З. Е. ЋАбылдинов, А. Т. ЋАйыпбаева (ХVIII ѕасыр – 1914 жыл)



жүктеу 44,75 Mb.
Pdf просмотр
бет157/481
Дата04.01.2022
өлшемі44,75 Mb.
#36216
1   ...   153   154   155   156   157   158   159   160   ...   481
a7e3c8ceae024defa23fe189d0091236

фис-
кальдыћ
 ћаржы жљйесiне араласпады.
2. КHтерiлiстiѓ барысы.
 1836 жылы халыћ
ктерiлiсi басталды. Оныѓ ћозѕаушы кљшi
ћатардаѕы баћташы ћазаћтар болды. Ктерiлiс
туыныѓ астына бiрћатар старшындар да жи-
налды. Сџлтандар мџныѓ аћыры не болар
екен деп, ќлiптiѓ артын баѕып, бейтарап ћалды немесе ктерiлiс-
шiлерге ћарсы шыћты.
Халыћ ктерiлiсiн елге белгiлi беделдi батырлар Исатай Тайман-
џлы (1791–1838) мен Махамбет Gтемiсџлы (1804–1846) басћарды.
Оныѓ екеуi де берiш руыныѓ Жайыћ атасынан болатын.
Исатай Тайманџлы 1791 жылы дљниеге келген. 1808
 
жылы Жа-
йыћтыѓ сол жаѕалауында ћатты ашаршылыћ болѕан кезде оныѓ руы
ћолайлы жаѕдай iздеп, Iшкi Ордаѕа тiп кетуге мќжбљр болѕан едi.
Исатай 21 жасында з руыныѓ Жайыћ атасына старшын болып
таѕайындалады. Ол з ћандастарыныѓ арасында орасан зор бедел
мен сый-ћџрметке блендi.
Исатай Тайманџлыныѓ еѓ жаћын серiгi аћын Махамбет Gтемiс-
џлы болды. Ол татар жќне орыс тiлдерiн жаћсы бiлетiн. Бiраз уаћыт
Орынбор ћаласында тџрѕан. Махамбет Gтемiсџлы белгiлi орыс жа-
зушысы ќрi этнографы 
В.И. Дальмен
 жаћсы таныс болды. 
В.И. Даль
Орынбор генерал-губернаторыныѓ жанындаѕы ерекше тапсырма-
лар жнiндегi шенеунiк ћызметiн атћаратын. Махамбет саяхатшы
Махамбет Gтемiсџлы.
Исатай Тайманџлы.


117
ѕалым 
Г.С. Карелинмен
 де тыѕыз ћарым-ћатынас жасап тџрѕан.
Г.С. Карелин ќр кездерi Iшкi Ордада жќне Орынборда ћызмет
iстеген болатын. Махамбеттiѓ патша ќкiмшiлiгiнiѓ ћолшоћпары хан,
сџлтандар мен оныѓ тѓiрегiндегiлердiѓ озбырлыѕын айыптайтын
жалынды жырлары барлыћ ћазаћћа таныс.
«Gздерiѓдей хандардыѓ,
Ћарны жуан билердiѓ
Атандай даусын аћыртып,
Лауазымын ккке шаћыртып,
Басын кессем деп едiм,
Едiлдiѓ бойы ен тоѕай,
Ел ћондырсам деп едiм,
Жаѕалай жатћан сол елге
Мал толтырсам деп едiм!», –
деп Махамбет халыћ-азаттыћ кљрестiѓ маћсаты туралы шабыттана
жырлады.

жүктеу 44,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   153   154   155   156   157   158   159   160   ...   481




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау