11
Мәліметтер бойынша өнімдер ірілігі модулінің, электр энергиясының
меншікті шығындалуының елек саңылаулары өлшеміне тәуелділік графигін
салады. Елек саңылауы өлшемдерінің ұнтақтау үдерісіне әсері туралы
қорытынды жасайды.
Астық ылғалдылығының оны ұнтақтау тиімділігіне әсерін анықтайды.
Жұмыстың бұл бөлігін анықтау үшін ылғалдылығы 10-нан 18 % дейін
болатын 4-5 астық дақылдары сынамаларын (бидай, арпа, жүгері және т.б.)
дайындайды. Кезектеп әр сынаманы ұнтақтайды да, үдеріс уақытын және
ваттметр көрсеткішін белгілейді. Барлық сынамаларды қосалқы сынамаларды
ұнтақтау нәтижелері бойынша таңдалатын саңылау өлшемі бар електі
тұрақты орнатылған уатқышта ұнтақтйды.
Ұнтақталған өнімді електер жинағында елейді, бөлшектердің орташа
өлшемін анықтайды. Егер жұмыс жасауға жеткілікті уақыт бөлінсе, онда
өнімдердің гранулометрлі құрамын сипаттайтын барлық коэффииенттерді де
анықтайды.
Кестелерді толтырған соң бөлшектердің орташа өлшемінің, электр
энергиясының меншікті шығынының және т.б. оның ылғалдылығынан
тәуелділік графигін құрады. Астық ылғалдылығының ұнтақталған өнімнің
гранулометрлік құрамына және үдерістің энергетикалық көрсеткіштеріне
әсері туралы қорытынды жасайды. Мүмкін болса, ротордың айналу
жылдамдығының кең диапазонында оның астықты ұнтақтау нәтижелеріне
әсерін анықтауға болады.
Бақылау сұрағы:
1. Ұнтақтау деген не?
2. Електердің қандай түрін білесің?
3. Астықтың ылғалдылығы қандай?
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1.Ковальская Л.П. общая технология пищевых производств.-М:
Колос,2007.
2.Гореньков Э. Х., Горенькова А. Н., Усачева Г.Г. Технология
консервирования.- М.: Агропромиздат, 2005-351 с.
3.Общая технология пищевых производств. /Под ред. Ковалевской
Л.П. – М.: Колос, 1993. –384б.
4. Усембаева Ж.К. Нан өндірісінің технологиясының лабораториялық
әдістемесі. - Алматы: АТУ, 2002 – 160 б.
13
№3 ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС
Ұн қасиеттерін зерттеу
Жұмыстың мақсаты: Ұнның органолептикалық қасиеттерін зерттеу.Ұнның
ылғалдылығын анықтау.
Қолданылатын құрл -
жабдықтар: - техникалық таразы, фарфор ыдыс,
шпатель, шыны, елек, сызғыш, СЕШ-1, бюкстер,т.б.
Теориялық бөлім
Ұн. Төменде ұн сапасын анықтаудың стандарттық әдістері келтірілген,
олар диірмен және макарон кәсіпорындары зертханаларында ұн сапасын
анықтауда міндетті болып табылады, сонымен қатар зерттеу
зертханаларында қолданылатын кейбір басқа да әдістер келтірілген.
Ұн сапасын әрбір біртекті партияда осы партиядан алынған орташа
сынаманы зертханалық талдау бойынша орнатады. Партия деп бір ұн тарту
зауытынан, бір күнде тартылған және бір сапа куәлігімен кәсіпорынға түсетін
бір сұрыпты ұнды (бір вагоннан артық емес) айтады. Сапа куәлігі
жабдықтаушы-ұн тарту зауытында рәсімделеді. Онда ұн сұрыпы, үн алынған
астықтың негізгі сипаттамалары, сонымен қатар стандартпен қарастырылған
көрсеткіштер бойынша ұн тарту зауыты зертханасында жүргізілген ұн
сапасын талдау нәтижелері көрсетіледі.
Біртекті партия деп органолептикалық түрде анықталған сапа
белгілері біртекті, бір сұрыпты ұнның белгілі бір мөлшері аталады. Ұн
біртексіз болса, оны сәйкес партиялар санына бөледі, ал сынаманы жеке
таңдап, талдайды. Сонымен қатар жеке зақымданған қаптардан ұн
сынамаларын талдайды.
Орташа сынама партияның барлық сапа ерекшеліктерін көрсету керек
және оның орташа сапалық құрамын сипаттау керек. Орташа сынаманы
әрбір оныншы қаптан алынған қап қуыс бұрғымен алынған мөлшер құрайды.
Алдын ала жұмсақ щеткамен тазартылған қап ұшына қаптың ортасына қарай
бағытта бұрғыны науасын төмен қаратып төменнен жоғары қарай салады,
содан соң оны 180° бұрайды да, суырып алады. Өнімді суырып алған соң
өнімнің төгілуін болдырмау үшін қап матасындағы саңылауды қуыс
бұрғымен тартады. Егер қаптар зығырмен тігілген бөзден жасалса,
өнімдерді аузынан алады. Ыдыста тасымалдау және сақтау кезінде
силостардағы ұннан силостарды жүктеу кезінде ағыннан механикалық
сынама алғышпен немесе арнайы қалақ көмегімен бірдей аралық сайын
таңдайды.
Жеке таңдалған өнім массасы шамамен бірдей болу керек. Жалпы
таңдалған өнім массасы шамамен 2 кг құрау керек.
