Серпімділік күші. Гук заңы

Тәжірибе көрсеткендей аз деформациялар кезінде серіппенің ұзаруы , әсер етуші күшке F пропорционал екендігі анықталған:

Пропорционалдық коэффициент k-серіппенің қатаңдығы деп аталады.

Серпімділік күшімен деформацияның пропорционалдығы Гук заңы деп аталады.

Инерциалды санақ жүйелері.

Салыстырмалық принципі. Галилей түрлендірулері. Қозғалмайтын жұлдыздар сферасына қатысты бірқалыпты ілгерлемелі түзу сызықты қозғалатын барлы санақ жүйелерінде механикалық құбылыстар бірдей өтеді.

Ауырлық өрісі өте аз деп есептелік. Осындай санақ жүйелерінде Ньютон заңдары орындалады және олар инециялдық санақ жүйелері деп аталады.

Галилей ең алғаш рет ұсынған барлық инерциялды санақ жүйелерінде механикалық құбылыстар бірдей өтеді деген тұжырым, Галилейдің салыстырмалық принципі деп аталады.

Қатты дененің ең қарапайым қозғалысы, оның бірқалыпты түзу сызықты ілгерлемелі қозғалысы болып табылады. Қатты дененің қарапайым қозғалысыда бірқалыпты түзусызықты ілгерлемелі қозғалысы болады. Санақ жүйелерінің біреуін шартты түрде қозғалмайтын, ал екіншісін қозғалатын деп аламыз. Әрбір санақ жүйесіне декарттық координат жүйесін енгіземіз. Қозғалмаайтын К санақ жүйесіндегі координанттарды (x, y, z), ал қозғалатын K' санақ жүйесіндегі координаттарды (x', y', z') деп белгілейік. K' жүйесі К жүйесіне қатысты жылдамдықпен қозғалсын делік.

Қазғалатын санақ жүйесі қозғалмайтын санақ жүйесіне қатысты әрбір уақыт мезетінде белгілі бір орынға ие болады.

Сурет 2.1

x, y, z координаталары x', y', z' кординаталымен қайсы бір Р ушін мыныдай байланыста болады:

x’ = x – vt, y’ = y, z’ = z, t’ = t (2.9).

Осы формулалар Галилей түрлендірулері деп аталады.

Егер қозғалмайтын санақ жуйесі ретінде K' жүйесін алсақ, онда Галилей түрлендірулері мыны түрде болады:

X = x' + vt', y = y', z = z', t = t' (2.10).