FTP пайдаланушыға сақталған деректердің түрін және пішімін
көрсетуге, пайдаланушының аутентификациясын жүргізуге мүмкіндік
береді.
TFTP (TrivialFileTransferProtocol) —
TCP қарағанда қарапайым
хаттама, UDP қосылымсыз хаттаманы пайдалана отырып, қарапайым
файлды тасымалдау хаттамасы деп аталады.
2.4.4. IPX/SPX
стегі
Бұл стек - Novell компаниясының бастапқы хаттамалық жинағы, ол
1980-
ші жылдардың басында Netvarie желілік операциялық жүйесі үшін
әзірленген. Бастапқыда стек шағын көлемдегі жергілікті желілерде
жұмыс істеуге және шағын өңдеу қуатына ие болды.
Novell хаттамаларының отбасы және олардың ISO / OSI моделіне
сәйкестігі 2.4кестеде келтірілген.
Физикалық және арналық деңгейлерде Novell желілері осы
деңгейлердің барлық танымал хаттамаларын (Ethernet, TokenRing, FDDI
және т.б.) пайдаланады.
Желінің қабатында Novell IPX хаттамасында, сондай-ақ RIP және
NLSP
бағыттау ақпараттық хаттамаларында жұмыс істейді. IPX - бұл
Novell желілерінде адрестеу және бағыттау пакеттерін қарастыратын
хаттама болып табылады. IPX бағыттау шешімдері пакеттің
тақырыбындағы мекенжай өрістеріне, сондай-ақ бағыттау ақпарат
алмасу хаттамаларынан алынған ақпаратқа негізделген. Мысалы, IPX
жеткізілген ақпаратты пайдаланады
2.4
кесте. IPX/SPX хаттамалар стегі
OSI
үлгісінің деңгейі
IPX/SPX
хаттама
7
NCP, SAP
6
5
4
SPX
3
IPX, RIP, NLSP
2
Барлық танымал стандарттар қолданылады
1
43
немесе мақсатты компьютерге немесе келесі бағыттауға пакеттер жіберу
үшін RIP немесе NLSP хаттамасы (NetWareLinkStateProtocol) арқылы
IPX
хаттаманы есептеу ресурстарын экономикалық жағынан тұтынатын
хабар алмасу әдісін ғана қолдайды. IPX үш функцияны қамтамасыз етеді
деп айта аламыз:
1)
Тапсырма мекен жайы;
2)
Бағытын орнату;
3)
Дейтаграмма сілтемесі.
Novell стекіндегі OSI үлгісінің тасымалдау қабаты логикалық
байланыстары бар хабарларды жіберетін SPX хаттамаларына сәйкес
келеді.
SPX
(SequencedPacketeXchange)
—
NetWare желілерінде
пайдалануға арналған байланыс хаттамасы. SPX IPX хаттамасы
пайдаланылатын пакеттер ағымында хабарламалардың кепілдендірілген
жеткізуді және тапсырыс беруін қамтамасыз етеді.
Жоғарғы деңгейде (қолданба, өкіл және сессия) NCP және SAP
хаттамалары жұмыс істейді.
NCP (NetWareCoreProtocol)
NetWare серверінің және жұмыс
станциясының қабатында өзара әрекеттесу хаттамасы болып табылады.
Бұл қосымшаның қабат хаттамасы OSI үлгісінің жоғарғы қабаттарында
клиент-сервердің сіулетін орындайды. Осы хаттаманың функцияларын
пайдалану арқылы жұмыс станциясы серверге қосылады, серверлік
каталогтарды жергілікті дискілік хаттарға көрсетеді, сервердің файлдық
жүйесін сканерлейді, жойылған файлдарды көшіреді, олардың
атрибуттарын өзгертеді, сондай-ақ жұмыс станциялары арасында
желілік принтерді бөледі.
SAP (ServiceAdvertisingProtocol) —
қызмет туралы хабарландыру
хаттамасы тұжырымдамалық RIP хаттамасына ұқсас. RIP хаттамасы
бағыттау туралы ақпаратты алмастыруға мүмкіндік беретін сияқты, SAP
хаттамасы желілік құрылғыларға қол жетімді желі қызметтері туралы
ақпаратпен алмасуға мүмкіндік береді.
IPX / SPX стекінің Novell-тің оны іске асыруға арналған қасиеті оның
лицензиядан өтуі қажет екендігі ұзақ уақыт бойы оны NetWare
желілеріне таратуды шектеді. Дегенмен, NetWare 4.0 нұсқасы
шығарылған сәтте Novell корпоративтік желілерде жұмыс істеуге
бейімделуге бағытталған хаттамалардағы маңызды өзгерістер енгізді
және жалғастырады. Енді IPX / SPX стэгі NetWare-ге ғана емес, сонымен
қатар бірнеше танымал желілік операциялық жүйелерде - SCOUNIX,
SunSolaris, MicrosoftWindowsNT
жүзеге асады.
44
2.4.5. NetBIOS/SMB
стегі
Microsoft және IBM дербес компьютерлер үшін желіде бірлесіп
жұмыс істеді, сондықтан NetBIOS / SMB хаттама стекі олардың
бірлескен жобасы болып табылады. NetBIOS құралдары 1984 жылы
IBM PCNetwork желілік бағдарламасы үшін IBM PCPC негізгі кіріс /
шығыс жүйесінің (BIOS) стандартты функцияларын кеңейту ретінде
пайда болды, одан кейін NetBIOS NetBEUI хаттамасымен
ауыстырылды. Бағдарлама үйлесімділігін қамтамасыз ету үшін NetBIOS
сақталды (2.5-кесте).
NetBIOS ашық жүйелердің өзара әрекеттесу моделінің үш
деңгейінде жұмыс істейді: желі, көлік және сессия. NetBIOS IPX және
SPX
хаттамаларына қарағанда жоғары деңгейде қызмет көрсете алады,
бірақ бағыттау мүмкіндігі жоқ. NetBIOS кадрлар алмасу хаттамасында
желі сияқты нәрсе жоқ. Бұл NetbIOS хаттамасын ішкі желімен емес,
жергілікті желі арқылы пайдалануды шектейді. NetBIOS деректерді
детраграмманы алмасуды және байланыс орнатуды қолдайды.
SMI, қосымшаға сай және OSI моделінің өкілдік деңгейлеріне
сәйкес, жұмыс станциясының сервермен өзара әрекеттесуін реттейді.
SMB функциясы төрт операцияны қамтиды.
1.
Сессияны басқару. Жұмыс станциясы мен файлдық сервердің
желілік ресурстары арасында логикалық арнаны жасау және бұзу.
2.
Файлдық қол жетімділік.
Жұмыс станциясы «файлдық серверге»
каталогтарды жасау және жою, файлдарды жасау, ашу және жабу,
файлдарды оқу және жазу, файлдарды қайта атау және жою, файлдарды
табу, файл атрибуттарын алу және тіркеу, жазбаларды бұғаттау.
2.5
кесте. NetBIOS/SMB хаттамалар стегі
OSI
үлгі деңгейі
NetBIOS/SMB
хаттама
7
SMB
6
5
NetBIOS, NetBEUI
4
3
2
Барлық танымал стандарттар қолданады.
1
45
Достарыңызбен бөлісу: |
