Оқулық Тараз 019 Әож 37. (075)

62 
-
шығармашылық мәселелерді шешуде тұлғаның өзінің жеке іс-әрекетін 
және 
қарым-қатынасын 
түсінуге 
бағытталған 
рефлексивті 
позиция 
(В.В.Давыдов, Я.А.Пономарев, И.Н.Семенов, В.В.Столин және т.б.); 
-
педагогикалық 
іс-әрекетті 
үйретудегі 
рефлексия 
(Н.В.Кузьмина, 
Н.В.Кухарев және т.б.); 
-
оқу-тәрбие процесін педагогикалық талдау (Ю.А.Конаржевский және 
т.б.); 
-
оқу-тәрбие процесінде мұғалімнің дидактикалық мүмкіндіктерін ашу 
(Ю.К. Бабанский және т.б.); 
-
тұтас педагогикалық процесс теориясын жетілдіруді талдау (Н.Д.Хмель, 
М.Н.Сарыбеков және т.б.); 
-
әдіснамалық мәдениетті қалыптастыру (В.В.Краевский, Я.С. Турбовской,
В.А.Сластенин, З.А.Исаева, Ш.Т.Таубаева және т.б.); 
-
педагогикалық 
шығармашылық 
пен 
жаңашылдық 
(В.И.Андреев, 
В.И.Загвязинский, 
Н.Д.Никандров, 
М.М.Поташник, 
Б.А.Тұрғынбаева, 
К.Ж.Бұзаубақова және т.б.). 
Рефлексия – адамды ойлауға бағыттайтын адами түсініктің принципі, 
танымның әдіс-тәсілдерін сыни талдау, өз білімінің деңгейін білу, өзіндік таным 
іс-әрекеті, адамның рухани әлемінің ішкі құрылымын ашып көрсету. 
Рефлексивті процестердің мазмұнын Ю.Н.Кулюткин, Г.С.Сухобская терең 
ашуға тырысты: 
1)
мұғалім оқушының ойын, зейінін және іс-әрекетін мақсатқа бағыттау 
барысындағы тәрбиеші мен тәрбиеленушінің практикалық іс-әрекетінде; 
2)
оқушының іс-әрекетін жобалау процесінде: мұғалім оқушының жеке-
дара, дербес ерекшеліктерін ескере отырып, оның қабілеттерінің дамуына 
бағыттайтын оқытудың мақсатына сәйкес жоба құрастыру; 
3)
мұғалімнің өз іс-әрекетін субъект ретінде өзі талдауы, өзін-өзі 
бағалауы. 
Ғалым В.П.Беспалько өзіндік рефлексия, өзін-өзі талдау және өзін-өзі 
бағалауды педагогикалық шеберлік пен мұғалім дамуының көрсеткішінің 
ажырамас бөлігі болып табылатын кәсіби өзіндік санамен анықтайды: 
а) «Белсенді Мен» – қазіргі кезеңдегі мұғалімнің өзін қарастыруы; 
ә) «Ретроспективті Мен» – мұғалімнің өзінің жұмысын алғашқы кезеңіне 
қатысты көре алуы мен бағалауы; 
б) «Мен идеалы» – мұғалімнің кім болғысы келетіндігі;
в) «Рефлексивті Мен» – мұғалімнің көзқарасында мектеп әкімшілігі, 
әріптестері, оқушылар мен ата-аналар оның жұмысын қалай бағалайтындығын 
қабылдауы (33-сурет). 

63 

жүктеу 8,71 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: