларды / немесе 5 әрпімен белгілейді.
Эпистазды екі типке бөледі және рецессивті эпистаз. Бір геннің әсерін екінші до-
минант
геннің тұншықтыруын
доминантты эгшстаз
деп атайды.
Б е л г і л е р д і ң 13:3 к а т ы -н а с ы н д а а ж ы р а у ы. Жуаның (Аіііііт сера)
бояусыз жуашықты екі формасын шағылыстыру нәти-жесінде алынған буданның
да жуа-шығы бояусыз болады, ал
Ғ
2
кезінде белгілердің ажырауы мынадай бола-ды:
бсялмаған жуашығы бар 13
есімдік, боялған 3 өсімдік
алынады (31-сурет). Белгінің
ажырау сипаты жуашықтың
бояуын екі ген басқарады.
Мүндай жағдайда бастапқы
өсімдіктердің
біреуінде
жуашықтың
бөяуын
анықтайтын
ген
жасырын
түрде болуы керек, оның әсерін
ингибитор
тұншықтырған.
Демек,
мұндай
генотипті
өсімдіктерде
жуашықтың
бояусыз болу-ын ерекше ген
анықтамайды,
бояуды
тұншықтыратын
ген
анықтайды.
31-сурет. АНіит сера
жуашығы бояуының
тұқым
қуалауы
(эпистаз):
А
— бояуы бар:
а
—
бояуы
жоң;
1—
бояуын
тұышықтырушы;
і
—
бояуы
тұишыңтырылмайд
ы.
Жуашықтың бояулы болуының аллеліи
А
әрпімен, бояусыз-дығын —
а
әрпімен
(бұл бояудың негізгі гені), бояу ингибиторын / әрпімен, бояуды тұншықтырмайтын
аллельді
і
әрпімен белгілейік. Бұл кезде бастапқы форманың генотипі мынадай
болады:
ІІАА
және
ііаа, Ғ\
будандары —
ПАа. Ғ
х
будандары, ата-аналық өсімдіктер
сияқты бояусыз болады.
Ғ
2
кезінде бояу-сыз өсімдікке, бояулы 3/16 өсімдік сәйкес
келеді. Бұл ажырауды мынадай етіп керсетуге болады:
9(І-А-)-\-3(І-аа)
+ 1
(ііаа) =
=
13 боялмаған өсімдік және 3 пЛ-боялған өсімдік. Сонымен, пиязшық бояуы доминант
Достарыңызбен бөлісу: