Изучение социального самочувствия граждан и его влияние на политические настроения

Қатты тұрмыстық қалдықтар нарығының даму мәселелері мен келешегі 
Қазақстан Республикасында қатты тұрмыстық қалдықтарды кешенді басқару жүйесін ендіру      
48 
сыпытқылары  цехымен  қоқыс  сұрыптайтын  желіні  орнату  бойынша  жұмыстар 
басталды. 
2017  жылы  облыс  әкімдігі  73,78  млн.  теңге  сомасына  тазарту 
ғимараттарының кешенін жаңғыртудың ТЭН-ін әзірлеу аяқтады. 2018 жылы ЖСҚ 
әзірлеу  қарастырылады.  Жоба  биогаз  алу  үшін  анаэробты  қайта  өңдеудің 
биологиялық  жүйесін  пайдалану  арқылы  кәріздік  тазарту  ғимараттарында 
метантенктерді  салуды  қарастырады.Объектінің  құрылысын  бастау  мерзімі  – 
2019-2020 жылдар. Болжамды инвестициялар көлемі – 16,9 млрд теңге. 
Алматы обласындатүзілген ҚТҚ көлемі 641,5 мың тоннаны, 2017 жылы – 
629,0  мың  тоннаны  құрады.  Қайта  өңдеу  үлесі  (сұрыптауды  қоса  алғанда)  2016 
жылы 2,15%, 2017 жылы – 24,77%-ды құрады. 
ҚТҚ  жинау,  сұрыптау  және  қайта  өңдеу  бойынша  қызметін  жүзеге 
асыратын 8 кәсіпорын қызмет етеді. Талдықорған қаласында макулатура-тоқыма, 
пластик-шыны,  басқа  қалдықтар  3  фракциясы  бойынша  ҚТҚ  бөлек  жинауды 
ендіру  бойынша  жұмыс  жүргізілуде.  ҚТҚ  бөлек  жинау  үшін  контейнерлері 
бюджеттік  ұйымдар,  ірі  сауда  орталықтарын  қоса  алғанда,  25  контейнер 
алаңдарында 100 контейнер орнатылды. 2017 жылы ӨКМ шеңберінде құрамында 
сынап бар шамдарды жинау үшін орнатылды. 
2015  жылдан  бастап  Талдықорған  қаласында  қатты  және  сұйық 
қалдықтарды  қайта  өңдеу  бойынша  бірлескен  қазақстандық-түркиялық 
«ЭкосервисАрман» ЖШС қызмет етеді. Кәсіпорынның жобалық қуаты – тәулігіне 
50 тонна (резеңке, пластик, пайдаланылған майлап, шиналар). 
2016  жылы  Талдықорған  қаласында  «Adal  Damu  Capital»  ЖШС  қуаты 
жылына 120 мың тонна қоқыс сұрыптайтын станция, сондай-ақ қайталама шикізат 
өндіру цехы іске қосты. 2018 жылы ҚТҚ органикалық фракцияларын қайта өңдеу 
бойынга биогазды кешеннің құрылысы жоспарланып отыр. Құрылыс мерзімі – 18 
ай.  Өндіріс  қуаты  тәулігіне  5,0  мың  м
3
  дейін.  Бұдан  кейін  органикалық 
қалдықтардан  биогумус  өндірісі  үшін  вермифабрика  құрылысы  жоспарланып 
отыр. Кешен құрылысы үшін ауданы 3,5 гектар жер телімі бөлінді.  
Іле  ауданы  Өтеген  батыр  ауылында  ҚТҚ  полигонының  аумағында  2017 
жылы  ауданы  2  га  қоқыс  сұрыптау  станциясының  құрылысы  аяқталды.  
Проектная мощность – 200,0 тыс. тонн в год. Жобалық қуаты – жылына 200,0 мың 
тонна. Инвестициялар көлемі – 180 млн. теңге. Инвестор «Таза ЖерМПК» ЖШС. 
Панфилов  ауданының  Жаркент  қаласында  2017  жылғы  мамырда    «МПК 
Аулет»  ЖШС  қуаттылығы  жылына  10  мың  тонна  сұрыптау  желісі  бар  пиролиз 
әдісімен  ҚТҚ  өңдеу  зауыты  іске  қосты.  Инвестициялар  көлемі  – 
150 млн.теңге. 
Бұдан  басқа,  Алматы  облысында  шыны  ыдысты  өндіру  арқылы  шыныны 
қайта  өңдеу  бойынша  2  кәсіпорын  («САФ»  ЖШС,  «Алматы  стекло»  ЖШС), 
аккумулятор  өндіру  арқылы  пайдаланылған  аккумуляторларды  қайта  өңдеу 
бойынша  1  кәсіпорын  («Кайнар  АКБ»  ЖШС), картон  және  қағаз өнімдерін алу 
арқылы қағаз өнімдерін  қайта өңдеу  бойынша 1  кәсіпорын  («Kagazy Recycling» 
ЖШС,  «Нұр  Қағазы»  ЖШС),  сондай-ақ  ПЭТ-түйіршік,  ПЭТ-флекс,  ПЭТ 
ленталар  және  басқа  бұйымдар  алу  арқылы  пластик  қалдықтарын  қайта  өңдеу 
бойынша  

Қатты тұрмыстық қалдықтар нарығының даму мәселелері мен келешегі 
Қазақстан Республикасында қатты тұрмыстық қалдықтарды кешенді басқару жүйесін ендіру      
49 
1  кәсіпорын  («КазПэтПолимер»  ЖШС)  қызмет  етеді.  2018  жылдың  
1  тоқсанында  полиэтиленді  қайта  өңдеу  бойынша  кәсіпорынды  іске  қосу 
жоспарланып отыр. 
Экологиялық мәселелерді шешу мақсатында облыс әкімдігімен «2016-2020 
жылдарға  экологиялық  мәселелерді  шешу  бойынша  іс-шаралар  жоспары» 
әзірленді,  мемлекеттік-жеке  әріптестік  шеңберінде  16  аумақтық  кешен  құруды 
қарастырады, соның ішінде: 
  16 полигон құрылысы; 
  16 қоқыс сұрыптайтын кешен; 
  13 қоқысты ауыстырып тиейтін станция; 
  3 қоқыс өңдейтін зауыт. 
Атырау  облысында  2016  жылы  81,7  мың  тонна,  2017  жылы  –  72,5  мың 
тонна  ҚТҚ  түзілді.  2016  жылы  12,52%,  2017  жылы  44,33%  ҚТҚ  сұрыпталды. 
Облыста ҚТҚ қайта өңделмейді. 
ҚТҚ  сұрыптайтын  9  кәсіпорын  бар.  ҚТҚ  бөлек  жинауды  кезеңмен  ендіру 
бойынша  жұмыстар  жүргізіліп  жатыр.  Атырау  қаласында  пластикалық 
қалдықтарды  жинау  үшін  80  торлы  контейнер  орнатылды.  Қызылқоға  ауданы 
үшін 40 дана торлы контейнер сатып алынды. 
ҚТҚ  (пластик,  макулатура,  полиэтилен,  шиналар,  шыны,  металл 
сынықтары,  аккумуляторлар)  қабылдауды  және  сұрыптауды  «Вест-Дала»  ЖШС, 
«Элит  Оперейшн»  ЖШС,  «Коканд»  ЖШС,  «Ажіғалиев  Ж.»  ЖК,  «Кайдаров  А.» 
ЖК,  «Жамангарина»  ЖК,  «Татишева»  ЖК,  «Нургалиев  К.»  ЖК,  «Барыс»  ЖК 
жүзеге асырады. Қайталама шикізат өзге ұйымдарға сатылады.  
Биологиялық және медициналық қалдықтарды кәдеге жарату үшін Атырау 
қаласының 
ҚТҚ 
полигонында 
«КР-1000» 
және 
«КР-500» 
маркалы 
инсенераторлық жабдықтар орнатылды.  
Атырау қаласында ҚТҚ полигоны бар қоқыс сұрыптау кешенінің құрылысы 
және ескі ҚТҚ полигонды қалпына келтіру жоспарланып отыр. Жергілікті бюджет 
қаражаттарынан 70 млн. теңге, сондай-ақ ауданы 50 га.  
Жергілікті  бюджет  қаражаттары  есебінен  28  млн.  теңге  сомасына  Индер 
ауданында қоқыс сұрыптайтын кешен құрылысы мәселесі пысықталуда. 
Шығыс Қазақстан облысында 2016 жылы 183,4 мың тонна, 2017 жылы – 
180,4 мың тонна ҚТҚ түзілді. Қайта өңдеу үлесі (сұрыптауды қоса алғанда) 2016 
жылы 0,98%-ды, 2017 жылы – 3,17%-ды құрады. 
Қайталама  шикізатты  (картон,  қағаз,  полиэтилен,  резеңке,  пайдаланылған 
майлар)  бөлек  жинау,  сұрыптау,  қайта  өңдеу  бойынша  жүзеге  асыратын  10 
кәсіпорын  қызмет  етеді,  оның  тек  2  компаниясы  қайта  өңдеуді  жүзеге  асырады. 
Өскеменде ҚТҚ бөлек жинау бойынша жұмыстар басталды. «ЭкоВосток-Лидер» 
ЖК  кәсіпорнының  қаражаттары  есебінен  Өскемен  қаласында  бөлек  жинау  үшін 
(пластик,  шыны,  қағаз)  28  контейнер  орнатылды,  оның  15  -  абаттандырылған 
тұрғын  үй  қорының  алаңдарында.  Қалған  аймақтарды  есептеу-дайындау 
жұмыстары жүргізіліп жатыр. 
2020 жылға дейін Өскемен, Семей, Аягөз, Зырян, Шемонаиха қалаларында 
ҚТҚ бөлек жинауды ендіру жоспарланып отыр. Қалдықтарды бөлек жинау үшін 
елді  мекендерді  контейнерлермен  жаңарту  және  жете  жарақтандыру  бойынша