Білім мазмұнын жаңарту аясында (5-9 сыныптарда)

66 
 
түзулердің бір-бірімен, координаталық 
осьтермен қиылысу нүктелерінің 
координаталарын графиктік тәсілмен 
дұрыс таба алады. 
Центрлік симметрия. Осьтік 
симметрия 
- 
осьтік және центрлік симметрия 
ұғымдарын біледі; 
- 
осьтік немесе центрлік симметриясы 
бар фигуралар туралы түсінігі бар;  
- 
симметриялық және центрлік-
симметриялы фигураларды ажыратып 
таниды; 
- 
тік бұрышты координаталар жүйесінде 
координаталар басына және 
координаталық осьтерге қатысты 
симметриялы нүктелер мен фигураларды 
сала алады. 
8-
бөлім. Кеңістіктегі фигуралар 
Тақырыбы 
Бағалау критерийлері 
Фигуралардың кеңістікте 
орналасуы. Кеңістік 
фигураларын бейнелеу, 
«көрінбейтін» сызықтар. 
Вектор ұғымы. 
- 
фигураны оның бейнесі бойынша 
ажыратып таниды; 
-  
жазық және кеңістік фигураларын 
дұрыс бейнелей алады; 
- 
вектордың анықтамасын біледі; 
- 
векторды дұрыс бейнелей алады. 
9-
бөлім. Статистика. Комбинаторика 
Тақырыбы 
Бағалау критерийлері 
Статистикалық деректер 
және олардың 
сипаттамалары: 
арифметикалық орта, мода, 
медиана, құлаш 
- 
бірнеше сандардың арифметикалық 
ортасының, санды деректердің құлашы, 
медианасы, модасының анықтамаларын 
біледі; 
- 
статистикалық санды сипаттамаларды 
дұрыс  есептей алады. 
Қозғалыстың орташа 
жылдамдығын табуға 
есептер шығару. Іріктеу 
тәсілі арқылы 
комбинаторикалық есептер 
шығару. 
- 
қозғалыстың орташа жылдамдығын 
табуға есептерді дұрыс шеше алады; 
- 
іріктеу тәсілмен комбинаторикалық 
есептерді дұрыс шеше алады. 
10-
бөлім. Шамалар арасындағы тәуелділіктер 
Тақырыбы 
Бағалау критерийлері 
Шамалар арасындағы 
тәуелділіктердің берілу 
тәсілдері: аналитикалық 
(формула арқылы), кестелік, 
- 
шамалар арасындағы тәуелділікке 
берілген есептерді дұрыс шешеді; 
- 
шамалар арасындағы тәуелділіктердің 
берілу тәсілдерін біледі; 

67 
 
графиктік тәсіл 
- 
сипаттамасы бойынша тәуелділіктің 
формуласын дұрыс жазады; 
- 
формуламен немесе графикпен берілген 
тәуелділіктердің кестесін құра алады; 
- 
формуламен және кестемен берілген 
тәуелділіктердің графиктерін сала алады. 
Нақты процестердің 
графиктерін қолданып 
шамалар арасындағы 
тәуелділіктерді зерттеу 
- 
шынайы процестердің графиктерін 
қолданып, шамалар арасындағы 
тәуелділіктерді таба алады; 
- 
шынайы процестердің графиктерін 
қолданып, шамалар арасындағы 
тәуелділіктерді зерттей алады. 
Турапропорционал-дық 
және оның графигі 
- 
турапропорционал тәуелділіктерді 
танып біледі және мысалдар келтіре 
алады; 
- 
тура пропорционалдықтың формуласын 
біледі және графигін сала алады; 
- 
тура пропорционал шамалардың 
арасындағы шынайы тәуелділіктердің 
графиктерін түсіндіріп бере алады; 
- 
сипаттамасы бойынша тура 
пропорционалдықтың формуласын дұрыс 
жазады; 
- 
тура пропорционалдықтың графигін 
дұрыс салады. 
11-
бөлім. Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер  және олардың 
жүйелері 
Тақырыбы 
Бағалау критерийлері 
Екі айнымалысы бар 
сызықтық теңдеу 
- 
екі айнымалысы бар теңдеудің 
анықтамасын және оның  қасиеттерін 
біледі; 
- 
екі айнымалысы бар теңдеудің 
қасиеттерін қолдана алады. 
 
Екі айнымалысы бар 
сызықтық теңдеулер 
жүйелері 
- 
екі айнымалысы бар сызықтық 
теңдеулер  жүйесі туралы түсінігі бар; 
- 
екі айнымалысы бар сызықтық 
теңдеулер  жүйесінің шешімі реттелген 
сандар жұбы болатынын түсінеді. 
Екі айнымалысы бар 
сызықтық теңдеулер 
жүйелерін қосу тәсілімен 
және алмастыру тәсілімен 
шешу 
- 
екі айнымалысы бар сызықтық 
теңдеулер жүйелерін алмастыру тәсілі 
және қосу тәсілі арқылы дұрыс шеше 
алады. 
Есептерді теңдеулер 
- 
сандармен байланысты есептер шешуде   

68 
 
жүйелерін құру арқылы 
шешу 
ab
��� = 10a + b, abc
����� = 100a + 10b + c 
жазуларын қолдана алады; 
- 
мәтінді  есептерді сызықтық теңдеулер 
жүйелерін құру арқылы дұрыс шеше 
алады. 
 
3.3-
кесте  –  Білім алушылардың оқу жетістіктерін  бағалау критерийлері  
(Алгебра, 7-сынып) 
 
1-
бөлім. Бүтін көрсеткішті дәреже 
Тақырыбы 
Бағалау критерийлері 
Натурал көрсеткішті 
дәреже және оның 
қасиеттері 
- 
натурал көрсеткішті дәреже анықтамасын және 
оның қасиеттерін біледі; 
- 
санның дәрежесі қандай цифрға аяқталатынын 
анықтай алады; 
 - 
натурал көрсеткішті дәреженің қасиеттерін 
дұрыс қолдана алады; 
- 
шаршы мен кубтың қабырғаларының 
ұзындықтары өзгерген кезде,  олардың  ауданы 
мен көлемі қалай өзгеретінін дұрыс талдай 
алады.    
Бүтін көрсеткішті 
дәреже және оның 
қасиеттері 
- 
нөлдік көрсеткішті дәреженің және бүтін теріс 
көрсеткішті дәреженің анықтамасын біледі; 
- 
сандарды дәреже түрінде көрсете алады; 
- 
нөлдік көрсеткішті дәреженің негізіндегі 
айнымалының мүмкін болатын мәндерін біледі 
және түсінеді; 
- 
бүтін көрсеткішті дәреженің мәнін дұрыс 
табады.   
 
Санның стандарт түрі 
- 
сандарды стандарт түрде дұрыс жазады; 
- 
стандарт түрде жазылған сандарға амалдар 
дұрыс таңдап қолданады; 
- 
стандарт түрде жазылған санның реті мен 
маңызды бөлігін таба алады; 
- 
стандарт түрде жазылған сандарды салыстыра 
алады; 
- 
шамаларды бір өлшем бірліктен екінші өлшем 
бірлікктеріне айналдыру ережелері және өлшем 
бірліктері туралы түсінігі бар; 
- 
шаманың жуық мәнін дұрыс тауып және оны 
стандарт түрде жазады; 
- 
жуық шамалардың абсолюттік және  
салыстырмалы қателіктерін дұрыс есептейді;