Сауда-саттық және Растау жүйесінің жұмыс регламенті

Сауда-саттық және Растау жүйесінің жұмыс регламенті 

 

 

22 

 

 

Қандай  да  бір  атаудағы  ХҚҰ  облигациялары  сауда-саттығы  жүзеге 

асырылатын  ("таза"  және  "таза  емес")  бағалары,  осы  атаудағы  ХҚҰ 

облигациялары  сауда-саттығын  ашуға  байланысты  қабылданған  Биржа 

Басқармасының шешімдерімен белгіленеді. 

 

3. 

Қандай  да  бір  ХҚҰ  облигациялары  бойынша  сауда-саттық  сессиясының 

ашылу  бағасы  ретінде,  осы  сауда-саттық  сессиясындағы  осы  ХҚҰ 

облигацияларымен жасалған бірінші мәміленің бағасы қолданылады. 

 

4. 

ХҚҰ  облигацияларының  сауда-саттығын  өткізудің  қосымша  әдісі  тікелей 

мәмілелер жасасу әдісі болып табылады. 

 

 

ХҚҰ  облигацияларының  сауда-саттығын  өткізудің  қосымша  әдісі  фиксинг 

әдісі болып табылады. 

 

28 

бап. 

Шет мемлекеттікбағалы қағаздар сауда-саттығының жеке параметрлері 

 

1. 

Шет мемлекеттік бағалы  қағаздар (бұдан әрі  осы  бапта  – шет  мемлекеттік 

облигациялар) 

бойынша 

сауда-саттық 

өткізгендегі 

лот 

көлемі 

орнатылмайды 

(

осы  тармақ  Биржа  Басқармасының  2012 жылдың 

11 

мамырындағы шешімімен өзгертілген)

. 

 

2. 

Қандай да бір атаудағы шет мемлекеттік облигациялардың сауда-саттығын 

өткізгенде: 

 

 

осы  атаудағы  шет  мемлекеттік  облигациялар  дисконттық  немесе,  осы 

Регламенттің  2  қосымшасында  белгіленген,  барлық  критерийлерге  сәйкес 

келсе;  "таза"  бағамен 

(

осы  абзац  Биржа  Басқармасының  2015 жылдың 

08 

желтоқсанындағы шешімімен өзгертілген)

; 

 

 

немесе 

 

 

осы атаудағы шет мемлекеттік облигациялар дисконттық емес немесе, осы 

Регламенттің  2  қосымшасында  белгіленген,  критерийлердің  ең  болмаса 

біреуіне  сәйкес  келмесе;  "таза  емес"  бағамен  өткізіледі 

(

осы  абзац  Биржа 

Басқармасының 

2015 жылдың 

08 желтоқсанындағы 

шешімімен 

өзгертілген).

 

 

 

Қандай  да  бір  атаудағы  шет  мемлекеттік  облигациялар  сауда-саттығы 

жүзеге асырылатын ("таза" және "таза емес") бағалары, осы атаудағы ХҚҰ 

облигациялары  сауда-саттығын  ашуға  байланысты  қабылданған  Биржа 

Басқармасының шешімдерімен белгіленеді. 

 

3. 

Қандай  да  бір  шет  мемлекеттік  облигациялар  бойынша  сауда-саттық 

сессиясының ашылу бағасы ретінде, осы сауда-саттық сессиясындағы осы 

шет  мемлекеттік  облигацияларымен  жасалған  бірінші  мәміленің  бағасы 

қолданылады. 

 

4. 

Шет мемлекеттік облигациялардың сауда-саттығын өткізудің қосымша әдісі 

тікелей мәмілелер жасасу әдісі болып табылады. 

 

 

Шет мемлекеттік облигациялардың сауда-саттығын өткізудің қосымша әдісі 

фиксинг әдісі болып табылады. 

 

Сауда-саттық және Растау жүйесінің жұмыс регламенті 

 

 

23 

6 

Тарау. ФЬЮЧЕРСТЕР САУДА-САТТЫҒЫН ӨТКІЗУДІҢ ЖЕКЕ ПАРАМЕТРЛЕРІ 

(

Осы тақырыптама Биржа Басқармасының 2014 жылдың 23 мамырындағы шешімімен 

өзгертілген).

 

 

29 

бап. 

Сауда-саттық күні 

 

Фьючерстердің  сауда-саттық  күні  Алматы  уақытымен  10.00-де  басталып, 

Алматы уақытымен 15.30-да аяқталады

. 

(

Осы бап Биржа Басқармасының 2014 жылдың 23 мамырындағы шешімімен өзгертілген).

 

 

30 

бап. 

(

Осы бап Биржа Басқармасының 2014 жылдың 23 мамырындағы шешімімен 

алып тасталған) 

 

31 

бап. 

Фьючерстер сауда-саттығының жеке параметрлері 

 

Фьючерстер  сауда-саттығын  өткізудің  жеке  параметрлері  Фьючерстердің 

биржалық сауда-саттығы Ережелерінде және фьючерстердің маманданымында 

белгіленеді. 

(

Осы бап Биржа Басқармасының 2014 жылдың 23 мамырындағы шешімімен өзгертілген).

 

 

7 

Тарау. РЕПО НАРЫҒЫНДА ӨТКІЗІЛЕТІН САУДА-САТТЫҚТЫҢ ЖЕКЕ ПАРАМЕТРЛЕРІ 

 

32 

бап. 

Сауда-саттық күні 

 

Репо  операцияларының  сауда-саттық  күні,  репо  операцияларының  заты  болып 

табылатын бағалы қағаздар бойынша сауда-саттық күнімен бірдей. 

 

Репоның  жабылу  мәмілесін  орындау  дайындығы  туралы  хабарламаны  сауда-

саттық қатысушысы немесе Растау жүйесінің тұтынушысы жабылу күні 16:45-тен 

кешіктірмей сауда-саттық жүйесіне жолдауы тиіс. 

33 

бап. 

Репо операциясын "тікелей" тәсілмен жүзеге асырудағы сауда-саттық 

өткізудің жеке параметрлері 

 

Репо  операцияларын  "тікелей" тәсілмен жүзеге  асырғандағы негізгі әдісі болып 

мәмілелерді тікелей жасасу әдісі болып табылды; демек: 

 

1) 

репо ашылуы және жабылуы бағасын, сонымен қатар, репо операциясының 

мерзімін  (репо  жабылу  датасын)  операцияға  қатысушылардың  дербес 

түрде өзара келісімімен белгіленеді; 

 

2) 

"

ашылу  бағасы"  және  "баға  ауытқудың  шектелімі"  ұғымдары  "тікелей" 

тәсілмен жүзеге асырылатын репо операциясына қатысты қолданылмайды; 

 

3) 

"

тікелей" тәсілмен жүзеге асырылатын репо операциясының қосымша және 

қосымша әдістері жоқ. 

 

Сауда-саттық және Растау жүйесінің жұмыс регламенті 

 

 

24 

34 

бап. 

Репо операцияларын "автоматты" тәсілмен жүзеге асырудағы сауда-

саттық өткізудің жеке параметрлері 

 

1. 

Репо  операциясын  "автоматты"  тәсілімен  жүзеге  асырғандағы  лот  көлемі 

1.000.000 

теңгені құрайды

4

. 

 

2. 

Автоматты  репо  нарығында  сауда-саттық  өткізгенде  репо  операциясының 

бағасы  (репо  операциясының  табыстылық  көрсеткішін  қолданады)  үтірден 

кейінгі төртінші таңбасына дейінгі дәлдікпен көрсетіледі. 

 

3. 

"

Автоматты"  тәсілмен  жүзеге  асырылатын,  қандай  да  бір  мерзімді  репо 

операциялары бойынша сауда-саттық сессиясының ашылу бағасы ретінде: 

 

 

1) 

егер  репо  операциясының  заты  ретінде  Қазақстан  Республикасы 

мемлекеттік  бағалы  қағаздары  қолданылса  (жергілікті  атқарушы 

органдарының  бағалы  қағаздарынан  басқа)  –  соңғы  нәтижелі  сауда-

саттық  сессиясында  жасалған  мәмілелердің,  осы  мерзімдегі  барлық 

репо  операцияларының  ашылу  мәмілелерінен  орташа  сараланған 

табыстылығы; 

 

 

2) 

егер  репо  операциялары  ретінде  осы  тармақтың  1) тармақшасында 

аталған  бағалы  қағаздардан  басқасы  қолданылса,  -  осы  мерзімдегі 

репо  операцияларының  осы  сауда-саттық  сессиясында  жасалған 

бірінші ашылу мәмілесінің көрсеткішінен табыстылығы қолданылады. 

 

4. 

"

Автоматты"  тәсілмен  жүзеге  асырылатын  репо  операцияларына  баға 

ауытқудың шектелімі белгіленбеген. 

 

5. 

"

Автоматты"  тәсілмен  жүзеге  асырылатын  репо  операцияларын  жүзеге 

асыру сауда-саттығының қосымша әдістері белгіленбеген. 

 

 

"

Автоматты"  тәсілмен  жүзеге  асырылатын  репо  операцияларын  жүзеге 

асыру сауда-саттығының резервтегі әдістері белгіленбеген. 

 

8 

Тарау. ВЕКСЕЛЬДЕР САУДА-САТТЫҒЫН ӨТКІЗУДІҢ ЖЕКЕ ПАРАМЕТРЛЕРІ 

 

35 

бап. 

Сауда-саттық күні 

 

Вексельдер бойынша сауда-саттық күні Алматы  уақытымен 11.30-да басталып, 

Алматы уақытымен 17.00-де аяқталады. 

 

36 

бап. 

Вексельдер сауда-саттығының жеке параметрлері 

 

1. 

Вексельдер сауда-саттығын өткізгенде лот көлемі белгіленбейді. 

 

2. 

Вексельдер  сауда-саттығын  өткізгенде  олардың  әр  бір  вексельге  бағасы 

қазақстандық  теңгемен  есептеліп,  үтірден  кейінгі  екінші  таңбасына  дейін 

дәл көрсетіледі. 

 

3. 

Қандай  да  бір  вексельдер  бойынша  сауда-саттық  сессиясының  ашылу 

бағасы  ретінде  осы  сауда-саттық  сессиясында  жасалған  бірінші  мәміленің 

бағасы қолданылады. 

 

4. 

Вексельдер үшін баға ауытқудың шектелімі белгіленбеген 

 

4. 

Вексельдердің  сауда-саттығын  өткізудің  негізгі  әдісі  болып  тікелей  мәміле 

жасасу әдісі болып табылады. 

 

5. 

Вексельдердің  сауда-саттығын  өткізудің  қосымша  әдісі  үздіксіз  қарсылама 

аукционы болып табылады. 

 

 

Вексельдердің  сауда-саттығын  өткізудің  резервтегі  әдісі  фиксинг  әдісі 

болып табылады. 

Сауда-саттық және Растау жүйесінің жұмыс регламенті 

 

 

25 

9 

Тарау. РАСТАУ ЖҮЙЕСІ ЖҰМЫСЫНЫҢ РЕГЛАМЕНТІ 

 

37 

бап. 

Растау жүйесі жұмысының регламенті 

 

1. 

Растау  жүйесі  әр  жұмыс  күні  Алматы  уақытымен  сағат  11.30-дан  17.30-ға 

дейін жұмыс істейді. 

 

2. 

Растау  жүйесінің  жұмыс  уақыты  Биржа  Басқармасының  Төрағасымен 

немесе  Басқарма  Төрағасының  орынбасарымен  мынадай  жағдайларда 

ұзартылуы  мүмкін 

(

осы  абзац  Биржа  Басқармасының  2015 жылдың 

10 

қарашасындағы шешімімен өзгертілген)

: 

 

 

1) 

сауда-саттық  өткізу  кезінде  және  мәмілелерді  растау  туралы 

хабарламаларын 

қабылдағанда 

қолданылатын, 

Биржаның 

бағдарламалық-техникалық 

құралдарының 

жұмысындағы 

жаңылыстар,  немесе  Расату  жүйесінің  әдеттегі  тәртіптемеде  қызмет 

етуіне кедергі болатын, оқыс жағдайлардың туындауы; 

 

 

2) 

сауда-саттыққа  қатысушының  еркін  түрде  жазылған,  себептері  мен 

ұзарту  уақыты  көрсетілген,  операциялық  күнді  ұзарту  туралы 

жазбаша өтінішінің келіп  түсуі (осы баптың 5тармағында белгіленген 

ерекшеліктерді  ескеріп).  Осы  өтініште  Растау  жүйесінің  жұмыс 

уақытын  ұзартудың  болжанған  уақыты,  Растау  жүйесінің  жұмыс 

уақытын  ұзарту  себептерінің  сипаттамасы  көрсетіліп,  Растау 

жүйесінің  жұмыс  уақытын  ұзартудың  болжамды  уақытына  сәйкес 

Биржаның операциялық күнін ұзарту туралы өтініш болуы тиіс. 

 

(

Осы тармақ Биржа Басқармасының 2014 жылдың 23 мамырындағы шешімімен 

өзгертілген).

 

 

38 

бап. 

Растау жүйесі жұмысының ерекшеліктері 

 

Арнайы  мамандандырылған  сауда-саттық  әдісімен  жүзеге  асырылатын  сауда-

саттығын  өткізгенде,  орналастырылатын  (сатылатын,  қайта  сатып  алынатын, 

сатып алынатын) қаржы құралының жалғыз сатушысынан (сатып алуышысынан) 

басқасының 

өтінімдері, 

қанағаттандырылғанда 

Растау 

жүйесіне 

қатысушылармен бақыланатын сауда-саттық шоттары қолданылатын, расталуға 

жатады;  мұнда  Биржа  осы  өтінімдердің  расталуын  мақұлдау  немесе  бас 

тартуын:  

 

1) 

қаржы  құралын  орналастыру  (сату,  қайта  сатып  алу,  сатып  алу)  аукционы 

өткізілгенде – Биржаның осы өтінімдерды қабылдауға белгілеген кезеңі мен 

осы кезең аяқталған сәттен кейін 30 минут аралығында; 

 

2) 

бағалы қағаздарды қоса орналастару бойынша сауда-саттық өткізілгенде, - 

осы  өтінімдерді  қабылдауға  Биржа  белгілеген  уақыт  кезеңі  мен  осы  кезең 

аяқталған сәттен кейінгі 15 минутты қоса уақыт аралығында алуы тиіс. 

 

 

 

 

 

Президент 

Қ.Қ. Дамитов 

Сауда-саттық және Растау жүйесінің жұмыс регламенті 

 

 

26 

"Сауда-саттық  және  Растау 

жүйесінің жұмыс регламентіне 

1 қосымша 

АҚШ долларының сауда-саттығын өткізгендегі лот 

М Ө Л Ш Е Р І  

(

Осы қосымша Биржа Басқармасының 2015 жылдың 08 желтоқсанындағы шешімімен 

енгізілген). 

 

№ 

Лоттың минималды мөлшері,  

АҚШ доллары 

Өтінім бағасының соңғы мәміленің 

бағасынан ауытқуы, % 

1. 

50 000

 

0,00

–0,10

 

2. 

100 000 

0,11

–0,20 

3. 

1 000 000

 

0,21

–0,40

 

4. 

2 500 000

 

0,41

–0,60

 

5. 

5 000 000

 

0,61

–0,80

 

6. 

10 000 000

 

0,81

–1,00 

 

Сауда-саттық және Растау жүйесінің жұмыс регламенті 

 

 

27 

Сауда-саттық және Растау 

жүйесінің жұмыс Регламентіне 

2 қосымша 

(осы қосымшаның нөмірі 

Биржа Басқармасының 

2015 

жылдың 

08 

желтоқсанындағы 

шешімімен өзгертілген)

 

 

Биржада айналысқа жіберілген борыштық бағалы қағаздардың сауда-саттығы 

жүзеге асырылатын, бағалардың түрлерін ("таза" немесе "таза емес") анықтау 

К Р И Т Е Р И Й Л Е Р І  

1. 

Борыштық  бағалы  қағаздар  биржада  "таза"  бағамен  саудаланады,  егер  олар  мынадай 

критерийлерге сәйкес болса: 

 

1) 

облигациялардың атаулы құны тиянақталған, яғни, облигациялардың айналыста болу 

мерзімінде  өзгертуге  жатпайды,  немесе  индектелген  болып  табылады,  бұл  ретте, 

индекстеу  коэффициенті  ретінде,  облигациялардың  айналысқа  жіберу  датасына 

қандай да бір шетел валютасының теңгеге биржалық бағамына осы облигациялармен 

мәміле  жасалған  күннің  таңертеңгі  сессиясының  нәтижесі  бойынша  анықталған, 

қандай  да  бір  шетел  валютасына  теңгенің  биржалық  бағамына  қатынасы  ретінде 

есептелетін,  девальвация/ревальвация  коэффициенті  қолданылады 

(

осы  тармақша 

Биржа Басқармасының 2014 жылдың 18 маусымындағы шешімімен өзгертілген)

 

 

2) 

егер облигациялардың атаулы құны индекстелген болса, онда ол есептелген купондық 

сыйақыға да, өтеудегі негізгі берешегін өтеу үшін де теңдей тәртіпте индекстеледі; 

 

3) 

облигациялар  мерзімдік  болып  табылады  және  облигациялардың  айналыста  болу 

мерзімі әр купондық кезеңге еселенген; 

 

4) 

облигациялардың өтеу датасы тиянақталған; 

 

5) 

облигациялардың  купондық  сыйақылар  төлеу  даталары  тиянақталған,  айналыста 

болуының әр жылында бірдей; 

 

6) 

облигациялардың есептеу базисі – 30 / 360 или actual / actual; 

 

7) 

облигациялар  бойынша  купондық  сыйақының  көлемі  тиянақталған  немесе 

құбюылмалы  (индекстелген),  бірақ  кезекті  купондық  кезеңге  купондық  сыйақының 

көлемі, кезекті купондық кезең басталар алдында кемінде екі жұмыс күн бұрын белгілі 

болуы тиіс; 

 

8) 

облигациялар  амортизацияланбаған  болуы  тиіс,  облигациялардың  шығарылым 

шарттарымен  олардың  мерзімнен  бұрын  жартылай  өтелу  графигі  қарастырылмаған 

болуы  тиіс.  Бұл  ретте,  айналыстағы  облигациялардың  санын  қысқарту  жолымен 

облигациялардың  мерзімнен  бұрын  жартылай  өтелуі  рұқсат  етілуі  мімкін,  бұл 

облигациялардың шығарылым аңдатпасында (немесе мағынасы ұқсас басқа құжатта) 

нақты көрсетілуі тиіс; 

 

9) 

облигацияларға  есептелетін,  купондық  сыйақының  қандай  да  бір  түрдегі 

капитализациясы қарастырылмаған; 

 

10) 

айналыста  болу  мерзімі  аяқталғанда  есептелетін  купондық  сыйақы  және  берешек 

номиналынан  басқа,  облигациялар  бойынша  кез  келген  өзге  сомалардың  есептеліп, 

төленуі қарастырылмаған. 

2. 

Егер  борыштық  бағалы  қағаздар,  дисконттық  болып  табылмаса  және  осы  Қосымшаның 

1 

тармағында  белгіленген  критерийлердің  ең  болмаса  біреуіне  сәйкес  келмесе,  биржада 

"

таза емес" бағамен саудаланады. 

Сауда-саттық және Растау жүйесінің жұмыс регламенті 

 

 

28 

3. 

Қандай да бір атаудағы бағалы қағаздардың шығарылым аңдатпасына (немесе мағынасы 

ұқсас  өзге  құжатқа)  өзгертулер  және/немесе  толықтырулар  енгізілгенде,  осыға  сәйкес 

аталмыш  облигациялар  осы  Қосымшаның  1 тармағында  белгіленген  критерийлердің  ең 

болмаса  біреуіне  сәйкес  келмесе  немесе,  керісінше,  осы  Қосымшаның  1 тармағында 

белгіленген  критерийлердің  барлығына  сәйкес  болса,  Биржа  Басқармасы  осы  атаудағы 

бағалы  қағаздардың  сауда-саттық  тәртіптемесін  өзгерту  -  "таза"  бағамен  сауданы  "таза 

емес" бағамен саудаға немесе кері ауыстыру туралы шешім қабылдайды. Осындай шешім 

қабылдауға,  Листинг  департаментінің  берген  ақпаратына  сәйкес,  осы  атаудағы 

облигациялардың  рұқсат  ету  бастамашысы  осы  атаудағы  облигациялардың  шығарылым 

аңдатпасына  (немесе  мағынасы  ұқсас  өзге  құжатқа)  өзгертулер  және/немесе 

толықтырулар енгізулерін биржаға ұсынуы негіз бола алады.