З. Е. ЋАбылдинов, А. Т. ЋАйыпбаева (ХVIII ѕасыр – 1914 жыл)

жүктеу 44,75 Mb.

Pdf просмотр

бет	218/481
Дата	04.01.2022
өлшемі	44,75 Mb.
	#36216

1 ... 214 215 216 217 218 219 220 221 ... 481

a7e3c8ceae024defa23fe189d0091236

4. ]рт ћою.
Жазѕы жайлаудан ћайтћан ћазаћтар ќдетте ћураѕан
кљзгi шпке рт ћоятын. Кейде мџндай рт ерте кктемде де ћойыла
беретiн. Далалыћтардыѓ пiкiрi бойынша ондай ртеѓдi жерде кктем
кезiнде шп ћалыѓ шыѕады. Оны жеген мал тез ћоѓданып, семiредi
де салмаѕын арттырады. Рас, ондай рттердiѓ бой бермей кетуi сал-
дарынан, ќсiресе желдi кљндерi, талай ауыл, ћысћа дайындап ћойѕан
мая-мая пiшендер ртенiп те кететiн. Кљзде жќне кктемде ондай
рттердiѓ болуына жол бермеу љшiн ћазаћтар ћыстаулардыѓ тѓi-
регiндегi ћураѕан шптердi кљзге ћарай ртейтiн болды. Ћазаћстан
аумаѕына ћоныс аударып келген орыс шаруалары саныныѓ арта
тљсуiне байланысты патша љкiметiнiѓ ќкiмшiлiгi ондай рт ћою ша-
раларына бiржолата тыйым салды.
5. Жџт
. Ћазаћтар љшiн еѓ ауыр кез жџт жылдары болды. Кейде
кктайѕаћ мџздардыѓ немесе шп шыћпай ћалудыѓ салдарынан бљ-

160
кiл мал ћырылып ћалатын. Gйткенi мал ккпеѓбек болып ћатып
ћалѕан ћалыѓ мџздыѓ ћабатын бџзып, шп жей алмайтын. Ондай
жџт кезiнде мал мыѓ-мыѓдап ћырылатын. Еѓ сџрапыл апатты жџт
1880
жылы болды. Сол жылы тек Торѕай облысында ѕана 1,5 милли-
оннан астам мал аштан ћырылды. Ћазаћтардыѓ байћауынша, мџндай
ауыр жџттар ќрбiр 10–12 жылда бiр рет ћайталанатын «ћоян» жылына
сќйкес келедi. Ондай жџттардан аман ћалу љшiн ћазаћтар шекара
шебiндегi казактар мен орыс шаруаларына жаћын келiп ћонуѕа ты-
рысатын. Станицалар мен деревня тџрѕындарынан пiшен мен сабан
сатып алатын. Жџттан кейiн кљйзелiп, ћайыршыланѕан ћазаћ шаруа-
шылыћтары ендiгi жерде егiншiлiкпен айналысуѕа мќжбљр болды.

жүктеу 44,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 214 215 216 217 218 219 220 221 ... 481