28
6. Қазақстан кәсіби бейнелеу ӛнерінің, халық ауыз әдебиетінің озық үлгілерін
жинақтап, кӛркем педагогикалық және эстетикалық тәрбиедегі үлесін, орнын анықтау,
тәжірибеде кәдеге асырып,
пайдалану;
7. Қазақстан кәсіби бейнелеу ӛнері шығармаларының кӛркем бейнелер трансформация
бағытында кӛркем-эстетикалық тәрбиенің құндылығын арттыру мен оны нәтижелі түрде
практикада яғни, ЖОО- ның оқу үдерісінде іске асыру;
Мұндағы ӛзекті мәселенің бірі - кемшілік кедергілерді жою бейнелеу ӛнеріндегі кәсіби
суретшілердің трансформациялық деңгейдегі шығармашылық кӛркем туындыларының
ерекшеліктерін студенттерге оқыту мен талдау, ғылыми, шығармашылық жұмыстарға баулу
болып табылады.
Қазақстан кәсіби бейнелеу ӛнері аумағында жұмыс жасаған ұлттық суретшілердің
кӛркем туындыларындағы кӛркем бейнелердің трансформациялану деңгейлерін ажырату мен
талдауда студенттерге кӛптеген теориялық мағлұматтар беріп, оқыту тӛмендегідей
шарттарды орындауды талап етеді. Олар:
1) оқыту мазмұнын жүйелі ұйымдастыру;
2) оқу процесін ұйымдастырудың тиімді формалары
мен әдістерін қарастыру;
3) бақылау, бағалау,
тексеру формасын таңдау;
4) оқыту
әдістемелерін кіріктіру;
5) оқытудың мүмкіндіктерін қарастыру;
Қазақстан кәсіби бейнелеу ӛнері аумағында ұлттық суретшілер шығармаларындағы
кӛркем бейнелерінің трансформациялану бойынша студенттерге теориялық және
практикалық тұрғыда білім беру мазмұнын ұйымдастыру формалары мынадай іс
әрекеттерді жүзеге асыруды қажет етеді. Олар: ең манызды деген теориялық материалдарды
таңдап алу; оқу материалын құрылымдық орналастыру; іскерліктер мен дағдыларды
қалыптастыруға бағытталған тапсырмалар мен олардың міндеттерін таңдап алу;
Қазақстан ұлттық суретшілерінің кӛркем туындыларындағы кӛркем бейнелердің
трансформациялық жолдары тақырыбы аясында сабақты тиімді жүргізу барысында оқу
үрдісінде берілетін теориялық білімді игеру, тиімді оқыту мен тәрбиелеу формаларын
таңдап алу келесідей іс әрекеттерді ӛзіне қамтиды: лекция, семинар, студенттердің ӛзіндік
жұмысы (СӚЖ), саяхаттар; аудиториядан тыс ӛзіндік жұмыс; практикалық тапсырмалар
және т.б.
Кӛркем білім беру үрдісінде кӛркем теориялық білім беру аясында Қазақстан кәсіби
суретшілер туындыларында кӛркем бейнелердің трансформациялық ӛзгерістері мен
ерекшеліктерін студенттерге оқыту үшін тӛмендегідей формалар мен әдістер алынады.
Олар бақылау жұмысы, курстық жұмыс, сынақ сұрақтары, сауалнама т.б. Оқыту
техналогиясын жасау барысында оқытушы мынандай әдіс-тәсілдерді пайдаланады. Олар:
алғашқы білімді меңгеруге бағытталған оқыту әдістері. т.б.
- ЖОО да кӛркем білім беру жүйесінде суретші педагог мамандығы бойынша оқу
бағдарламалары, оқулықтар мен әдістемелік құралдар мазмұныңда
«трансформация»,
«кескіндеме», «кӛркем образ», «бейне», «бейнелеу ӛнері», «кӛркем» ұғымдарының мәнін,
жан жақты ерекшеліктерін ашатындай теориялық мәліметтер толық қамтылмаған десек те
болады.
- Кӛркемдік білім беру ғылыми философиялық танымдық мәні зор педагогика мен
психология, философия, ӛнертанушылық ғылымдарының әдістемелеріне негіздей
алмаушылықтары;
- Бейнелеу ӛнердегі кӛркемдік білім беру үрдісінде бейнелеу ӛнерінің негізгі
салауаттылығын құрайтын заңдылықтарды оқыту, танымдық
қажеттілік екендігін ескермеуі;
- Кӛркемдік білім беру іс-әркетіне студенттердің «бейнелеу ӛнері тарихы мен
теориясы» курсында кӛркемдік білім беру қажеттігін түсінбеуі және ондай қажеттіліктің
туындамауы салдарынан;
Қазақстан бейнелеу ӛнері тарихы мен теориясы курсы арқылы
студенттерге аталған пән
29
аясында кӛркемдік білім беру мен пән мазмұнын терең зерттеуде эксперименталдық –
тәжірибелік жұмыстарды үш кезеңге бӛліп қарастырдық. Бейнелеу ӛнеріндегі кӛркем
бейнелердің трансформациясы атты зерттеу жұмысымыздың экспериментік бӛлімін
жоспарлап, оның іс жүзінде жүзеге асырудың әдіс-тәсілдерінің нәтижесін ұсыну үшін, оқу
тәрбие үрдісінде қарастырып, ұйымдастырудың іс-шаралары мен дәрістік курс
тақырыптарын, семинар-практикалық сабақтардың тапсырмаларын, СӚЖ, СОӚЖ
тапсырмаларын жаппай бақылау мен тексеру жұмыстарын жүргіздік.Осы бақылау мен
тексеру жұмыстары барысында сұрақ-жауап, пікір-талас, сауалнама сұрақтары арқылы
тексеру әдістерін пайдалануда, айқындалған қайшылықтарға тап болдық. Осыған орай біздер
жұмысымызды қорытындылайтын болсақ, келесідей тұжырымдар жасауға болады: бүгінгі
күндері ЖОО да қазіргі кӛркем теориялық білім беру аясында Қазақстан бейнелеу ӛнері
тарихы мен теориясы курсында Қазақстанның кәсіби суретшілерінің кӛркем туындыларында
кӛркем бейнелердің трансформациялық жолмен ӛзгеріске ұшырауларын, оның даму жолын,
шығу тарихын, ӛзіндік ерекшеліктерін студенттерге үйретудің маңызы зор. Сондықтан да
оны оқытудың тиімді формаларын, әдістері мен тәсілдерін терең де, сауатты да, жан-жақты
меңгермейінше болашақ суретші - педагог маман болу мүмкін емес.
Әдебиеттер тізімі:
1
. «Қазақстан мен Орталық Азияның дәстүрлі және қазіргі ӛнері». Алматы, 2003, 120-
бет.
Аннотация
Авторы әмбебап және терең талдау және Қазақстан кәсіби суретшілердің шығармаларында
кӛркемдік образдар трансформациялық ерекшеліктері ең тиімді жолдары мен шешімдерді зерделейді.
Сондай-ақ жоғары кӛркем білім беру жүйесінде Қазақстанның бейнелеу ӛнерінің аудиториялық
теориясы мен тарихы оның оқытушылық әдістері сияқты.
Аннотация
Автор разносторонне и глубоко анализирует и рассматривает наиболее эффективные пути и
решения трансформационных особенностей художественных образов в произведениях
профессиональных художников Казахстана. А также его методику преподавания на занятиях
истории и теории изобразительного искусство Казахстана в системе высшего художественного
образования.
Annotation
Author versatile and deep analyzes and examines the most effective ways and solutions
transformational features of artistic images in the works of professional artists of Kazakhstan. As well as his
teaching methods in the classroom theory and history of fine art of Kazakhstan in the system of higher art
education.
УДК 372.881
У68
ОБУЧЕНИЕ АННОТИРОВАНИЮ ТЕКСТА ПО СПЕЦИАЛЬНОСТИ
Уралбекова А.А.
Таразский государственный педагогический институт, г. Тараз
Одно из целей преподавания русского языка студентам казахам – обучение чтению
литературы по избранной специальности. В связи с этим возникает проблема отбора
специальных текстов, способствующие формированию у студентов интереса к их будущей
специальности. Источником для отбора учебных материалов может служить учебник по
профилирующему предмету. Среди основных требований, предъявляемых к учебному тексту
по специальности, следует выделить прежде всего информативную ценность и важность
содержания текста по отношению к профилирующему предмету, яркую выраженность
