Аударманың Өзекті мәселелері алматы, 2015

209
оборот;  кірістердің  сыныптамасы  –  классификация  доходов; 
нысан – форма; төлқұжат – паспорт; сенімхат – доверенность; 
түбіртек – квитанция; тапсырма – заказ; түбіршек – корешок 
(нөмірленген түбіршектер беріледі – выдаются пронумерованные 
корешки;  есептеме  бланкісі  –  забалансовый  счет;  зерделеу 
–  изучение;  шетел  тұлғасы  –  иностранное  лицо;  жеткізілім 
–  поставка;  күнтізбелік  ай  –  календарный  месяц;  мөртаңба  – 
штамп;  топтама  –  партия  (товаров);  жазбаша  түсініктеме 
–  объяснительная;  өкілеттік  –  полномочие;  сараптау  бағалау 
–  экспертная  оценка;  ұқсату  –  переработка;  тауарларды 
ұқсату  –  переработка  товаров;  негіздеме  –  обоснование;  кеден 
бажы  –  таможенная  пошлина;  тауарлардың  масштабтық 
бейнеленуі  –  масштабное  изображение  товаров;  мәлімдеуші 
–  заявитель;  тауарды  жиыстыру  –  сборка  товаров;  тауарды 
қиюластыру  –  подгонка  товаров;  сараптама  –  экспертиза; 
жөнелтілім  –  отправление,  құзырет  –  компетенция;  сауалнама 
–  анкетирование;  консулдық  сағдиян  –  консульская  вализа; 
кедендік бақылаудың жеңілдетілген жолағы – линия упрощенного 
таможенного  контроля;  жарықтандыру  –  оснащение;  пошта 
айналымы – почтовый оборот; тәркілеу – конфискация.
«Қазақстан  Республикасы  Орталық  атқарушы  және  өзге 
де  мемлекеттік  органдарының  нормативтік  құқықтық  актілері 
бюллетеніндегі» (№20, 2002) терминдер мен терминдік тіркестер:
әкімші  –  администратор;  шақыру  бекеттері  –  призывные 
пункты;  санат  –  категория;  сынып  –  класс;  өтемақы  – 
компенсация;  жинақтаушы  зейнетақы  қоры  –  накопительный 
пенсионный  фонд;  іссапар  –  командировка;  көліктік  қызмет 
көрсету – транспортное обслуживание; тапсырыс – заказ; сыйақы 
–  вознаграждение;  залал  –  убыток;  тізбе  –  перечень;  ұлттық 
сәйкестендіру  нөмірі  –  национальный  идентификационный 
номер; алым  – сбор; пайыз  – процент; күшейтілген сусындар – 
крепленные напитки; жарықтандыру заттары – освитительные 
приборы;  ақырғы  тұтынушы  –  конечный  потребитель;  үстеме 
пайда  –  сверхприбыль;  рәміз  –  символ;  жылжымайтын  мүлік 
–  недвижимость;  кедендік  рәсім  –  таможенная  процедура; 
мембаж  –  госпошлина;  биоайрықшалық  –  биоособенность; 
оңалту  –  оздоровление;  оқшауланған  құрылымдық  бөлімшелер  – 

210
обособленные структурные подразделения; торкөз – ячейка; баспа 
белгісі – заглавный печатный символ; заңнама – законодательство; 
есептемелік – отчетность; жеке теңгерім – отдельный баланс.
Бірнеше  дереккөздерден  алынған  тілдік  фактілердің  нақты 
қолданысын  дәлелдеу  үшін  ресми  мәтіндерге  тікелей  нұсқау 
жасаймыз:
•
 Егер сатып алушы өтінімді белгілеген уақытта ұсынбаса 
немесе  аванс  төлемесе,  онда  ол  аукционға  жіберілмейді. 
(Бюллетень…, 1994, №3, 7-б.).
Түпнұсқада:
Покупателю  может  быть  отказано  в  участии  в  аукционе, 
если  он  не  представил  в  установленный  срок  или  не  заплатил 
аванс (с.49):
•
Бақылау-тексеру  пунктінің  шоғырландырғышына  дабыл-
датқыш жасауға жол беріледі (Бюллетень…, 1994, №3, 25-б.).
Түпнұсқада:
Допускается  выведение  сигнализации  на  концентратор  кон-
трольного–пропускного пункта базы… (с.68).
•
Сату  үшін  шығарылған  барлық  бұйымдардың  Қазақстан 
Республикасында  белгіленген  сынамаларды  қанағаттандыруы 
және  Қазақстан  Республикасы  Ұлттық  Банкі  мемлекеттік 
сараптама бақылау инспекциясы мен таңбалануы және бұйымның 
аты, сынамасы, …салмағы көрсетілген, қатырғыланған ярлығы 
болуы тиіс (Бюллетень…, 1994, №3, 28-б.).
Түпнұсқада:
Все выставленные для продажи изделия,…а также завезенные 
из-за пределов Республики юридическими и физическими лицами, 
имеющими  лицензию  государственной  инспекции  пробирного 
надзора…должны  удовлетворять  установленным  в  Республике 
Казахстан пробам… и иметь опломбированне ярлыки (с.71).
Ескерту:  терминдердің  екі  тілдегі  қарым-қатынасы  талдауға 
алынған ресми басылымдардағы орфографиясымен, аудармасымен 
толық сәйкестендірілді.

211
•
Акциздік  маркалар  мен  нөмірленген  түбіршектердің 
сақталуын  қамтамасыз  ету  мақсаттарында…  арнайы  бөлме 
бөлу ұсынылады
(Бюллетень…, 1-2, 1997, 19-б.).
Түпнұсқада:
В  целях  обеспечения  сохранности  акцизных  марок  и 
нумерационных корешков …рекомендуется выделить специальные 
помещения (с.107).
•
Әкетілетін ұқсату өнімдерін біртектестендіру үшін кеден 
органдары осы тауарларға қорғасын мөртаңбалары… түріндегі 
кедендік қамсыздандыруды қолдана алады (Бюллетень, 1-2, 1997, 
40 б.).
Түпнұсқада:
Для  идентификации…  вывозимых  продуктов  переработки 
таможенные органы могут налагать на эти товары таможенные 
обеспечения в виде пломб… (127 б.).
•
 Қазақстан Республикасының кеден шекарасы арқылы өтетін 
шетел мемлекеттерінің дипломатиялық поштасы мен консулдық 
сағдиянды  ашуға,  ұстап  қалуға  да  жатпайды  (Бюллетень,  1-2, 
1997, 57 б.).
Түпнұсқада: 
Дипломатическая  почта  и  консульская  вализа  иностранных 
государств, перемещаемых через границу Республики Казахстан, 
не подлежат не вскрытию, ни задержанию (136 б.).
•
Су  ресурстарын  басқаруды  сейілдіру  және  жерлерді 
қалпына келтіру жобасын іске асыру берілген несиелер бойынша 
сыйақылар (мүдделер) (Бюллетень, 20, 2002, 33 б.).
Түпнұсқада:
Вознограждения  (интересы)  по  кредитам,  выданным  для 
реализации  проекта  совершенствования  управления  водными 
ресурсами… (80 б.).
•
Біз  осы  есепте  келтірілген  мәліметтердің  растығы 
мен  толықтығы  үшін  Қазақстан  Республикасының  заңнама 
кесімдеріне сәйкес жауап береміз (Бюллетень, 20, 2002, 44 б.).