120
Жалпы қол жетімділік қосымша бетінде (3.19-сурет) файлды басқа
адамдарға беру туралы пәрмендер жинақталған. Пошта арқылы
жіберілуі мүмкін, мұрағатталған, дискіге жазылады, факс жіберіледі,
басып шығарылады, кейбір пайдаланушылар немесе топтар қол
жеткізе алады. Бөлек батырма файлға қол жеткімділікті жылдам жабу
үшін жасалған.
Түр қосымша бетінде (3.20-сурет) Explorer ішіндегі файлдардың
көрсетілуін өзгертуге және бүкіл терезенің көрінісін теңшеуге
арналған түрлі құралдарды қамтиды. Шарлау аумағын жасыру немесе
көрсету, алдын-ала қарау, файлдар туралы толық ақпаратты көрсету,
файлдардың сұрыпталу жолын өзгерту, кеңейтілімдерді көрсету және
жасырын файлдарды қосуға болады.
3.19-сурет. Жалпы қол жетімділік қосымша беті
3.18-сурет. Windows өткізгішінің мәзірі таспа интерфейсіне ие
121
3.20-сурет. Түр қосымша беті
Компьютер сілтемесін басқанда, қосымша беттер толығымен
басқаша көрінеді - басқару панелі, жүйе сипаттары және бағдарламаны
жою үшін желіде жұмыс істейтін пәрмендер пайда болады.
Дискімен жұмыс істеу құралдарының қосымша беті (3.21-сурет)
кез келген дискіні таңдағанда белсенді болады, дискіні пішімдеу,
оңтайландыру, дефрагментациялауға және Bitlocker құралдарына
кіруге мүмкіндік береді. Егер таңдалған диск DVD болса, онда бұл
қосымша бетті ойнатуды бастауға және тіпті егер DVD қайта жазылса,
мазмұндарды өшіруге мүмкіндік береді.
Графикалық файлдарды Explorer таңдаған кезде суреттермен
жұмыс істеуге арналған құралдар пайда болады және суретті жұмыс
үстелінің фоны ретінде орнатуға, оны айналдыруға немесе файлдарды
слайд-шоу ретінде қалтада көрсетуге болады.
3.21-сурет. Дискімен жұмыс істеу құралдарының қосымша беті
122
3.22-сурет. Windows Өткізгішінде бағдарламаны қосу
3.23-сурет. Файл мәзірі
123
Егер орындалатын бағдарлама файлын таңдасаңыз, Windows 8-бен
сыйымдылықты тексере аласыз, бағдарламаны әкімші атынан іске
қосып, тапсырмалар тақтасында оның белгішесін бекітіңіз (3.22-сурет).
MS Office-тегідей пайдаланушы тұрақты түрде кіруді қалайтын
пәрмен түймешіктерін бекіту үшін таспадан жоғары орын бар.
Жылдам қатынау тақтасында таспаның кез келген пәрмендерін алуға
болады.
Сондай-ақ, атап айтқанда, пәрмен жолын іске қосуға
мүмкіндік беретін Файл мәзірінің бар екендігін атап өту керек,
Өткізгішті бөлек процесс ретінде ашыңыз.
Файлды көшіру әрекеттерінің (3.24-сурет) үрдістері бақылауға,
тоқтатуға, қайтадан бастауға немесе әрбір операцияны тоқтатуға
болатын бір терезеде көрсетіледі. Үрдісті нақты уақытта бақылауға
болады: әрбір көшірме операциясына арналған деректерді беру
жылдамдығы, көшірілген деректер қанша және көшіру үшін қанша
уақыт қалғаны туралы ақпарат көрсетіледі.
Бақылау сұрақтары
1.
Операциялық жүйе дегеніміз не?
2.
Операциялық жүйенің негізгі фунцияларын атаңыз.
3.
Операциялық жүйенің негізгі компоненттерін атаңыз.
4.
Үстелдік дербес компьютерлер үшін кең таралған операциялық жүйелерді
атаңыз.
5.
Планшеттік дербес компьютерлерге арналған кең таралған операциялық
3.24-сурет. Файлдарды көшіру үрдісі
124
жүйелерді атаңыз.
6.
Файлдық жүйе дегеніміз не?
7.
Дербес компьютерлерге арналған кең таралған операциялық жүйелердің
файлдық жүйелерін атаңыз.
8.
Файлдық жүйе қандай тапсырмаларды шешеді?
9. Windows 8 орнату үшін дербес компьютерлерге қойылатын минималды
техникалық талаптар қандай?
ТӘЖІРИБЕЛІК ЖҰМЫС ТАҚЫРЫПТАРЫ
1.
Компьютерді қосу, өшіру. Терезелермен жұмыс жасау. Жұмыс үстелін
баптау. ОЖ орындайтын сеанстар мен тапсырмаларды басқару.
2.
Файлдармен және каталогтармен жұмыс жасау: құру, көшіру жою, атын
өзгерту:
125
4-
тарау
МӘТІНДІК ЖӘНЕ САНДЫҚ
АҚПАРАТТЫ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ
ӨҢДЕУ
БАҒДАРЛАМАЛАР ИНТЕРФЕЙСІ
Қолданушы интерфейсі (user interface — UI) — бір жағынан
адаммен (қолданушы), екінші жағынан – машина/құрылғымен
ұсынылған интерфейстердің түрлілігі [36]. Бұл пайдаланушы түрлі,
жиі күрделі, машиналармен, құрылғылармен және жабдықпен
әрекеттесетін құралдар мен әдістер жиынтығы.
Бұл термин компьютерлік бағдарламаларға жиі қолданылады, бірақ
ол адам бақылайтын кез келген жүйенің өзара әрекеттесуіне арналған
құралдар, әдістер мен ережелер жиынтығын білдіреді.
Қазіргі интерфейс екі жақты (интерактивті), яғни құрылғыдан
пайдаланушыдан командаларды қабылдау және оларды орындау, оған
қол жетімді құралдармен - визуалды, дыбыстық, тактильді және т.б.
ақпарат береді (қабылданғаннан кейін, пайдаланушы құрылғыға келесі
командаларды береді) түймелер, қосқыштар, реттегіштер, сенсорлар,
дауыстар және т.б. арқылы қамтамасыз етіледі).
Интерфейс әртүрлі элементтерден тұрады (мысалы, экранда басқа
панельдер болуы мүмкін, олар өз кезегінде панельдер, түймелер және
басқа интерфейс элементтері болуы мүмкін).
Терезе интерфейсі - бағдарламаның толық экранды интерфейсін
ұйымдастыру тәсілі, мұнда әрбір интеграл бөлік терезе - өзінің жеке
экрандық кеңістігінде орналасқан, негізгі экран да «жоғары» тұрған
жерде орналасқан [36]. Экранда бір уақытта бірнеше терезе бір-біріне
қатысты жоғары немесе төмен болуы мүмкін.
Терезе интерфейсі графикалық және мәтіндік режимде де іске
асырылады. Алайда, графикалық терезе қабығы бар операциялық
жүйелердің (Mac OS, Windows) арқасында ол ең танымал болды және
қазіргі
уақытта
көптеген
қосымшаларда
пайдаланылатын
пайдаланушы интерфейсінің ең танымал түрі болып табылады.
Терезе, әдетте, негізгі экранның түсінен ерекшеленетін рамамен
4.1.
Достарыңызбен бөлісу: | 
