Ауыл шаруашылығы министрлігі жанынан жер заңнамасын жетілдіру жөніндегі жұмыс

( 1-)

3

№43-44 (615-616) 28 қазан 2016 жыл

www.jasqazaq.kz

E-mail: jas_qazaq@mail.ru

E-mail: jas_qazaq@mail.ru

jj

kk

ҚОҒАМ

ҚОҒАМ

Келесі жылдан бастап 

елімізде кәсіптік және 

теxникалық білім тегін берілетін 

болады. Сондай-ақ жұмысшы 

мамандығында оқитындардың 

барлығы шәкіртақы алады. 

Бұл туралы білім және ғылым 

министрлігі Теxникалық және 

кәсіптік білім департаменті 

басшысының орынбасары 

Ернат Жүнісов хабарлады. 

Парламент Мәжілісінде 

«Баршаға арналған ақысыз 

теxникалық және кәсіптік оқу, 

дуальді оқытуды енгізу» атты 

жиында Ернат Ғафуұлы екі 

мәселенің қаралатыныны айтты. 

Біріншісі – теxникалық және 

кәсіптік білімді тегін беру, екіншісі 

– дуальді оқытуды енгізу. «Елбасы 

келер жылдан бастап кәсіптік 

білімді тегін беру туралы тапсырма 

берген болатын. Министрлік 

осы бағытта жұмыс істеп жатыр. 

Бүгінгі таңда үкімет тарапынан 

жұмыс тобы құрылған. Бес 

отырыс &ткізілді. Жақында болған 

жиында жергілікті атқарушы 

органдармен қаражат мәселесін 

қайтадан қарастыру тапсырылды. 

Жылдың аяғына дейін бұл 

мәселені толық талқылайтын 

боламыз», – деді. baq.kz сайты 

хабарлағандай, департамент 

басшысының орынбасары бұл 

жобаның негізгі тетіктеріне 

тоқталып &тті. Е.Жүнісов 

«Жұмысшы мамандықтары тегін 

оқытылады. Мұны Білім туралы 

заңның сегізінші тармағына 

енгіздік. Жұмысшы мамандығын 

алатындар санын арттыру 

мақсатында оқу бағдарламаларын 

әзірледік. Осы мақсатта 

республикалық бюджеттің 

есебінен 21 мың маманға орын 

б&луді к&здеп отырмыз. Қалған 

орынды жергілікті бюджет 

есебінен қарастырмақпыз. 

Бірінші кезекте мектеп бітіріп 

оқуға түспеген жастарды қамтуды 

к&здеп отырмыз. Сондай-ақ &зін-

&зі жұмыспен қамтыған жастарға 

да мүмкіндік беріледі. 9 бен 

11-сынып бітірген түлектер біздің 

тегін кәсіптік және теxникалық 

білім беруімізге қатыса алады», 

–  дейді Ернат Ғафуұлы. 

Оның айтуынша, жұмысшы 

мамандығында оқитындардың 

барлығы бір мезгіл тегін тамақпен 

және шәкіртақымен қамтамасыз 

етілетінін айтты. Осы уақытқа 

дейін тек жақсы оқитындарға 

стипендия беріп келсек, енді 

үлгерімі т&мен студенттерге де 

шәкіртақы берілетін болды. 

Жұмысшы 

мамандығы

Шәкіртақы 

Шәкіртақы 

алады

алады

Жалпы, соңғы жылдары «Қолжетімді баспана 

– 2020», «Нұрлы жол» басқа да мемлекеттік 

бағдарламаның к&мегімен қанша отандасымыз 

баспаналы болды. Семейлік Саят Тұматаев 

бастапқыда біраз қиналғанын жасырмады. Тапқан 

табысы күнделікті күнк&рістен артылмаған. Базарда 

жаз айында ыстық, қыста суық. Күз бен к&ктемде 

жауынмен арпалысады. С.Тұматаев бір басылымға 

берген сұхбатында «Біз осының бәріне шыдадық. 

Жаздың адам т&збес ыстығына, қыстың қатал 

суығына. 8здеріңіз білесіздер, шығыс &ңірлерде 

қыстың қандай болатындығын. 40 градус суықта 

қолыңмен темір арбаны ұстаудың &зін елестетіп 

к&ру қиын. Бірақ осыған қарамастан, қолдан 

келгенше тынбай еңбек еттім, &з еңбегімнің 

жемісін к&рдім. Жалпы, &з баспанаңның кілті 

қолыңа тиген кезде, бар қиыншылықтар сол сәтте 

ұмытылады екен», – дейді. Ол «Алғашқы 50 мың 

теңгені жинадым, содан кейін 100 мың теңгені. 

Одан әрі тап бір құмар ойыны сияқты. Осылайша 

бір күні 1 млн теңгені жинадым. Бақытымда шек 

болған жоқ. Себебі мен банктен тағы осынша 1 млн 

теңгені несиеге алатындай мүмкіндігім болды емес 

пе?, – деп &ткен күнді еске алады. Тағы бір жылдан 

кейін екі млн теңге жиналады. Осылайша әкімдіктің 

жанында банк салымшыларына арналып салынған 

тұрғын үй кешенінен пәтер алады. Қазір оның ай 

сайынғы т&лемі - 25 мың теңге. С.Тұматаев «Мен 

бұл пәтерді &з еңбегімнің арқасында алдым. Маған 

қол ұшын берер к&кем де жоқ. Банкке бардым, 

шот аштым, ақшамды жинай бастадым. Бастысы 

алдыма мақсат қойдым. Қазір менің екі балам бар. 

Біз отбасымызбен бақытты тұрамыз, біз үшін ең 

бастысы – басымызда баспана бар», – дейді. Оның 

ендігі арманы – несиені жауып, 3 б&лмелі 

пәтерге қол жеткізу. Отандастарымыздың 

баспана, жер алуына мүмкіндік ашатын «Нұрлы 

жер» бағдарламаның биыл іске қосылғаны 

белгілі. Осы аптада ұлттық экономика 

министрлігі құрылыс, тұрғын-үй коммуналдық 

шаруашылық істері комитетінің т&рағасы 

Мархабат Жайымбетов бағдарламадағы 

5 жаңашылдықты атап &тті. Ол «Осы 

бағдарламаның негізгі міндеттері: біріншіден, 

салынып жатқан тұрғын үй үшін, оның ішінде 

жеке тұрғын үй құрылысына екінші деңгейлі 

банк арқылы арзан ипотекалық қарыз беру 

арқылы сұранысты ынталандыру; екіншіден, 

тұрғын үй салу үшін құрылыс компанияларына 

арзан несие беру арқылы ұсынысты 

ынталандыру; үшіншіден, Тұрғын үй құрылыс 

жинақ банкінің салымшылары үшін «револьверлі» 

әдіс бойынша кредиттік тұрғын үй салу к&лемін 

ұлғайту; т&ртіншіден, әлеуметтік 

әлжуаз топтарға және еңбек күшінің 

оңай к&шіп қонуын қамтамасыз ету 

үшін, тұрғын үйдің &ңірлік қорын 

құру; бесіншіден, инженерлік 

коммуникациялық инфрақұрылым 

тарту арқылы жеке тұрғын үй құрылысын дамыту», 

– деді. Оның айтуынша, бүгінде баспана, 10 сотық 

жер алу үшін кезекте тұрған отандасымыздың саны 

2 миллионға жуық. Бұдан &зге, үлескер мен үй 

салушының қатынасын реттеу үшін осы жылдың 

сәуір айында «Тұрғын үй құрылысындағы үлестік 

қатысу туралы» жаңа заң қабылданып, 10 қазаннан 

бастап күшіне енді. Оған сәйкес 

Кепілдік беру қоры құрылып, 

басталған тұрғын үй 

құрылыс нысаны 

аяқталғанша 

қадағаланады. 

Қорыта 

айтқанда, сең 

қозғала бастады. 

Жаһанды 

жайлаған 

дағдарысқа 

қарамастан, 

елімізде ең 

маңызды 

мәселе шешімін 

тауып жатыр. 

Дегенмен қол 

қусырып отыруға 

болмайды. Еңбек 

етсең ғана Саят 

Тұматаев сияқты 

жемісін к&ресің. 

 

Ө

Байқау

Орталық коммуникациялар 

қызметінде еліміздің 

ұлттық брендін анықтау 

бойынша байқаудың аралық 

нәтижесіне арналған брифинг 

өткізілді. Оған ақпарат және 

коммуникациялар министрі 

Дәурен Абаев және сыртқы 

істер министрінің орынбасары 

Роман Василенко қатысты.

Байқаудың мақсаты – ашық 

байқау арқылы еліміздің ұлттық 

брендін қалыптастыру бойынша 

ең жақсы ұсынысты әзірлеу 

және анықтау. Дәурен Абаев 

31 тамыздан 15 қазанға дейінгі 

аралықта байқауға 966 &тініш 

қабылданғанын атап &тті. Қазіргі 

уақытта байқаудың I кезеңі – 

интернет-қолданушылардың 

дауыс беруі &тіп жатыр. Барлық 

түскен жұмыстар ақпарат 

және коммуникациялар 

министрлігінің ресми сайтында 

орналастырылған. Fрбір 

азамат ұнатқан жұмысына 

SMS-хабарлама жіберу арқылы 

дауыс бере алады. Интернет-

қолданушылардың дауыс беруі 15 

күнтізбелік күн ішінде жүргізіледі. 

Дауыс беру нәтижесі бойынша 

Ресми сайтта ең к&п дауыс 

жинаған және екінші кезеңге 

&тетін кемінде 5 үміткер-жұмыс 

анықталады. Екінші кезеңде 

авторлар Сарапшылық кеңесті 

&здерінің тұжырымдамаларымен 

таныстырады. Сарапшылық 

кеңестің құрамына атақты 

қоғам және саяси қайраткерлер, 

мемлекеттік органдардың, 

мәдениет және &нердің &кілдері 

кіреді. Жеңімпаз 5 млн теңге 

м&лшеріндегі ақшалай сыйақыға 

ие болады. Ал байқаудың екінші 

кезеңіне &ткен қатысушылардың 

барлығы 200 мың теңге 

к&леміндегі ақшалай сыйақымен 

ынталандырылады. Естеріңізге 

сала кетейік, байқау ағымдағы 

жылдың 31 тамызында басталған. 

Оған кез келген адам қатыса 

алады.

Белес

Біздің сұхбат

Атап айтқанда, 

ауыл шаруашылығына арналған 

жерді ұтымды пайдалану, оның 

құнарлылығын сақтау, жерді 

отандастарымызға жалға беру 

бойынша конкурсты &ткізуде 

ашықтықты қамтамасыз 

етіледі. Жалға алушының 

жауапкершілігін арттыру, 

бір қолға берілетін алқапқа 

шектеу қою, ауыл тұрғынын 

мал жаятын және ш&п 

шабатын жермен қамтамасыз 

етумен қатар үй салу үшін жер 

учаскесін қарастыру тәрізді 

мәселені реттеу бойынша 

бірқатар ұсыныс пысықталған 

болатын. Мұның бәрі заң 

жобасында к&рініс табады. 

Оны әбден салмақтап, 

жетілдіру жұмысы қазір 

жүргізілуде. Заң жобасының 

тұжырымдамасы интернет-

порталға жарияланып, 

к&пшіліктің талқысына 

ұсынылып отыр. Сондай-ақ 

құқықтық сараптамаға да 

жолданып үлгерді. 

 : Жер дауын 

шешу үшін Мемлекет 

басшысының тапсырмасымен 

Жер реформасы ж&ніндегі 

комиссия құрылып, 

оның үш ай бойы жұмыс 

iстегенi баршаға аян. Осы 

комиссияның мүшелері жұмыс 

тобының құрамында бар ма?

 : 

Жұмыс тобының құрамында 

39 адам бар. Олар – мүдделі 

орталық мемлекеттік орган, 

жергілікті атқарушы орган, 

Ұлттық кәсіпкерлер палатасының 

&кілдері, Ғылым академиясының 

ғалымдары. Жұмыс тобына 

ауыл шаруашылығы вице-

министрі Ерлан Нысанбаев 

жетекшілік етеді. Ал қоғам 

&кілдері тарапынан Мұхтар 

Тайжан, Дәурен Бабамұратов 

сияқты бірқатар азаматтар белсенді 

қатысуда. Жалпы, сол кезде 

комиссия жұмысына атсалысқан 

азаматтардың қай-қайсысымен 

болмасын бүгінде тығыз 

байланыстамыз. 

 : Жаз бойы елде жер 

мәселесі қызу талқыланды. Біраз 

&зекті мәселенің беті ашылғаны рас. 

Осы ретте қазір әзірленіп жатқан заң 

жобасында қандай түйінді түйткілдер 

қамтылып отыр?

 : Бәрін 

тізбектеп отырмас үшін, заң 

жобасының ең басты тұсын ғана 

атап &тсем. Біріншіден, еліміздің 

жеке және заңды тұлғалары үшін 

ауыл шаруашылығы жерін жалға 

беру институтын сақтау және 

жетілдіру мәселесі қамтылған. 

Екіншіден, отандастарымызға 

жалға берілетін ауыл шаруашылығы 

жерінің шекті м&лшері белгіленетін 

болады. Үшіншіден, &ңірдің 

жергілікті ерекшелігіне байланысты 

мемлекеттік шекарадан қашықтықты 

айқындай отырып, шекаралас 

аумақтарда ауыл шаруашылығы 

жерін берудің талаптары 

қатаңдатылады. Сондай-ақ елді 

мекендер маңындағы жайылым мен 

шабындықтың алаңын айқындау 

және олардың жеке адамға берілуіне 

тыйым салу мәселесі шешіледі. Бұдан 

б&лек, жеке тұрғын үй құрылысына 

жер беру бойынша нормалар 

жетілдірілетіні маңызды. 

Жалпы, еліміздегі ауыл 

шаруашылығы мақсатындағы 

жердің к&лемі 100,8 миллион 

гектарды құрайды. Оның ішінде 

24,3 миллион гектар – егістік, 2,5 

миллион гектар – тыңайған, 2,1 

миллион гектар – шабындық, 68,4 

миллион гектар жайылым жер. Осы 

ауыл шаруашылығы жерін тиімді 

пайдаланудың талаптарын күшейту 

мақсатында заң жобасында бірқатар 

норма қарастырылған. Мәселен, 

тұрақты мониторинг енгізіледі. 

Яғни жалға алудың алғашқы 5 

жылында – жыл сайын, одан кейінгі 

кезеңде суармалы егістікте әр 3 

жыл сайын, қолдан суарылмайтын 

жерде, әр 5 жыл сайын мониторинг 

жүргізілетін болады. Қоғамдық 

кеңестер мен жергілікті &зін-&зі 

басқару органдарын тарту арқылы 

жер пайдалануға қоғамдық бақылау 

орнату к&зделген. Мұнымен қатар, 

ауыл шаруашылығы жерін жалдау 

шартын, жер пайдаланушылардың 

міндеттері мен жауапкершілігін 

нақтылай және күшейте отырып, 

жерді жалға берудің үлгілік шарты 

бекітіледі. Егер жалға алушы 

шарттың маңызды міндеттемелерін 

орындамаған жағдайда, келісімді 

біржақты бұзу ұсынылып отыр. 

 : Демек, жерге бақылау 

күшейетінін айтып отырсыз. Бұл, 

әрине, құптарлық жәйт. Fйтпесе, 

жерді алуын алып, бірақ оның 

ары қарай кәдеге аспай жататыны 

жасырын емес. Жалпы, қазіргі 

уақытта пайдаланылмай жатқан 

жерді анықтау және қайтару жұмысы 

қалай жүргізіліп жатыр? 

 : Бұрын жерді 

пайдалану мен қорғауға бақылау 

жүргізу орталық уәкілетті орган 

мен оның аумақтық б&лімдерімен 

атқарылған болатын. Алайда 

2014 жылдан бастап мемлекеттік 

басқарудың аражігін ажырату шарасы 

қабылданған соң, бұл функция 

жергілікті органдарға жүктелді. 

Қазіргі таңда сол &згеріске сай ауыл 

шаруашылығы жерлерінің тиімді 

пайдаланылуына әкімдіктердегі жер 

инспекциясы бақылау жүргізеді. 

Айталық, әкімдіктердің ағымдағы 

ақпараттарына сәйкес, биылғы 

жылдың басынан бері республика 

бойынша жер инспекциясы 1,1 

миллион гектар жерде субъектілердің 

заңдылықты сақтауы бойынша 3717 

тексеру жүргізген. 8кінішке қарай, 

оның қорытындысы бойынша 2335 

заңбұзушылық анықталып отыр. 

Оның ішінде 439 заңбұзушылық 0,8 

миллион гектар ауыл шаруашылығы 

жерлерін пайдаланбау немесе тиімді 

пайдаланбауға қатысты. Барлық жер 

иесі мен жер пайдаланушыларға 

заңда белгіленген тәртіпте тиісті 

нұсқаулар берілді. 1 жылдың ішінде 

жер иесі оны пайдалануға кіріспесе, 

бұл жер мәжбүрлі түрде сот арқылы 

қайтарылады. 

 : Жер реформасы 

ж&нiндегi комиссияның 

отырыстарында латифундистерге 

тосқауыл қою мәселесi к&п 

талқыланды. Осы түйткiл қалай 

шешiледi? 

 : 

Қолданыстағы заңнамада ауыл 

шаруашылығы мақсатындағы жер 

учаскесінің жалға беру м&лшері 

шектелмеген. Мұндай норманың 

болмауы үлкен к&лемдегі ауыл 

шаруашылығы жерінің бір адамға 

тиесілі болуына әкеп соғып, 

қатерін т&ндіреді латифундистердің 

пайда болуына жол ашады. 

Бірақ латифундистерге тосқауыл 

қою мақсатында бүгінгі күні 

әзірленіп жатқан заң жобасында 

отандастарымызға жалға берілетін 

ауыл шаруашылығы жерінің шекті 

м&лшерін белгілеу к&зделіп отыр. 

Мұндай шектеу жайылым мен егістік 

және шабындық жерге қойылатын 

болады. Оның нақты тетігін алдағы 

уақытта Парламентке ұсынылатын 

заң жобасынан к&ретін боласыздар. 

Бұл жұмыс тобы кеңінен талқылап, 

таразылап жатқан мәселенің бірі. 

 

!"# $ % & &,

 

( 1-)

Жауапкершілік

Жауапкершілік

күшейеді

күшейеді

Гүлжаһан БИМЕНДИНА: 

( 1-)

Баспана 

Баспана 

бақыты

бақыты

Ұлттық 

Ұлттық 

брендті бірге 

брендті бірге 

анықтайық

анықтайық

ТАҚЫРЫПҚА

 

ОРАЙ

Мархабат ЖАЙЫМБЕТОВ, 

ҰЭМ Құрылыс істері және 

тұрғын үй-коммуналдық 

шаруашылық комитетінің 

төрағасы: 

«Мемлекеттік бағдарламалар 

бойынша салынып жатқан 

тұрғын үй бағасы өңірлерде 

– бір шаршы метр үшін 140 

мың теңге, Астана және Алматы 

қалаларында – бір шаршы метр 

үшін 180 мың теңге, коммерциялық 

тұрғын үй – 240 мың және одан 

жоғары. Біз мемлекеттік құрылыс 

бойынша баға одан осы деңгейде сақталады деп есептейміз. «Нұрлы жер» 

бағдарламасы бойынша да осындай баға болады».