Ф ҚазҰПУ 0703-10-09 Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Екінші басылым
37
ДҚ-да негізгі кестелер құрылғаннан кейін, олар бір-бірімен қалай
байланысқанын көрсету керек. Бұл байланыстарды Access сұратуда, пішінді
және есепте, бірнеше кестеден ақпаратты жинағанда қолданылады. Кестелер
арасында байланыстың болуы ДҚ-да деректің тұтастығын қорғауды
қамтамасыз етеді.
Біреуі басты /главная/, ал екіншісі бағынышты /подчиненная/ болатын
екі кесте арасында байланыс орнату үшін, бұл кестелердің жазбалары
арасында сәйкестік орнатылады.
Байланыс орнату үшін басты кестеде, мәндер жиыны жазбаны
анықтайтын /бірегейлі болу/ өріс немесе өрістер жинағы таңдалады, бірақ
оның бірегейлі /уникальный/ индексі болса жеткілікті. Оған сәйкес Сыртқы
түиін деп аталатын бағынышты кестенің өрісі қойылады. Жазбалар
арасындағы байланыс, байланыс өрісінде мәндердің сәйкес келуі бойынша
орнатылады. Access басты кестенің кез-келген жазбасының байланыс өріс
мәнін тексеріп, сыртқы түйіннің осындай мәні бар бағынышты кестенің
барлық жазбаларымен байланыстырады.
Байланыс өрістің әртүрлі аты болу мүмкін, бірақ онда бірдей деректер
типі және біртипті құрама болуы керек. Бұл қағидаға жатпайтын: Счетчик
түрдегі өрісті Өріс көлемі қасиетінде «Үзын бүтін» /Длинное целое/ мәні бар
сандық өріспен байланыстыруға болады.
Мысалы, студенттер және олардың алған бағалары тұралы ақпарат алу
үшін Студенттер және Сессия кестелерінде Студент коды өрісі бойынша
байланысты анықтау керек. Бұл байланыста басты кесте-Студенттер, ал
бағынышты кесте-сессия болады.
Басты кестеде студент тұралы берілген әрбір жазбаға-бағынышты
кестеден бірнеше жазбалар-оның бағалары тұралы ақпарат сәйкес келеді.
Сессия кестесінде Студент коды өрісі сыртқы түйін болып табылады.
Access МҚБЖ-гі мәліметтерді өңдеудің негізгі амалдары: көру,
жазбаларды қосу, өшіру, іздеу, сұрыптау, фильтрация.
Кестедегі деректерді сұрыптау жазбалардың орналасу ретін өзгертуге
мүмкіндік береді. Бұл кезде кесте құрылымы өзгермейді. Сұрыптау мынадай
жағдайларда қолданылады: мысалы, жұмысшылардың тізімін алфавит
бойынша, жасы немесе айлығы бойынша келтірілген түрде беру керек
біолғанда. Сұрыпталу кестенің барлық жазбаларына бірдей тиісті.
Жеке баған бойынша сұрыптау үшін, кесте режимінде онда тышқан
курсорын орнатып, осу бойынша /А-дан Я-ға дейін / немесе кему бойынша
/ Я-дан А-ға дейін / командасын Жазбалар / Записи / менюін таңдау
жеткілікті. Бұл командаларды сонымен қатар өсу бойынша сұрыптау, кему
бойынша сұрыптау түймелерін қолданып орындауға болады.
Егер жанында тұрған бағандар тобын сұрыптау керек болса,осы
бағандар тобының барлығы белгіленіп, Сұрыптау командасы таңдалады. Ең
Ф ҚазҰПУ 0703-10-09 Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Екінші басылым
38
сол жағында орналасқан бағандар деректері алдымен сұрыпталады, сосын оң
жақ көрші бағандар, т.б. Барлық бағандар бір бағытта сұрыпталады. Мұндай
сұрыпталу процедұрасы келеңсіз жағдайға алып келеді, тек қана көрші
бағандар сұрыпталады жәнебарлық сұрыпталу бір бағытта жүреді. Егер
бірінші қиындықты жеңсек / бағандарды көрші етіп қойып /
СҰРАТУДЫ ҚҰРУ.
Access сұрақтардың келесі түрлерін қолдануға мүмкіндік береді: Сұрату
- таңдау. Ақпаратты кестелерден және ДҚ - ның басқа сұратуларынан алу
үшін қолданылады. Бұл сұратуларды орындағанда Access таңдалған
деректерден тұратын жазбалардың динамикалық жиынын құрады. Бұл
жиынмен көп жагдайда жай кесте сияқты жұмыс істеуге болады. Оны
қарауға, редактреуге, қажет ақпаратты алуға және т. б. Болады. Бірақ
кестеден айырмашылығы динамикалық жиын деректер қорында физикалық
түрде болмайды және ӘВМ жананда тек сұратулар. Орындалып жатқанда
сақталады. Динамикалық жиынның өрістерде деректерді өзгердуде, Access
әдетте автоматты түрде кестеге жасаған өзгертулерді енгізелі.
Айқастырылған сұрату. Сұрату берілген шарттар негізінде деректерді
әлектронды кестеге үқсас форматта көрсетеді. Оның көмегімен үлкен
көлемді топтауға және түсінуге келетін түрде оны көрсетуге болады.
Сұратудың бұл түрі әдетте диаграмма қүрганда қо л даны лады.
Өзгертуге страду. Бір операцияда көрсетілген таңдау шарты негізінде
жазбаларды таңдайды және оларға өзгертулер енгізеді. өзгертуге сұратудың
төрт түрі бар:
• Қосуга сұрату - бір кестеден екінші кестеге жазбалар тобын косады.
• Жоюга сұрату - бір немесе бірнеше кестеден жазбалар тобын жоюга
мүмкіндік береді.
• Жаңартуга сұрату - бір немесе бірнеше кестедегі жазбалар
тобына өзгерестер енгізеді.
• Кестеде цұруга сұрады - ДҚ - ның басқа кестелерінің орналасатын
деректер негізінде кесте құруға мүмкіндік береді.
SQL сұрату - тек SQL көмегімен құруға болатын сұрату. Оның үш түрі
бар:
• Бірікиіру сұрату - бірнеше кесте немесе сұратудан өрістерді бір
деректер жиынвша біріктіруге мүмкіндік береді.
• Серверге сұрату - жойылған деректер қорында SQL инструкциясын
жібереді.
• Багындыратын сұрату - деректер қорының кестелерін немесе
индекстерді құрады, өзгертеді, жояды.
Сұрату терезесінің режимі
Сұрату терезесі 3 режимінің: конструктор, кесте немесе SQL - дің
біреуінде орналасуы мүмкін.
Конструктор режимі. Жаңа сұрату құру үшін немесе бар сұратуда
өзгертулер енгізу ушін арналған. Бар сұратуды Конструктор режиміде ашу
Достарыңызбен бөлісу: |
