4.2.1. Оверхед-проекторлар және СК-панельдер
Оверхед-проекторы (Over Head Projector — басының үстінде
орналасқан проектор) — проекциялау аппараты, мұнда дереккөзінен
кескін көлбеу проекциялаушы айна көмегімен экранға проекцияланады.
Құрылымдық түрде проекциялық шамды орналастыру орнына байланысты
оверхед-проекторлар шағылдырғыштық жəне жарықтандырылған деп
бөлінеді.
Қазіргі күндері сирек қолданылатын шағылдырғыштық проекторлар
арнайы мөлдір пленкаға түсірілген кескіндерді проекциялауға арналған
шағын құрылғыны береді. Шағылдырғыштық проекторлар СК-
панельдерімен қатар қолданыла алмайды, себебіпроекциялаушы шамның
қуаты өте үлкен.
Жарықтандырылған проекторлар (4.12-сурет) оларда проекциялау
шамы оның негізі ішінде құрылғының жұмыс бетінің астында
орналасатындығымен ерекшеленеді, шам қуаты он есе көбейтілген жəне
оптикалық схемада көрсетілгендей желдеткіш көмегімен оны мəжбүрлеп
салқындату бар. Мұндай құрылым кескін көзі ретінде тек қана мөлдір
пленканы емес, сонымен қатар одан да мөлдір СК-панельдерін қолдануға
мүмкіндік береді.
4.12
-сурет. Жарықтандырылған оверхед-проектордың оптикалық схемасы
145
ДК видеоадаптеріне жалғанған СК-панельді проектордың
жұмыс бетіне мөлдір пленка ретінде орнатады. Проекциялаушы
шамнан жарық ағыны арнайы фокустағыш линза арқылы СК-
панельді жарықтандырады, ол арқылы жəне шашыратқыш линза
арқылы өтіп, проекциялау айнасына келіп түседі.
Құрылымы жəне сыртаумақтық өлшемі бойынша СК-панель
Notebook типті ДК дисплейіне ұқсайды, бұған қоса оның
корпусында кескін параметрлерімен басқару құралдары орналасқан.
Компьютерге жалғанатын
оверхед-проектормен
қалыптастырылатын кескін сапасы СК-панельдің сипаттамасымен
анықталады,
олар жайпақ
панельді
СК-мониторлардың
сипаттамасына ұқсас: өлшем, ең көп ажыратымдылық, түстердің
жаңғыртылатын реңк
саны,
жарықтық.
Экранның
ажыратымдылығына байланысты экранының сəйкес ең көп
ажыратымдылығы бар келесі типті СК-панельдерді айырады: VGA-
панельдері (640 х 480); SVGA-панельдері (800 х 600); XGA-
панельдері (1 024 х 768); SXGA- панельдері (1 280 х 1 024); FullHD
панельдері (1 920 х 1 080).
СК-панель жұмысын басқару үшін кабель немесе радиоарна
бойынша компьютердің тізбекті портына жалғанған, адаптермен
қосылған дистанциялы тінтуірі.
4.2.2. Мультимедиялық проекторлар
Мультимедиялық проекторда проекциялау шамы, СК-матрица мен
оптикалық жүйе бір корпуста құрылымдық түрде орнатылады.
Мульмедиялық проектор əрекет ету принципі бойынша оверхед-
проектордан ерекшеленбейді: ДК видеоадаптерының сигналымен
басқарылатын проекторға кіріктірілген электронды-оптикалық модулятор
жəне қуатты проекциялаушы шам көмегімен кескін түзіледі, содан кейін
оптикалық
жүйе
арқылы
сыртқы
экранға
проекцияланады.
Мультимедиялық проекторлардың негізгі ерекшелігі модулятор құрылымы
жəне экранға кескінді ауыстыру, тұрғызу əдістері болып табылады.
Модулятрдың құрылымына байланысты проекторлар келесі типті болады:
TFT-проекторлар,
полисиликондық проекторлар жəне DMD/DLP-
проекторлар.
Модулятордың
жарықтандыру
тәсіліне
байланысты
мультимедиялық
проекторларды
жарықтандырылған
жəне
шағылдырғыштық деп бөледі.
Жарықтандырылған типті проекторларға жататын TFT-проекторларда
модулятор ретінде шағын түрлі-түсті белсенді СК-матрица
146
4.13
-сурет. Жарықтандырылған типті мультимедиялық TFT-проектордың əрекет ету
принципі проекциялаушы шам, конденсор
қолданылады, ол технологиясы TFT бойынша жасалған.
Жарықтандырылған типті мультимедиялық TFT-проектордың
əрекет ету принципін 4.13-сурет көрсетеді.
Қондырудың негізгі элементі жазықпанельді түрлі-түсті
монитордың СК-экраны секілді TFT технологиясы бойынша
жасалған шағын СК-матрица болып табылады. СК-матрицаның
бетінің біркелкі жарықтануы конденсор деп аталатын линзалар
жүйесін қолдану арқылы қол жеткізіледі.
Полисиликонды
мультимедиялық
проекторлар
да
жарықтандырылған типті проекторларға жатады жəне өте жарық
кескінді қамтамасыз етеді. Оларда бір түрлі-түсті TFT-матрица
емес, өлшемі шамамен 1,3" үш монохромды шағын СК-матрицалар
қолданылады. Матрицалардың əрқайсысы қызыл, жасыл немесе көк
түсті монохромды кескінді қалыптастырады. Проектордың
оптикалық жүйесі 4.14-суретте көрсетілгендей, үш монохромды
кескіннің қиысуын қамтамасыз етеді, нəтижесінде түрлі-түсті кескін
қалыптасады. Мұндай технология полисиликонды атауын алды (p-
Si). Полисиликонды матрицаның əр элементінде тек қана бір
жұқапленкалы транзистор болады, сондықтан оның өлшемі TFT-
матрицасының элементінің өлшемінен аз, ол кескіннің айқындығын
арттыруға мүмкіндік береді.
Екі дихроилы (D
1
, D
2
) жəне бір кəдімгі (N
1
) айнадан тұратын
полисиликонды проектордың түсбөліну жүйесі проекциялаушы
шамның ақ жарығын үш құрауыш негізгі түстерге ажырату үшін
қолданылады (қызыл, жасыл, көк). Үш монохромды матрицаның
əрқайсысына сəйкес түсті жарық ағынын беру үшін түсбөлінуді
орындау қажет. Дихроялық (түсбөліну) айна тек қана толқынның
бір ұзындықты жарығын (бір түс) өткізеді жəне диэлектрлі
материалдан жұқа пленка түрінде түсірілген жақсы тегістелген
шыны төсенішті береді.
147
Достарыңызбен бөлісу: |
