Управление образования павлодарской области

143 

 

Есте сақтау қабілеті молаяды; 

Логикалық ойлау қабілетін дамытады; 

Зейін қалыптасады; 

Бұл  сызбадан  «Модульдік  оқытудың»  жан  –жақты  дамуына  жол  бар  екені  көруге 

болады.  Бірақ  бәрі  айналып    келгенде    байланыстырып    сөйлеуге    тіреледі.    Себебі 

барлығы  тілге  байланысты.  Модульдік  технология  әрі  тірек  карточкасы,    әрі  көрнекілік, 

әрі көмек нұсқау рөлінде  атқарады. 

«Модульдік  оқытудың»  әдістері  өте  көп.  Байланыстырып  сөйлеуді  дамыту 

үрдісінің тиімді әдісінің бірі – тірек сызба. 

Тірек  сызбаны  қолдану  балалардың  байланыстырып  сөйлеуін  дамыту  үшін 

тигізетін әсері көп. Сонымен қатар  мұнда  тілмен  қатар  зейін де, есте сақтау да, сөздік 

қор  да,  логикалық  ойлаулары  да  дамиды.  Тірек  суреттер  әр  түрлі  тақырыпқа  қолдануға 

болады. Мысалы: Менің отбасым .т.б 

Тірек  сызба  жұмысы  дұрыс  ұйымдастырылса,  онда  тақпақ,  ертегі,  әңгіме,  мақал- 

мәтел терең де, толық білім қамтамасыз етіледі деп болжауға болады. 

Тірек  –сызбаны  пайдаланғанда,  яғни  әңгімелеуде  тілдері  молаяды,    сөйлеу 

мәнерлігі қалыптасады,сөйлемді құрастыруды  тереңдетеді. 

Сонымен  «Модульдік  оқыту»  әдісі  өте  тиімді,  қолайлы  сәбилер  тобына  білімді 

қабылдауда үлкен септігін тигізетін технология. 

Қазіргі  кезде  мультимедиялық  құралдар  жиі  пайдаланылады.  Ақпараттық 

технологиялардың  ішіндегі  мультимедиялық  құралдардың  тиімді  тұстарын  атап  айтсақ, 

олар: Балаларға 

деген 

 

қызығушылығын 

    оятады; 

тынымдық 

 

қабілетін   

арттырады; 

Модульдік  технологиялардың  ерекшелігі:  тек  тілді  меңгерту  емес,  баланың  танымдық 

қабілетін  және  танымдық  процестерді  жадының  алуан  түрлерін  есту,  көру,  қимыл 

ойлауды,  ынтаны  қабылдау  қабілетін  дамытып,  оны  бекітіп,  шығармашылық  деңгейін 

арттыру.  Сабақтың  қызықты,  сапалы  өтуі  тікелей  тәрбишінің  шеберлігіне  байланысты 

болады.  Осы  орайда  белгілі  ғалым  Ахмет  Байтұрсынұлы  «Шеберліктің  белгісі  –  түрлі 

әдісті болу,» -- айтылған сөздері ойға оралады. Бір сабақтың әр кезеңдерін, түрлі әдістерін 

орнымен  пайдалану  арқылы  көп  нәтижеге  жетуге  болады.  Баланың  санасына  білімді 

жүйелі  түрде  меңгеруіне  және  қабілет  деңгейлерін  дамытуға  ықпал  етеді..  «Модульдік 

оқыту  технологиясы  арқылы  мектепке  дейінгі  балалардың  тілдерің  дамыту  »  маңызы 

ерекше  екені  мәлім.  Себебі  аталмыш  технология  әдістері  балалардан  өз  бетімен  жұмыс 

істеуге, қорытындылар жасауға, жүйелі  білім  алуға жетелейді, өзін-өзі ,өзгені де  бағалай 

білуге 

 

 

 

  үйретеді. 

Модуль арқылы оқыту осы мәселені шешуге мүмкіндік беретін тиімді жолы болып 

табылады. Модуль арқылы оқыту технологиясының тиімді белгілерінің бірі – баланың оқу 

белсенділігі . Бұл технологияның бір ерекшелігі сабақтың негізгі кезеңдерінің бәрінде 

балаларға 

шығармашылық 

жұмысты 

ұсынуға 

болады. 

Балаларға білім беруде жаңашыл технологияларын қолдану инновациялық бағытта жұмыс 

жасау заман ағымына сай талап етілуде. Тәрбиешінің шығармашылық ізденуі, оқытуда 

жаңа педагогикалық технологиялар мен инновациялық әдіс-тәсілдерді меңгеруі кәсіби 

құзырлығының жоғары деңгейде болуы қажет. Қазіргі кезде белгілі бір білім көлемімен 

қамтамасыз ету жеткіліксіз. Балаға білім алуға, оқуға, үйретуге көп мән  берілуі  тиіс. 

Жаңа технология жүйесінде проблемалық және іскерлік ойын арқылы оқытудың да 

маңызы зор. Балалар әр түрлі проблемаларды талдайды, оның шешу жолдарын іздестіреді. 

Мұндай сабақтар балардың логикалық ойлау қабілетін дамытады. 

Модульдік  технология  бойынша  жұмыс  жасауға  балаларға  өте  ұнайды.  Мектепке 

дейінгі  балалар  ойынға  бірден-  ақ  кірісіп  кетеді:  сұрақтарға  жауап  береді,  өтініштерді 

орындайды,  кеңестер  береді,  кез  келген  тақырып  бойынша  тірек-сызбаларды  айтып  

береді.  Тірек-сызбалар  арқылы  балалар  қоршаған  ортаны  образдар,  түстер,  дыбыстар 

арқылы таниды. Кестелердің жан жақты ықпалын баланың жеке тұлғасына педагогикалық 

144 

 

құрал  ретінде  пайдалануға  болады,  себебі  бала  сабақ  кезінде  өзін  еркін  сезінеді. 

Сондықтан,  өздігінен  білім  алудың  тақырыбы  ретінде  «Модульдік  оқыту  технологиясы 

арқылы  мектепке  дейінгі  балалардың  тілдерін  дамыту»  тақырыбын  таңдадым.  Қазіргі 

таңда  мектепке  дейінгі  жас  шамасындағы  балалар  үшін  тірек  сызбаларды  пайдалану 

күннен күнге өзекті болып отыр, себебі, біздің балалар әртүрлі ақпараттың кең көлемінен 

қатынасқа  түседі.  Бала-ның  тілін  қалай  қалыптастыруға,  оны  сөздер  мен  әдемі 

сөйлемдер,үйлесімді  сөз  тіркестер  жиынтығымен  толтыруға  болады?  Балаға  сөйлеу 

ырғағын,  сөздер  әуенін  сезінуді,  мазмұнына  қалай  жауап  қату  керектігін  қалай  үйретуге 

болады?  Бұл  сұрақтарға  жауапты  біз  модульдік  технологиясын  қолдану  арқылы  таптық. 

Жоғарыда  айтып  кеткендей  модульдік  технология  ғылыми  термин  болса,  қарапайым 

сөзбен  ол  –  тірек  сызба.  Біз  тірек  сызба  кестелерден  бастадым.Тірек  сызбалар  кестесі  –  

бұл меңгерілетін мәтіннің мазмұнын оңай есте сақтауға және түсінуге арналған құралдар 

кіретін  сызбалар.  Бұл  дегеніміз,  әңгіме  құрастыру,  көркем  шығармалардың  мазмұнын 

айту,  жұмбақ  жасыру  немесе  жауабын  шешу,  тақпақтарды  жаттау  сияқты  оқу  болуы 

мүмкін. 

 

 

Әдебиеттер: 

1. 

Начальная школа – Москва, 2007 №5 

2. 

Республикалық оқу-әдістемелік газеті «Мұғалім» - Алматы, 2011 

3.Республикалық оқу-әдістемелік газеті «Мұғалім» - Алматы, 2011 №1 

4.Республикалық оқу-әдістемелік газеті «Мұғалім» - Алматы, 2011 №4 

5.«Санап үйренеміз» - оқулық 

6.«Біздің мерекелер» - оқулық 

6.Мен оқимын, ойлаймын, ойнаймын. 

Логика 

 

Баланың тілін ойын арқылы дамыту. 

 

Саматова М.М.,«Павлодар қаласының №33 сәбилер бақшасы» МҚКК – ның 

тәрбиешісі 

 

«Ойын баланың алдынан өмір  есігін ашып, оның шығармашылық қабілетін 

дамытады ойынсыз ақыл- ойдың қалыптасуы мүмкін емес». В.А. Сухомлинский. 

Балабақашағы  оқыту-  тәрбиелеу  жұмысында  балалардың  тілін  дамыту,  сөздік 

қорларын молайту, ауызша сөйлеуге үйрете отырып, үйренген сөздерін күнделікті өмірде 

еркін  қолдану,  одан  әрі  күнделікті  іс-  әрекет  кезіндегі  тілдік  қарым-  қатынаста  қолдана 

білуге  жаттықтыру  ісіне  ерекше  мән  берілген.  Мектеп  жасына  дейінгі  кезеңдегі 

балалармен  сөздік  жұмысын  жүргізу  ісі-  тіл  дамытудың  негізгі  бір  міндеттері  болып 

есептелінеді.  Біз  балалармен  сөздік  жұмысын  жүргізе  отырып,  оларды  айналасындағы 

заттармен  таныстырып,  атын  атай  білуге,  қасиеті  мен  сапасын,  түр-  түсін  және  пішінін 

ажырата  білуге,  өмірдегі,  қоршаған  ортадағы  түрлі  құбылыстар  жайындағы  ұғым, 

түсініктерін  дамыта  отырып,  белсенді  түрде  тілдік  қарым-  қатынас  жасай    білуге 

үйретеміз.  Мектеп  жасына  дейінгі  балалардың  сөздік  қорларын  дамыту  ісінде 

тәрбиешінің:  -балалардың  сөздік  қорларын  дамыту;  -жаңа  сөздерді  меңгерту;  -үйреген 

сөздерін  тиянақтап,  анықтап,  әрі  байытып  отыру  басты  міндет  саналады.  Осы  аталған 

міндеттерді  тәрбиеші  үнемі  сөздік  жұмысын  жүргізуде  басшылыққа  алып  отыруы  тиіс. 

Балалардың сөздік қорын молайтуда ойын, тапсырма жаттығулардың орны ерекше. Соның 

ішінде  ойын-  баланың  шын  тіршілігі.  Ойын  арқылы  бала  айналасындағы  нәрседен  өзіне 

қызықтысына  ықыласы  ауып,  таңдап  алады.  Баланың  бір  ерекше  қасиеті  сөйлеуден  еш 

жалықпайды. Ойын бала тілінің дамуына ықпалын тигізіп, таным белсенділігінің дамуына 

жол ашады. Қай бала болмасын ойынмен өседі, өйткені бала табиғатының өзі тек ойынмен