1 web-сайттың қазіргі заманғы қоғамдағы ролі

70 

 



2 

=0,6 – жақтаулар ағаштан жасалған, қос қабатты; 



3

  -  салмақ  түсетін  конструкцияда  жарық  жоғалуын  ескеретін 

коэффициент,  3.5  кесте  [3]  бойынша; 



3

=0,8  –  темірбетонды  және  ағаш 

қалыпты; 



4

  -  күннен  қорғау  құрылыстарында  жарық  жоғалуын  ескеретін 

коэффициент, 3.6 кесте [3] бойынша; 



4

=1 – жиналатын жалюзи және перде; 

τ

5 

–  шамдар  астына  орнатылатын  қорғаныс  торында  жарық  жоғалуын 

ескеретін коэффициент, мәні 0,9 тең. 

 

 



о

=



1



2



3



4



5

=0,35. 

 

Көлденең  жарықтандыру  кезіндегі  (ғимарат  бетінен  және  онымен 

шектесіп төселген қабаттан шағылған жарық есебінен) ТЖК артуын ескеретін 

коэффициент,  r

1

 = 5,6 - 3.9 кесте [3] бойынша таңдалады,  

 

5

2

,

1

6





расч

h

l

; 

86

,

0



B

l

; 

33

,

1



l

L

  

5

,

0

%

50

3

/

)

30

50

70

(

3

/

)

(

3

2

1

























 

 

К

зд

  -  қарсы  тұрған  ғимараттар  әсерінен  терезенің  қараңғылауын 

ескеретін  коэффициент.  Терезеге  қарсы  тұрған  ғимараттар  болмағандықтан 

К

зд

=1. 

 

Барлық мәндерді есептік формулаға қоямыз  

 

.

8

85

,

7

35

,

0

6

,

5

100

1

2

,

1

36

,

20

125

,

1

56

100

2

2

1

0

м

м

r

К

K

e

S

S

о

з

зд

н

n

o

























 

 

Бір терезенің ауданын оның биіктігіне бөліп келесі мәнді аламыз   

 

.

8

1

/

8

м

h

S

l

ok

ok

ok







 

 

Бөлмені  қажетті  жарықтандырумен  қамтамасыз  ету  үшін  көлденең 

жарық  түсу  ауданы  есептелді.  Бөлмеде  ауданы  S

ок

=4  м

2 

терезелер  бар 

болғандықтан, көлденең жарық түсу ауданы 8 м

2 

болды, яғни қосымша жарық 

көздері қажет, жасанды жарықтандыруды есептеу қажет.  

 

5.2.2 Жасанды жарықтандыруды есептеу 

Жалпы  біркелкі  жарықтандыру  қарастырылған  ғимараттарда  жасанды 

жарықтандыруды  жарық  ағынының  пайдалану  коэфициенті  әдісімен 

есептеледі. 

Бұл 

әдіс 

бойынша 

горизонтальды 

беттегі 

есептік 

71 

 

жарықтандыруды  шамдардан  тікелей  бетке  түсетін  жарық  ағаны  және 

қабырғадан, төбеден, беттен шағылған жарықты ескере анықтайды. 

Бөлмедегі жасанды жарықтандыру қуаты 40 Вт, жарық  ағыны 3000 лм  

люминесцентті  лампаларды  пайдалану  арқылы  жүзеге  асады,  олар  жалпы 

жарықтандыру  шамдарында  орналасады  (шам  типі  –  ПВЛМ  2



40).    IV 

дәрежелі көз жұмысына жарамды болып келтін 200 лк жарықтылық жасауға 

қажетті шамдар санын пайдалану коэффициенті әдісімен есептейміз. 

Шамдар санын келесі формуламен анықтаймыз  

 













n

Ф

Е

К

Л

Н

З

Z

S

=

N

б

,

 

 

мұнда  Z  –  минималды  жарықтылық  коэффициенті  (орта  және 

минималды  жарықтылық  қатынасы).  Есептеулерде  Z  коэффициенті  1,1÷1,2 

аралығында қабылданады;

 

n = 2 – шамдағы лампалар саны; 

η  –  пайдалану  коэффициенті,  шағылу  коэффициентіне  және  ғимарат 

индексіне тәуелді; 

К

3

=1.2 –3.11 кестеге [3] сәйкес. 

 

 Шамдардың іліну биіктігін есептейміз  

 

жб

тб

ес

h

h

H

h







, 

 

мұнда h

тб

=0,1 – лампаның түсу биіктігі, м; 

h

жб

=0,8 – жұмыс бетінің еденнен  ара қашықтығы, м; 

Н=3 – бөлме биіктігі, м. 

 

Барлық мәндерді қойып шамның іліну биіктігін аламыз   

 

h

ес

=3-0,1-0,8 = 2,1 м. 

 

Пайдалану  коэффициентінің  η  бөлме  ауданы,  биіктігі  және  пішінінен 

тәуелділігін ғимарат индексі комплексті сипаттамасымен ескеруге болады.     

Ғимарат индексі (i) келесі формуламен есептеледі 

 

78

,

1

1

,

2

)

7

8

(

56

)

(

S

=

i

б













ес

h

B

L

,

 

 

мұнда S, L, B – сәйкесінше бөлменің ауданы, ұзындығы және ені.