Оқулық Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі алматы, 2014 А. Н. Доғалов

Экономикалық өсудің аралас типі

жүктеу 2,49 Mb.

Pdf просмотр

бет	408/610
Дата	04.01.2022
өлшемі	2,49 Mb.
	#36085
түрі	Оқулық

1 ... 404 405 406 407 408 409 410 411 ... 610

Экономикалык теория

Экономикалық  өсудің  аралас  типі
  өсудің  экстенсивті  және
интенсивті факторларының қатар орын алуымен жүзеге асырылады.
Сондықтан  осыған  қарап  экономикалық  өсудің  салыстырмалы
экстенсивті және салыстырмалы интенсивті жолдарын қарастырған
жөн.
Қазіргі  уақытта,  экономикалық  әдебиеттерде
экономикалық
өсудің факторлары
төмендегідей топтастырылады:
1. Ұсыныс факторлары, бұларға адам ресурстарының болуы, табиғи
ресурстар, негізгі капитал, технология деңгейі жатады.
2.  Сұраныс  факторлары,  бұларға  бағалар  деңгейі,  тұтыну
шығындары, инвестициялық шығындар, мемлекеттік шығындар, таза
экспорт көлемі жатады.
3. Бөлу факторлары, бұлар экономикалық айналымға тартылатын
ресурстардың тиімділігін, ресурстардың өндіріс үдерісінде толық, әрі
ұтымды түрде пайдаланылуын көрсетеді.
Қазіргі  заманғы  нарықтық  экономика  экономикалық  өсудің
жаңаша  сапалық  кезеңіне  өтумен  сипатталады.  Жаңаша  сапалық
экономикалық өсудің бірқатар өзіне тән ерекшеліктері бар. Біріншіден,
ғылыми-техникалық  прогресстің  жетістіктері,  ресурстарды  үнем-
дейтін  технологияны  қолдану  негізінде  өндірістің  тиімділігін
көтерудің интенсивті сипаты ескеріледі. Екіншіден, технологиялық
прогрессті анықтайтын және адамдардың қажеттіліктеріне қызмет
ететін салалардың өнімдерін көбейту қарастырылады. Үшіншіден,
экономикалық  өсудің  әлеуметтік  жағынан  қақтығыстарға  алып
келмейтін шекараларын белгілеумен көрінеді. Мұндай шектеулерді
енгізу арқылы адамның өмір сүру ортасын және қалпына қайтып
келмейтін ресурстарды сақтап қалуға мүмкіндіктер ашылады.

241
Жаңаша экономикалық өсудің осындай ерекшеліктерін толығымен
сақтамайтын бүгінде әлемде ешбір ел жоқ. Өйткені әлем елдерінің,
әсіресе, дамыған елдердің экономикасын өсудің жаңаша сапасына
нарықтық іс-қимылдар мен нарықтық шаруашылықтың заңдылық-
тары күш беріп соған қарай итермелейді. Сондай-ақ, мемлекеттің де
экономикалық өсудегі рөлін жоққа шығармау қажет.

жүктеу 2,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 404 405 406 407 408 409 410 411 ... 610