Бұл дипломдық жобада Талдық

49 

 

 

 

2.15 сурет – Эквивалентті екіфазалы үлгіні пайдалану арқылы жиілікті 

түрлендіргіш асинхронды  қозғалтқыш жүйесінің структуралық схемасы 

 

Өтпелі  процестерді  зерттеу  кезінде  MATLAB  ортасының  моделдеудің 

Simulink пакеті қолданылды. Сондықтан 2.6, 2.15 суретінде ЧП-АД жүйесінің 

схемасы жинақталған . Бұл схемада Subsystem блогы – бұл жылдамдық ПИД- 

реттеуіші. 

Бұл нысанның өтпелі функциясы келесі түрде болады: 

 

                             

 

 

       

  

       

 

       

   

                           (2.71) 

                              

 

 

     

 

  

  

 

  

   

  

 

       

 

 

 

 

 

  

 

    

.  

                        (2.72) 

 

Қысым  реттеуіштің  синтезін  жүргізу  үшін  беріліс  функциясының 

қажетті  тапсырмасын  пайдаланамыз,  берілген  нысанның  барлық  тұрақты 

уақытымен қалыптасқан,тұйықталмаған контурдан алып тастағанда. Сонымен 

бірге 

реттеуіштің 

тұйықталмаған 

контурынан 

барлық 

күшейткіщ 

коэффициентін  алып  тастаймыз.  Статикалық  қателікті  жою  үшін  кіші 

тұрақтысымен интеграциялық элементін енгіземіз. 

Берілген  реттеуіш  контур  соңғы  контурмен  ауыстыруға  болады,  яғни 

жалпыланған  күшейткіш  коэффициенті  бар  1/К

дд 

тең,  астатизмнің  1-ші 

қатарымен  және  сапалы  әсер  ету  қасиеті  бар,  қамтылмаған  аздаған  тұрақты 

уақыт көмегімен. 

Тұйықталмаған жүйенің БФ келесідей болады: 

 

 

   

       

  

       

 

     

 

 

  

⁄

  

 

   

 

    

.                     (2.73) 

50 

 

Онда БФ реттеуішінің келесідей болады: 

 

 

  

     

 

   

   

 

 

   

 

 

 

  

⁄

  

 

   

 

      

 

  

   

 

   

   

  

 

           

 

 

 

 

 

   

 

      

  

               

 

  

 

       

 

 

 

 

 

  

 

    

 

  

  

 

   

 

      

  

  

 

  

   

 

  

 

 

 

 

 

  

 

    

 

  

  

 

   

  

  

 

  

   

,                       (2.74) 

 

мұндағы 

 

 

- аздаған орнын толтырмаған тұрақты уақыты. 

 

Яғни,  берілген  БФ  сәйкесінше  күшейткіш  коэффициенті  бар  ПИД  – 

реттегіші  болып  табылады.  ПИД  реттегіштің  құраушы  коэффициенті 

анықталады: 

 

 

 

 

 

 

     

  

   

 

   

   

   

  

 

     

                                

         

 

 

 

 

 

     

  

   

 

   

   

   

  

 

 

                                

        

 

 

 

 

 

   

 

     

  

   

 

   

   

   

  

 

             

                               

         

 

Сандық мәнін қойып, келесіні аламыз: 

 

 

  

             

    

 

          

 

2.2.4 

Matlab 

–та  сорғы  қондырғысының  басқару  жүйесі 

динамикасын зерттеу 

 Басқару  жүйесін  моделдеу  кезінде  MATLAB  2009  бағдарламалық 

қамтамасыздандырудың  SIMULINK  пакетін  қолданылады.  СҚ  жіберілуінің 

жұмыс  шарты  желідегі  қысым  өзгерісі  секірісті  емес  біркелкі  және  ұзақ 

жүреді.  Бұл  бөлімнің  мақсаты  СҚ  жұмысын  критикалық  режімде  зертеу, 

реттеуіштің  синтез  дұрыстығын  тексеру  болып  табылады.  Тұрақтандыру 

жүйесіндегі  өтпелі  процесті  зерттеу    асинхронды  қозғалтқыштың  үлгісін 

пайдалану  арқылы  жүргізіледі,  яғни  сорғының  тұрақты  уақытын  ескере 

отырып.  Динамиканы  зерттеу  үшін  Simulink-те  СҚ  үлгісі  құрылған,  яғни 

реттеуішті моделдеуді жүргізетін және әртүрлі тапсырманың реттеуіштің кіріс 

жүйесіне  беріліс  мүмкіндігі  болып  табылады.  Бұл  СҚ  үлгісі  2.16  суретте 

көрсетілген. 

Manual  Switch  1  –  ауыстырғыш,  режімді  коммутация  жасайтын:  кіріс 

сигнал: секіріс – берілген мәнге дейінгі сызықтандыру өсу сигналы.  

51 

 

Үлгі  жеке  блоктардан  құрылған.  Әрбір  блок  структуралық  схеманың 

нақты  функциясын  орындайды.  Бұл  үлгі  басқа  да  компонеттерді  кірістіреді, 

яғни моделдеу нәтижесінің көрсетілуін және жұмыс қабілеттілігін қамтамасыз 

ету үшін арналған.  

 

 

2.16 сурет - АБЖ СҚ үлгі схемасы 

 

Динамикалық  режімнің  талдауы  (шектеусіз).  Қысым  өзгерісінің 

графигі  реттеуіш  шығысындағы  секіріс  кезіндегі  реакция  (шектеусіз)  2.17 

суретінде  көрсетіледі.  Қысым  өзгерісінің  графигі  реттеуіш  шығысындағы 

тапсырманың  сингналдың  біркелкі  өсуі  (шектеусіз)    2.18  суретінде 

көрсетіледі. 

Секіріс  реакция  кезіндегі  момент  (2.19  сур.),  тоқ  фазасының  өзгерісі 

(2.20-2.21 сур.), кернеуі (2.22-2.23 сур.) көрсетілген.