166
уыс
горсть
сыр білдірмеймін
не
выдаю себя, не подаю вида
көзім қарауытып кетеді
глаза темнеют (мутнеют)
бүйірімнен нұқып қалды
ударил в бок
жазалау
наказывать
намыстанып
оскорбившись, обидевшись (от
унижения чести и достоинства)
ірімшік
сыр домашнего приготовления
жетесіз
1. незнатный, неродовитый;
2. неумный
қақбас
проклятый, вредный,
против-
ный, ненавистный старик
өктем
властный, повелительный
бұлдырап
мутнея, помутневшие
сұрғұлт
сероватый
төңірегімізге қарағанбыз
оглянулись вокруг
өң
лицо, облик, вид
естияр
ставший сознательным, по-
взрослевший
аузынан түсіп қалғандай
как
две капли воды
көзіне көк шыбын үймелету
показать ему, где раки зимуют
зəресі зəр түбіне кету
душа ушла в пятки
із
след
даусымен бүкіл дүниені
сиқырлап қойғандай
голосом заворошил весь мир
(все вокруг)
көзі жасаурай
слезливыми глазами (наполня-
ясь слезами)
жасқану
бояться, пугаться, стесняться
тас
боп мелшиіп қатып қалған
застыл как окаменевший (за-
стыл как онемевший)
есінеу
зевать
құз
отвесная скала, крутой утес
167
ТҮСІНДІРМЕ СӨЗДІКПЕН ЖҰМЫС
БАСАЛҚАЛЫҚ
зат. Ақыл-кеңес берушілік.
Қазақ тілінің түсіндірме
сөздігі. 2-т. 123-бет.
ШАРЫҚ
зат. Теріден, тал қабығынан жəне т.б. арзан заттан лекерлеп
жасалған аяқкиім, шəркей.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. 10-т. 159-бет.
ҰЛТАРМА:
ұлтарма бас етік. Басы мен қонышын тұтас пішіп алып,
бітеу бастап ұлтарған етік.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. 9-т. 476-бет.
ОМБЫЛА
ет. Қарға белуардан батып, малтығу.
Қазақ тілінің
түсіндірме сөздігі. 7-т. 422-бет.
МӨНТЕҢ:
мөнтең қақты.
Безек қақты, безілдеді.
Қазақ тілінің
түсіндірме сөздігі. 7-т. 238-бет.
ПЫСҚЫР
ет. Малдың танау, мұрын арқылы кенет қатты дем шығаруы.
ПЫСҚЫРМАПТЫ *
Пысқырып та қарамайды. Көзге ілмейді, керек
те қылмайды.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. 8-т. 25-бет.
МЕРТІК
ет. Сыну, үзілу, шығу.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. 7-т.
200-бет.
ТАБАЛА
ет. Біреудің сəтсіздігіне қуану; өзіне сол керек деу.
Қазақ
тілінің түсіндірме сөздігі. 8-т. 520-бет.
ҚҰЙЫРШЫҚ
зат. 1. Құйымшақтың сүйірленіп келген ұш жағы. 2.
Ауыс. Біреудің қолшоқпары, сойылын соғушысы; жағымпаз.
Қазақ тілінің
түсіндірме сөздігі. 6-т. 448-бет.
ҚИҚАЛАҚТАП
ет. Қиқаң-қиқаң ету, қиқаңдау, қиқалаңдау.
Қазақ
тілінің түсіндірме сөздігі. 6-т. 191-бет.
ҚАПЕЛІМ
үст. сөйл. Қапелімде.
ҚАПЕЛІМДЕ
үст. Кенет, тосыннан.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі.
6-т. 25-бет.
Қамшы
зат. 1. Көлікті айдап жүргізу үшін
қолданылатын, таспадан
əртүрлі нұсқада түйіп өріп, тобылғы немесе басқа затқа саптап жасаған
құрал: ер-тұрманың бір құрамы.
2. Қамшы болды.
Ауыс. Себеп болды, уəж болды.
Қазақ тілінің
түсіндірме сөздігі. 5-т. 618-бет.
КҮДЕР:
күдер үзді. Орындауға болмасына көзі жетті, үмітін үзді,
түңілді.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. 5-т. 259-бет.
КЕСІР
зат. Зиян, залал, зардап.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі 5-т.
4-бет.
ТӨЛЕҢГІТ
зат. көне. Төренің күтушісі, малшы-жалшы қызметшісі.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. 9-т. 232-бет.
ҚЫПЫЛДА
ет. Тынышы кету, тықыршу.
Қазақ тілінің түсіндірме
сөздігі. 6-т. 613-бет.
Май тоңғысыз.
Жайма-шуақ жылы күн.
Қазақ тілінің түсіндірме
сөздігі. 7-т. 90-бет.
168
ТҮРТПЕКТЕ
ет. 1. Бірдемені қайта-қайта түрткілеу, үсті-үстіне
шұқылау.
2. Ауыс. Оны-пұны жұмыс істеу.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. 9-т.
341-бет.
ТӨҢІРЕКТЕ
ет. Бір нəрсенің айналасынан ұзап кете алмау, айнал-
шықтау, айналсоқтау.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. 9-т. 238-бет.
ОТ АУЫЗДЫ
(От ауызды, орақ тісті).
Өткір тілді, ділмар, шешен.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. 7-т. 482-бет.
ДОЙЫР:
дойыр қамшы. Ұрыс-қағыста ұстайтын, қысқа сапты жуан
өрмелі қамшы.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. 3-т. 147-бет.
ЖАРТЫКЕШ
сын. Ауыс. Толымсыз, шала-шарпы.
Қазақ тілінің
түсіндірме сөздігі. 3-т. 699-бет.
ЖАБАҒЫ
зат. Қой мен түйе малының жазғытұрымғы ұйысқан қысқы
жүні.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. 3-т. 477-бет.
КҮРЕСІН
зат. Күрелген қардың үйіндісі.
Қазақ тілінің түсіндірме
сөздігі. 5-т. 362-бет.
ЖЕЛЕМІК
зат. Сəл-пəл соққан жел.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі.
4-т. 63-бет.
СҰҚҚЫЛА
ет. Үшкір затты піскілеу, түйреу.
Қазақ тілінің түсіндірме
сөздігі. 8-т. 387-бет.
БАУЫЗДА
ет. Тамақтың,
алқымның астынан пышақпен ору, шалу,
қиып түсу.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. 2-т. 164-бет.
ШЕҢГЕЛ
зат. Саусақтардың тарбиып кең ашылған аясы.
Қазақ тілінің
түсіндірме сөздігі. 10-т. 201-т.
ДАЛ
сын. Дал болды. Басы қатты, мəңгірді.
Қазақ тілінің түсіндірме
сөздігі. 3-т. 35-бет.
ДОҢАЙБАТ
зат. Біреуге көрсетілетін ызбар, сес.
Қазақ тілінің
түсіндірме сөздігі. 3-т. 155-бет.
ЖЫЛТ ЕТКЕН.
Көрінген, жаңадан пайда болған; кез келген.
Қазақ
тілінің түсіндірме сөздігі. 4-т. 294-бет.
ЖҮГЕРМЕК
зат. Қатты наразы болған жағдайда ер балаға айтылатын
қарғыс.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. 4-т. 242-бет.
ДЕЛДИ
ет. Киімнің не басқа бір нəрсенің көтеріңкілеу, шығыңқылау
болып тұруы.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. 3-т. 101-бет.
ОҢҚА-ШОҢҚА:
оңқа-шоңқа құлады.
Аяғы аспаннан келді, омақаса
құлады.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. 7-т. 435-бет.
ЖАРҒАҚ
зат. Бір түсті құлын терісінен түгін сыртына қаратып тіккен
сырт киім; доха.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. 3-т. 685-бет.
ПАНА
зат. Біреуге істелген қорғаныш, сая.
Қазақ тілінің түсіндірме
сөздігі. 7-т. 613-бет.
МЫСЫ ҚҰРЫДЫ
Лажы таусылды, лажсызданды.
Қазақ тілінің
түсіндірме сөздігі. 7-т. 291-бет.