222
2. Дене тəрбиесінің болашақ мұғалімдерінің, автомобиль
көлігі болашақ инженерлерінің, суретшілердің жəне пəн-
мұғалімдердің кəсіби-қолданбалы дене шынықтыруы
Дене тəрбиесінің міндеттері көп қырлы жəне тек дене
мəдениеті сабақтары арқылы оларды толық шешу мүмкін емес.
Ол үшін сыныптан тыс міндетті жұмыстардың сан салалы
түрлерін ұйымдастыру қажет. Бұл мəселені де дене тəрбиесінің
мұғалімдері тек өздері ғана шеше алмайды. Оқушылардың дене
тəрбиесі – бүкіл ұстаздар ұжымының ортақ ісі.
Олай болса, педагогикалық жоғары оқу орындары мен
университтерде жоғары білімді мұғалімдер даярлап қана
қоймай,
сонымен
бірге
дене
тəрбиесінің
мəнін
жəне
оқушылардың денсаулығын сақтау мен нығайтудың қажеттілігін
терең түсіне білетін тəрбиеші мұғалімдер де əзірлеу керек.
Дене
тəрбиесі
бойынша
жоғары
оқу
орындарында
белгіленген бағдарламаның теориялық жəне практикалық
материалдарын (оқу бөлімдерінің бірінде) өте келе бошақ
мұғалімге:
1. Мектеп күні режимі бойынша жəне сабақтан тыс
уақыттағы бұқаралық сауықтыру жəне спорттық шараларды
ұйымдастырып, өткізуді үйрену.
2. Тəнертенгі гимнастиканың дене тəрбиесі жаттығулары
мен дене тəрбиесі үзілістерін түсіндіріп жəне көрсете білу.
3. Тым болмаса оқу бағдарламасы талаптарына сəйкес
жалпы дене тəрбиесі дайындығын жеткілікті дəрежеде игеру
қажет.
Студенттердің мектептерде дене тəрбиесі – бұқаралық
жұмыстарын
ұйымдастыру
жөніндегі
машықтарын
қалыптастыруда ықпалды тəсілдердің бірі – қоғамдық-саяси
практиканың маңызды құрамдас бөлігі болып саналатын –
қоғамдық кəсіптер факультеттерінің дене мəдениеті мен спорт
бөлімшелері болып табылады. Дене мəдениеті мен спорт
бөлімшелеріндегі сабақтар студенттердің бұқаралық сауықтыру
шараларын
өткізу
жөнінде
(топтарда,
факультетте,
университетте) теориялық білім алып жəне практикалық
жағынан машықтануына бағытталған жəне ол олардың
қоғамдық-саяси белсенділігің дамытуға көмектеседі. Болашақ
мұғалімге оқу бөлімшелерінің бірінде дене тəрбиесімен
223
айналысудан басқа, дене мəдениеті жəне спорт бөлімшесінің оқу
жоспарының теориялық жəне практикалық тарауларын өтіп қана
қоймай, сонымен бірге есепке алынатын негізгі талаптарды да
міндетті түрде орындау пайдалы, өйткені, ол жиналған
теориялық білім мен практикалық машықтарды нықтауға
жағдай туғызады.
В.В.Шишкаловтың зерттеуы бойынша «дене мəдениеті»
пəнінің мұғалімінің дене дайындылықтың дəрежесі оның кəсіпті
əрекетінің
барысында
біртіндеп
төмендейді.
Осыған
байланысты студенттер оқу процесінде дене дайындылығы
денгейің төмендетпеуге əдістемелік тəсілдерді қолдану қажет.
Спортшы
студенттердің
кəсіптік-қолданбалы
дене
дайындығына қойылатын талаптар.
Барлық разрядты спортшылардың жан-жақты тұлғалық
қасиеттерді жеткілікті дəрежеде екенін ескере отырып, біз
бағалау үшін бақылау жаттығуларын ұсынбамыз, қайта
төмендегідей есепке алынатын талаптарды орындау керек деп
есептейміз:
1. ККДД теориялық бөлімінің білімдерін игеру.
2. Қоғамдық нұсқаушылар, не спорт төрешілерінің
практикалық машықтарын меңгеру.
3. Тəңертенгі гигиеналық гимнастикамен өз бетінше
айналысатын, кəсіби мəні бар, жаттығу түрлерін қолдана білу.
4. Факультеттегі немесе, спорт клубы басқармасындағы
дене мəдениеті кеңесінің жұмысына белсенді қатысу.
5.
Жатақханаларда
бұқаралық
дене
тəрбиесі
жəне
сауықтыру
шараларын
(гигиеналық
гимнастика,
жүгіру
клубтары,
туризм,
спорт
түрлері
бойынша
жарыстар)
ұйымдастырып жəне өткізу.
Осы аталған есепке алынатын талаптарды орындау спортшы
студенттерге халық шаруашылығының маманы, немесе, жалпы
білім беретін мектептердің пəн мұғалімі ретіндегі болшақ
өндірістік қызметіне қажетті сауықтыру шаралары мен ККДД-
ын ұйымдастырып жəне өткізу жөнінде машықтауға мүмкіндік
береді.
Автокөлік факультеті студенттерінің кəсіби-қоданбалы дене
тəрбиесі дайындығының мынадай бағыттары анықталды:
- ККДД-ның теориялық тараулары;
224
- Оқу-өндірістік практика үшін қажетті кəсіби тұлғалық
қасиеттерін қамтамасыз ету;;
- Болашақ еңбектің кəсіби машықтарын игеру
- Кəсіпорындарында дене тəрбиесін ұйымдастыру машығы
мен əдістерін қалыптастыру;
- Жоғары оқу орындарындағы дене тəрбиесінің өндіріспен
байланысын жүзеге асыру;
- Кəсіптік-қолданбалы дене дайындығы (ККДД) бойынша
сабақтың
құрамдас
бөлігі
ретіндегі
дене
тəрбиесі
жаттығуларының жиынтық жобасын жасау.
Сəулетшілердің оқу процесі жəне еңбегінің жағдайы мен
сипатын зерттеу қолданбалы бағыттағы дене тəрбиесінің
міндеттері мен бағыттарын анықтап берді:
- қимыл əрекетінің жеткілісіздігінің (гиподинамия) ерекше
жағдайындағы жоғары жұмыс қабілетін қамтамасыз ету;
- біртекті қозғалыс пен қимыл əрекетке сəулетші ағзасының
орнықтылығын арттыру
- психофизиологиялық қасиеттерді (төзімділік, ептілік,
саусақтар
мен
білектер
қимылдарын
ұйлестіру,
сезім
тұрақтылығы, зейін-ықыласты аударып жəне басқаға бұра білу,
тез ойлау мен есте сақтау) дамыту.
- Бұл мамандыққа ие боламын деген студенттер əрине
көбінесе ел тану мен жер тануға (туризмге) құмартады.
Араларында бодибилдинг мен шейпингті, теннисті, биллиярдты
жақсы көретіндер де аз емес.
2. Семинарлық сабақтар
2.1. Қазіргі кезеңде журналистердің, тарихшылардың,
филологтардың,
юристердің
жəне
жеңіл
өнеркəсіп
инженерлері мен технологтардың, дене шынықтыру
мұғалімдерінің, саулетшілердің, автомобиль көлігі, жəне
пəн-мұғалімдердің кəсіптік-қолданбалы дене шынықтыруы.
Мақсаты
–
қазіргі
кезеңде
журналистердің,
тарихшылардың, филологтардың, юристердің жəне жеңіл
өнеркəсіп инженерлері мен технологтардың, дене шынықтыру
мұғалімдерінің, сəулетшілердің, автомобиль көлігі, жəне пəн-
мұғалімдердің
кəсіптік-қолданбалы
дене
шынықтырудың
ерекшеліктерін анықтау.
Достарыңызбен бөлісу: |
