«ЖАСТАР ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ: БҮГІНІ МЕН БОЛАШАҒЫ»
Студенттер, магистранттар, докторанттар мен жас ғалымдарды 72-Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы
Сәуір, 2019
159
Диакоптикада қолданылатын математикалық құралдардың арсеналы алуан түрлі. Диакоптика,
жүйелі проблемаларды (түйіндерді) шешудің негізіне бөліктерді бөліп қарау әдісін енгізе отырып,
теориялық-көпшелік топология (функциялар теориясы, дифференциалдық теңдеулер және т.б) мен
комбинаторлық топологияның (тізбектер теориясы, қосылыстары, қиылысу нүктелері және т.б)
мүмкіндіктерін күрделі, әсіресе инженерлік жүйелерді жобалау мен талдаудың бірегей әдісіне
біріктіреді.
Бұл синтез бірқатар математика салаларының қатысуымен жүзеге асырылады:
-теңдеулер түрінде берілген тәуелділіктердің азғана саны арқылы күрделі жүйені сипаттайтын
тензорлық талдау;
-ЭЕМ бағдарлаама жасау барысында оған іс жүзінде шексіз көлемді ақпарат енгізуге
мүмкіндік беретін(барлық мәселе машинаның жадында), матрицалық талдау(анализ);
-абстрактылы математикалық есептеулер мен теңдеулерді көрнекі, график түрінде көрсетуге
мүмкіндік беретін электрлік тізбектер теориясы;
-жүйелерді және шешімдерді жүйеге қатысты бөліктерге бөлуге, салыстырмалы түрде өте
оңай кезеңдік, дербес шешімдерге бөлуге қабілетті- топологиялық модельдерді бөлшектейтін және
біріктіретін теория.
Үлкен жүйелерді, олардың дамуы мен өзгерістерін оларды бөліктерге бөлу әдісімен зерттеуге
тән. Ол жүйе өзгерістерге ұшыраған кезде талдаудың бәрін басынан және жаңадан бастауға
мүмкіндік береді. Егер жүйе өзгеретін болса немесе басқа жүйелермен интеграцияланатын(бірігетін)
болса, осының алдындағы талдаулар өзгерген немесе күрделенген жүйелерді де талдауға жарамды
болады, олар - жаңа талдаудың, жаңа шешімдердің негізі болады.
Жүйені жіктеу(бөліктерге бөлу) – бұл ерікінше алынған акт емес, жүйені терең білуге,
берілген жүйемен оған жақын жүйелер туралы ғылымға негізделген ойлап табылған акт.
Диакоптиканың ең басты артықшылығы мынада. Ол беріген жүйенің миниатуралық(шағын)
морделін құрылымды сипаттаудың ең үнемді жолымен – қиылысу тізбегінің кілтімен жасауға
мүмкіндік береді.
Әдістеменің дәлдігі 5%-дан кем емес, ал бұл инженерлік есептеулерде толық жарамды.
Процестің қажетті параметрлерін бұндай дәлдікпен есептеу физикалық процестерді
модельдеуге физикалық құбылыстың динамикалық және статикалық өтуін көрнекі түрде бейнелеуге
мүмкіндік береді.
Жүргізілген зерттеуді физика мен математика саласындағы көптеген есептерді шешуде
қолдануға болады, оқуда танымдық белсенділікті арттыруға мүмкіндік береді және сонымен бірге
орта және жоғары мектепте компьютерлік техниканы қолдануда тағы бір қадам жасайды.
Әдебиеттер:
1. Алгоритмы и программы решения задач на графах и сетях / Нечепуренко М.И., Попков
В.К., Майнагашев С.М. и др. - Новосибирск: Наука. Сиб. Отд-ние, 1990. - 515с.
2. Кристофидес Н. Теория графов. М., "Мир", 1978.
3. Сейтмуратов А.Ж.,Тайышева З., Бакимжанов Б. Решение алгебраических уравнений
высоких степеней на базе компьютерной диакоптикий.// Конференция «Научные сообщество
студентов XXI столетия» 26.01.2016. Новосибирск
«ЖАСТАР ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ: БҮГІНІ МЕН БОЛАШАҒЫ»
Студенттер, магистранттар, докторанттар мен жас ғалымдарды 72-Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы
Сәуір, 2019
160
Ахмаджанова Мафтуна
5В011000-Физика
КазГосЖенПУ
Научный руководитель: к.х.н., доцент Г.Т.Тугельбаева
НОВЫЕ ПОДХОДЫ В ПРЕПОДАВАНИИ ПРИ БИЛИНГВАЛЬНОМ ОБУЧЕНИИ
Түйіндеме. Мақалада ғылыми-жаратылыстану пәндерін билингвальды оқыту барснда «тізбектей
аудару» әдісін қолданудың кейбір аспектілері қарастырылады. Бұл әдісте берілген нақты тақырыптағы
жеке соөздер мен сөйлемдерді айтушыдан кейін белгілі уақыт аралығында тікелей аударуға негізделген.
Abstract. The article considers some aspects of teaching natural science disciplines at bilingual education
using the method of “consecutive translation”. On the basis of this method, which involves translation of separate
sentences or semantic parts of the sentence immediately after the speaker during special pauses, the sequence of
studying a specific topic is described
В Послании Народу Казахстана Президента Н.Назарбаева «100 конкретных шагов» 79-й шаг
определен как поэтапный переход на английский язык обучения в старшей школе и вузах [1, c.3].
Главная цель – повышение конкурентоспособности кадров и рост экспортного потенциала
образовательного сектора. Это означает, что реализация принципа триединства языков в нашей
стране поднимется на качественно новый уровень. Введение трехязычия дает возможность
формированию иноязычных коммуникационных компетенций. В связи с этим в стране вводится
трехъязычная система образования. Необходимость изучения английского языка связана с тем, что на
нем общается весь прогрессивный мир. Это язык науки и технологий, а также на английском языке
ведутся наиболее значимые исследования в экономике и бизнесе.
Универсальным методическим приемом, который может применяться на занятиях физики или
других предметов в процессе билингвального обучения является последовательный перевод, который
предполагает перевод отдельных предложений или смысловых частей предложения сразу после
говорящего во время специальных пауз В качестве переводчика на первых занятиях выступает
преподаватель, позже для этого можно привлекать самих студентов. Последовательный перевод
осуществляется как с иностранного языка на родной, так и наоборот [2, c. 251]. Целью
последовательного перевода является более полное понимание обучающимися информации, изложенной
преподавателем или студентами на иностранном языке, и, следовательно, лучшее ее усвоение. При
последовательном переводе происходит одновременное формирование понятии на двух языках: родном и
иностранном. Данный метод развивает умение читать, произносить физические понятия, термины и т.д.
Методический прием «последовательный перевод» может использоваться с самого первого
занятия. Так, тема урока может подаваться одновременно на родном и иностранном языке. Например,
тема «Законы идеального газа» / «Laws of ideal gas» При изучении данной темы у обучающихся
постепенно формируется и расширяется словарный запас иностранных слов в области молекулярной
физики. Данная методика позволяет осуществлять последовательный перевод понятий и терминов с
родного языка на иностранный или наоборот. При изучении нового понятия или термина
преподаватель дает его определение на иностранном языке и сразу переводит его на родной язык или
просит сделать это обучающегося. Например, приведем некоторые сведения о законах идеального
газа (таблица 1)
Таблица 1. Сведения о законах идеального газа
Определение на русском языке
Definition in English
Изотермический процесс – процесс протекающий
при постоянной температуре
An isothermal process is a process that takes place at a
constant temperature.
Уравнение изотермы
𝑝𝑉 = 𝑐𝑜𝑛𝑠𝑡
Isotherm equation
𝑝𝑉 = 𝑐𝑜𝑛𝑠𝑡
Закон Бойля – Мариотта – при постоянной
температуре сжатие и расширение газа, то есть
изме-нение его объема сопровождается таким
изменением давления, что произведение давления
Boyle – Marriott's law – at a constant temperature
compression and expansion of gas, that is, change of its
volume is followed by such change of pressure that the
work of pressure upon volume remains constant.
