Абуева Кадыржана Кабиденулы 4 января Көкшетау, 2014 (5 к) с-23 с-23 сборник



жүктеу 4,5 Mb.
Pdf просмотр
бет155/156
Дата26.05.2018
өлшемі4,5 Mb.
#18006
түріСборник
1   ...   148   149   150   151   152   153   154   155   156

неисчислимую  заболеваемость  и смертность среди населения 

и  учитывая  то,  что  без  привлечения  самих  масс  тружениц  к 

этой  больбе  немыслимо  достичь  существенных  результатов  в 

этом  отношении.  Крайотдел  работниц  предпологает  широко 

организовать на местах сеть кружков из состава делегаток, так 

называемых «Друзья санитарии и гигиены».

Денсаулық 

сақтау 


халкомы 

А.Д.Оразбаеваны 

қызу 

қолдады.  Міне  осылай  Алма  әрбір  халық  комиссариатымен 



тығыз  байланыс  жасады.  Қазақстан  Коммунистік  облыстық 

партия  Комитетінің  әйелдер  арасындағы  бөлімі  партиялық 

пәрменді  пайдаланып,  коммунистік  бағыттағы  іс  емес, 

демократиялық  істі  –  феодализм  қалдықтарымен  күресті 

басқарды. Алма Оразбаева осы саясаттың негізгі бағдарын өзі 

пайымдап,  іске  асырушылардың  легін  басқарды.  Сондықтан 

Алма  Оразбаева  туралы  сөз  20-шы  жылдардағы  әйелдер 

қозғалысы  деген  сөз.  Біз  бұл  арада  ол  қозғалыс  туралы  кесек 

әңгіме  қозғаудан  аулақпыз.  Дегенменде,  Алма  Оразбаеваның 

сол 


кездегі 

ұйымдастыру, 

теориялық, 

үгіт-насихаттық 

жұмыстарының  басты  бағытын  ғана  айту  орынды  сияқты. 

Шығыс  әйелдерінің  саяси  құқын  азаматтармен  теңеу  туралы 

халықаралық  мемлекеттік  дәрежедегі  құжаттарды  жасауға 

қатысты.  Алма  Оразбаева  Москвада  Орталық  өткізген 

көшпенді әйелдердің арасында жұмыс істеу туралы жиындарда 

талай рет баяндама жасады. 

1923  жылы  Москвада  Одақтық  әйелдер  ұйымының 

Орталығы  жанындағы  Ұлттық  комиссия  Қазақстан  әйелдері 

арасындағы 

жұмыс 


туралы 

А.Оразбаеваны 

тыңдады: 

«Нацкомиссия  отмечает,  что  не  смотря  на  трудности  условий 

работы  и  в  работе  имеется  достаточный  сдвиг,  проведена 

большая  работа  по  борьбе  с  бытовыми  предрассудками, 

обычаями за крепощающими женщину». 

Алма  Шығыс  әйелдерінің  арасында  қызмет  істейтін 

қызметкерлердің  Бүкілодақтық  ІІІ  жиналысына  қатысты,  өте 

қызуқандылықпен  жалынды  сөз  сөйледі.  К.Цеткин  орнынан 

тұрып,  Алманы  құшақтап,  бауырына  басты,  сүйіп  алды.  Қалай 

болғанда  да,  Алма  Оразбаева  бүкіл  Шығыс  әйелдерінің  

жұлдызы 

болып 


таныла 

бастады, 

сондықтан 

әйел 


проблемасына  ол  тікелей  қатысты.  Өзбек,  Бурят,  Монғолия 

әйелдері  арасындағы  жұмыс  тәжірибесіне  көңілі  бөлінді.  Алма 

Оразбаева 

азғантай 

уақыт 

ішінде 


Қазақстан 

әйелдер 


қозғалысын 

ұйымдастырушылардың 

алғашқы 

легін 


тәрбиелейді.  Ол  ең  алдымен  маңына  қазақтың  көзі  ашық 

қыздарын  жинады.  Алғашқылардың  бірі  болып,  А.Марғұлан, 

395



Қ.Сәтпаев, 

М.Әуезовтермен 

Семейде 

зиялы 


қауымның 

ордасын  құрған  Нәзипа  Құлжанованы  шақыртты.  Орынборда 

ол  әуелі  «Қызыл  Қазақстаннан»  (1922)  жұмыс  бастады,  ал 

кейін әйелдер баспасөзін құрумен айналысты. 

Алма  Оразбаева  бастаған  әйелдер  қозғалысын  өрбітуге 

себеп  болған  жұмыстың  неше  түрлі  әдістері  болғаны  белгілі. 

Соның  бірі  уәкіл  әйел  сайлауы.  Бұл  жылына  бір  рет  ауылдық 

партия  ұйымының  жанында  құрылған  әйелдердің  ұйымы. 

Жергілікті  жерлерде  сауатсыздықты  жою  ұйымдары,  арнайы 

үйірмелері  ашыла  бастады.    Сонымен  жергілікті  жерде 

мұғалімдер  даярлайтын  қысқа  мерзімді  курстар  іске  қосылды. 

1912  жылы  Қазақстанда  525  сауатсыздық  жою  мектептері 

ашылды,  оның  25  пайызы  әйелдер  үшін  ашылды.  1925  жылы 

өлкелік  партия  комитеті  әйелдер  бөлімінің  араласуымен  825 

сауатсыздықты  жою  пункті  ашылды.  Алманың  ұсынысымен 

Қазақстандық  аймақтық  әйелдер  курсы  ашылды.  Белгілі 

мемлекет 

қайраткері 

А.Сегізбаев 

өзінің 


«Қазақстанның 

аймақтық әйелдер курсы» деген хабар мақаласында оның 1923 

жылы  ақпанда  ашылғанын?  Оған  Орынбордан  – 10,  Бөкей 

империясынан – 16, Оралдан – 8, Ақтөбеден – 2, Қостанайдан 

– 2, Ақмоладан – 1, не бәрі 43 қыз-келіншек келіп оқуға түскенін 

хабарлайды. 

Архивтегі 

құжаттардан 

бұл 

курстардын 



бағдарламаларына дейін мәліметтер табуға болады. 

«Қазақстанда  Кеңес  үкіметі  құрылғаннан  бері  әйелдер 

арасында жұмыс істеу негізгі мәселенің бірі болып саналса да, 

бұл  күнге  дейін  ақсап  келді.  Әйелдер  бөлімінде  қызмет  еткен 

орыс  әйелдері  қазақ  жәйімен  таныстығы  аз  болғандықтан 

күтілген  көп  үмітті  мезгілінде  орындай  алмады.  Қазақ 

әйелдерінің  өзінен  қызметкерлер  жасап  шығармай,  әйелдер 

туралы  ойымыз  жүзеге  аспай  қалды.  Осыны  ойлап  Аймақтық 

әйелдер  бөлімі  1924  жылдың  жазында  Қазақстан  Орталық 

комитетінің  жәрдемінен  50  кісілік,  бір  жылдық  әйелдер  курсын 

ашуға  қаулы  қылды.  Курстың  мақсаты  –  әйел  бөлімдеріне, 

болыстарға  қызметкерлер  дайындап  шығару.  Оқушы  әйелдер 

сентябрь  айында  жиналып  болып,  октябрь  айында  оқу 

басталды. 

Алма  Оразбаева  әйелдер  курсына  көп  көңіл  бөлді.  Ол 

өкімет  атына  арнайы  ұсыныс  жасап,  12  мың  сом  қаражат 

бөлгізіп  алды.  Бұл  қаражаттың  барлығына  әйелдердің  білім 

алуы  үшін  жағдай  жасады.  1924  жылы  күзде  Алма 

Дінмұхаммедқызы  қазақ  өлкелік  партия  комитетінің  әйелдер 

бөліміне 

қарасты 

аймақтық 

курспен 

халық 


ағарту 

комиссариатының жанындағы балалар үйіне тәрбиеші даярлау 

396



жүктеу 4,5 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   148   149   150   151   152   153   154   155   156




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау