Оқулық Федералдық мемлекеттік мекемесі «Білім беруді дамытудың федералдық институты» ұсынған

3
7 
 
мəтіндік процессор белгілі деңгейде қызығушылық тудырады. 
Мəтіндік  процессорларға  орфографиялық  қателерді  табуға  жəне 
түзетуге  көмектесетін  мəтіндердің  корректоры    айтарлықтай 
қосымша  қызмет  атқарады.  Бұл  жағдайда  мəтіндік  процессор 
қолданылатын 
терминдер 
мен 
ұғымдардың 
сөздігімен 
толықтырылады. 
Кестелік  өңдеу.  Кестелік  өңдеу  əдетте,  басқа  функционалды 
пакеттермен  –  графикалық  файлдарды  өңдеу  жəне  басқалармен 
бірлесе  қолданылады.  Кестеге  берілгендерді  енгізу,  өңдеу  жəне 
шығару қажет болғандықтан бұл əдеттегі жағдай. Кестелік өңдеудің 
негізі  –  əрбір  элементі  соңғы  сəтте  кейбір  мəнді  айқындайтын 
динамикалық кесте. Кестелік өңдеуді қолданудың негізгі салалары - 
экономика  жəне  жоспарлау,  шешім  қабылдау,  эвристикалық  жəне 
комбинациялық міндеттер болып табылады. 
Графикалық  өңдеу.  Сандық  берілгендердің  заңды  өзгеруінің 
графикалық түрде əмбебап құралдармен көрсетілуі іскерлік графика 
болып  табылады.  Графиктерді  құруға  берілгендерді  мəліметтер 
қорынан немесе файлдардан алуға болады. 
Мұндай  көптеген  сұрақтардың  шешімін  табу  үшін  бағандық, 
сызықтық,  дөңгелек  графиктер,  графика  –  гистограммалар  жəне 
атауларды  қосу  мүкіндігі  бар  шашырау  графика,  шартты  белгілер 
жəне  ось  бойынша  масштабты  өзгерту  мүмкіндіктері  бар 
кіріктірілген  типті  іскерлік  графика  пакеті  қажет.  Бірақ  мұндай 
пакеттерге  ең  маңызды  шарт  «не  болады,  егер...»  принципін  жүзеге 
асыруға  мүмкіндік  беретін  график  құру  жылдамдығы  болып 
табылады. 
Сонымен  қатар,  баспа  ісінде  басқа  ештеңемен  ауыстыруға 
болмайтын,  жоғары  сапалы  графикалық  пакет  қызығушылық 
тудыруда.  Бұл  пакеттің  үлкен  түстер  гаммасы  (32-ге  дейін), 
шрифтердің  кеңейтілген  жинағы  жəне  басу  гарнитурасы,  жоғары 
кеңейткіш  қабілеті  (жабдықтармен  анықталады)  сияқты  қосымша 
артықшылықтары бар. 
Сонымен  қатар,  сандық,  мəтіндік  жəне  бейнелі  ақпаратты 
біріктіріп,  таныстыру  графикасының  пакеті  кең  қолданылады. 
Мұндай  пакеттің  көмегімен  қолданушы  семинар,  конференция, 
мəжілістерге графикалық материалдар дайындай алады. Оның негізгі 
мүмкіндіктері  мəтіндік  фрагменттерді  дайындау,  слайдтарды, 
эскиздерді  жəне  суреттерді  безендіру,  түстердің  үлкен  гаммаларын 
қолдану,  суреттердің  əр  бөліктерін  «желімдеу»  жəне  «кесу», 
диаграммалар  мен  графиктерді  құру,  сонымен  қатар  суреттер 
кітапханасынан кəсіби суретшілер дайындаған суреттер мен олардың 
фрагменттерін  қосу  жəне  дайындалған  графикалық  материалдардың 
көшірмесін алу болып табылады. 
Инженерлік  графиканың  біріктірілген  пакеті  архитектура, 
құрылыс,  машина  жасауда  жəне  т.б.  кең  қолданылады.  Пакеттің 

38 
 
негізі  –  сызықтар,  шеңберлер,  доғалар,  сонымен  қатар,  алдын  ала 
салынғар сызбалар сияқты негізгі элементтерді қолданатын бейнелеу 
процессоры.  Әр  жаққа  бағытталған  сызбаларды  кез  келген  өлшемді 
мəтінмен  түсіндіру  мүмкіндігі  болу  қажет.  Пакет  жарық  қаламы, 
сенсорлық  қарындаш  жəне  «тышқан»  тəріздес  манипулятор  сияқты 
арнайы аппаратураны қолдануы тиіс. 
К е с т е  2.1. 
Бағдарламалық пакеттерді қолдану салалары 
 
 
 
 
 
Қолдану саласы 
 
Бағдарламалардың функционалдық 
жəне типтік проблемалық – 
бағытталған пакеттері 
Өңдеу 
М
əл
ім
ет
те
р 
қор
ы
 
Г
ра
ф
ик
а 
Ко
мм
уни
ка
ци
ял
ар
 
Ж
ал
пы
 ин
ж
ен
ер
лік
 
О
рг
те
хни
ка
 
Б
ух
га
лте
рл
ік
 е
се
п 
М
əт
інд
ік
 
К
ес
те
лік
 
С
та
ти
ст
ик
ал
ы
қ 
Фай
лд
ар
 
Құжаттарды дайындау 
+  +   
+   
 
 
 
 
 
Электрондық: 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
+ 
машбюро 
+ 
+ 
+ 
+ 
мекеме 
+ 
+ 
+ 
+ 
Электрондық: 
 
 
 
 
+ 
 
 
 
+ 
 
 
+ 
 
 
+ 
 
 
 
+ 
 
пошта 
+ 
редакция 
+ 
Әкімшілік басқару 
+  +   
 
+  +   
 
 
 
Экономика жəне жоспарлау 
+  +   
 
+  +   
 
+  + 
Басқару: 
 
 
 
 
 
+ 
 
 
 
 
 
 
+ 
 
 
+ 
жоспарлаумен 
 
+ 
+  + 
 
+ 
өндіріспен 
+  + 
+  +  +  + 
қормен 
+ 
 
+  +  + 
 
транспортпен 
+ 
 
+  +  +  + 
Білім беру 
+   
 
+   
+  +   
+   
Қызмет көрсету саласы 
+   
+   
+  +   
 
+   
Эвристикалық міндеттер 
 
+  +   
+  +   
 
 
 
Техникалық салалар 
+   
 
+  +   
 
+  +  + 
Зерттеулер: 
 
 
 
 
+ 
 
 
 
 
+ 
 
+ 
 
+ 
 
ғылыми 
+  + 
+  + 
əлеуметтік 
+  + 
+  + 
Ескерту.  «+»  белгісінің  болуы  осы  салада  функционалды  жəне  типтік 
проблемалық  бағытталған  бағдарлмалық  пакетті  қолданудың  қажеттілігін  немесе 
мүмкіндігін көрсетеді.