1 web-сайттың қазіргі заманғы қоғамдағы ролі

68 

 

электронды почтасына жібереді  және де  мәліметтер  қорына  жазады.  Жұмыс 

орын таза күйде ұстайды. 

Жұмыс  орнын  дұрыс  ұйымдастыру  құрал  –  жабдықтарды  толық 

пайдаланып,  жұмысшының  дене  және  эмоционалдық  күшін  үнемдеп 

жұмсағанда  ұзақ  уақыт  бойы  жоғары  сапалы  жұмыс  істеуге,  еңбектің 

мазмұндылығы  мен  жұмысшының  денсаулығын  сақтауға  қажетті  жағдайды 

қамтамасыз етеді. Оператор үшін жайлы еңбек орны жасалған.   

 Жұмыс  орнын  ұйымдастырудағы  маңызды  жағдай  жұмысшы  алатын 

ауданды анықтау. Бұл бөлмеде бір жұмыс орнына 14 м

2

 жұмыс ауданы сәйкес 

келеді,  ал  көлемі  42  м

3

  құрайды.  Оптималды  еңбек  шарттарын    қамтамасыз 

ету үшін бір жұмысшы үшін бөлме ауданы 6м

2

, ал көлемі 19.5м

3

 кем болмауы 

қажет, яғни бір жұмысшыға арналған бөлме өлшемдері ережесі сақталған.   

Оператордың негізгі жұмыс орны дербес компьютер орнатылған жұмыс 

үстелі.  Жұмыс  орнын  ұйымдастырудағы  маңызды  фактор  жұмысшының 

позасы, яғни денесінің, басы, аяқтары мен қолдарының орналасуы.  

Объекттегі  жұмыс  категориясы  1б  (жеңіл  физикалық  жұмыс) 

категориясына кіреді, яғни тұрып, отырып және жүру барысында орындалады 

және жұмысалатын энергия 140 – 174 Дж∙с [1] аспайды.   

Оператор  дербес  компьютер  орналасқан  бөлмеде  орналасқандықтан 

шамның минималды жарықтандыруы 200лк[2] тең болуы тиіс. ҚР СНиП 2.04-

05-2002 сәйкес оператор жұмысы орта дәлдікті жұмысқа жатады. 

  

5.1  Дипломдық  жұмыстың  өміртіршілік  қауіпсіздігі  бөлімінде 

интернет  сайт  жұмысын  кадағалайтын  оператордың  жұмыс  бөлмесінің 

электроқауіпсіздігі және табиғи жасанды жарықтандыру есептеледі.  

 

5.2 Жарықтандыруды есептеу 

 

5.2.1 Табиғи жарықтандыруды есептеу 

Жаңа ғимаратты жобалау, ескі ғимаратты қайта өңдеу кезінде, бөлменің 

табиғи  жарықтандыруын  жобалау  кезінде  жарық  өтетін  ойықтар  ауданын 

анықтау  қажет,  олар  ҚР  СНиП  2.04-05-2002  «Табиғи  және  жасанды 

жарықтандыру.  Жобалау  нормалары»  [2]  талаптарына  сәйкес  нормаланған 

ТЖК мәнімен қамтамасыз етеді.  

Көлденең  жарықтандыру  кезіндегі  жарық  өтетін  ойықтар  ауданын 

келесі формуламен еспетейміз. 

 

зд

о

о

з

N

n

o

К

r

К

е

S

S

1

100







 ,                              

 

мұнда  S

о

  -  көлденең  жарықтандыру  кезіндегі  жарық  өтетін  ойықтар 

ауданы, м

2

; 

S

n 

– бөлме еденінің ауданы, м

2

; 

69 

 

e

N 

– ТЖК нормаланған мәні; 

K

з

 – қор коэффициенті ; 

η

0

 – терезенің жарықтық сипаттамасы. 

 

Еденнің ауданын анықтаймыз 

 

S

n

=l·b=8м·7м=56м

2

 , 

 

мұнда l,b – сәйкесінше бөлме ұзындығы және ені. 

 

Әр  түрлі  аудандарда  орналасқан  ғимараттар  үшін  ТЖК  нормаланған 

мәнін е

N

 келесі формуламен есептеген жөн 

 

e

N

=e

н

.

m=1,5·0,75=1,125, 

 

мұнда  e

N

н

  =  1,5  –  көлденең  табиғи  жарықтандыру  кезіндегі  ТЖК  мәні, 

3.12 кесте [3] бойынша; 

m  =  0,75  -  сыртқы  қабырғалардағы  жарық  климаты  коэффициенті,  3.1 

кесте [3]  бойынша. 

 

Жарықөткізгіш материал тік орналасқан жағдайда қоғамдық ғимараттар 

және тұрған үйлер үшін қор коэфициенті  К

з

 = 1,2 тең, 3.11 кесте [3] бойынша; 

Біржақты жарықтандыру кезіндегі бөлме тереңдігі  

 

м

В

l

6

1







 

33

,

1

6

8





l

L

және 

5

8

,

0

)

1

1

(

6

)

(















рп

нок

ок

расч

h

h

h

l

h

l

, 

 

мұнда 



о 

=  20,36  -  терезелердің  жарықтық  сипаттамасы  3.2  кестесі  [3] 

бойынша. 

 

h

рп

 = (0,8÷1) м. 

 

Жалпы  жарықөткізгіштік  коэффициенті 



о

 

келесі  формуламен 

анықталады 

 



о

=



1



2



3



4



5 , 

 

мұнда  



1

 – материалдың жарықөткізгіштік коэффициенті, 3.3 кестесі [3] 

бойынша;  



1

=0,8 – екі қабатты терезе әйнегі үшін;  



2 

 - терезе жақтауларында жарық жоғалуын ескеретін коэффициент, 3.4 

кесте [3] бойынша;