М. Е. Лобашев к. В. Ватти

ашық
 
ЗЗ-сурет. Бидай дәнінің бояуының тұқым куалауы (полимерия).қызылға дейінгі 
реңде  өзгерді  (33-сурет).  Түрлі  реңді 
Ғ
2
 
дәнде-рінен  алынған  өсімдіктерге 
генетикалық анализ жасау мына-ны көрсетті: ақ түсті және аса қоңыр (қызыл) түсті 
дәннен  өсі-рілген  өсімдіктер  онан  әрі  ажырау  бермейді.  Ал  аралық  реңі  бар 
дәндерден  келесі  үрпақтарда  дәндерінің  реңі  бойынша  ажырау  беретін  өсімдіктер 
дамыды.  Дәндердің  қызыл  реңін  әр  түрлі  екі  геннің  доминантты  аллельдері,  ал 
реңнің  болмауын  сол  гендердің  рецессивтік  аллельдерінің  гомозиготалы  күйдегі 
үйлесімі  анықтайтындығын  ажырау  сипатына  анализ  жасау  мүмкіндік  береді. 
Дәндер реңінің күшейе түсуі генотиптегі до-минантты гендердін санына тәуелді. 
Бір белгінің дамуына  бірдей  әсер ететін  гендердің  осындаи  типі 
бір  мағыналы 
әсер  етуші 
гендер  деп,  ал  белгілердің  өздері 
полимерлік 
белгілер  деп  аталды. 
Мүндай  гендер  бір  ғана  белгі-ге  бір  мағыналы  әсер  ететін  болғандықтан  әр  түрлі 
гендердің  нөмірлерін  көрсете  отырып  оларды  бір  латын  әрпімен  белгілеу 
қабылданған: 
А
х
,  А
2
,  А
3
 
т.  с.  с.  Гендердің  мүндай  өза-ра  әрекеттесуі 
полимерия 
деп 
аталды. 
Демек,  Ғг-де  белгілері  15:1  қатынасында  ажыраған  бастап-қы  ата-аналық 
формалардың генотиптері 
А
Х
А
Х
А
2
А
2
 
және 
а
{
а
х
а
2
а
2
 
болады. 
Ғ
х
 
буданының  
генотипі 
А
х
а
х
А
2
а
2
, 
ал 
Ғ
2
-де 
до-минантты гендер саны әр түрлі дәндер пайда болды, 
Төрт  до-минантты  аллельдердің  бәрінің 
А
Х
А
Х
А
2
А
2
 
болуы  1/16  өсімдік-терде 
дәндердің аса боялуын   анықтайды; барлық   дәндердің 
4/16-інде  үш  доминантты  аллель 

жүктеу 8,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: