Оқулық «Білім беруді дамыту Федералды институты»


РОБОТТАР ЖӘНЕ РОБОТОТЕХНИКАЛЫҚ



жүктеу 4,68 Mb.
Pdf просмотр
бет102/110
Дата19.01.2023
өлшемі4,68 Mb.
#40973
түріОқулық
1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   110
РОБОТТАР ЖӘНЕ РОБОТОТЕХНИКАЛЫҚ 
ЖҮЙЕЛЕР 
ИАӨ роботтар кеңінен қолдану тапқан. Өнеркәсіпте қолданылатын 
роботтар 
өнеркәсіптік роботтар
деп аталады.
«Робот» сөзі ХХ ғасырдың басында пайда болды және чех сөзі robota 
пайда болады, ол адамға тән физикалық жұмысты жасауға қабілетті 
әмбебап механизм ретінде анықтауға болады. Адамды ауыр және қауіпті 
жұмыстарда ауыстыруға талпыныс роботты құру идеясын жасады.
Робот 
— 
күрделі кеңістіктік ауыстырулармен жұмыс операцияларын 
орындайтын автоматты манипулятор. 


195 
Роботтардың әмбебаптылығы (көп функционалдығы) оларды негізгі 
технологиялық жабдықтар ретінде де (жинау операциялары, дәнекерлеу 
және малярлық жұмыстар), сондай-ақ, қосалқы жабдықтар ретінде 
(көлікті тиеу жүйелерде, бақылау және диагностикалау жүйелерінде) 
кеңінен қолдануға мүмкіндік береді. Cонымен қатар, өз мүмкіндіктері 
бойынша робот адамнан біршама асып түседі. Ол ауыр, ыңғайлы емес, 
зиянды немесе қауіпті жағдайларда жұмыс жасауы мүмкін. Ол адамнан 
жүк көтергіштігі, тез әрекет етуі, нақтылығы жағынан артық. Оған 
жұмыста үзіліс, демалыс қажет емес және осының бәрі биологиялық 
организм ретінде адамға тән.
Роботтардың тарихы Ежелгі Египетте басталды, онда қозғалмалы 
қолдармен және ұзымен құдайлар бейнелері құрылды. Тағы да ХІІ 
ғасырда алғашқы адамға ұқсас механикалық фигуралар – андроидтар, 
құлдар, музыканттар, жазушылар құрылған болатын. Олардың 
бөліктерін қозғалысқа келтіру үшін судың әлеуетті энергиясы, бу немесе 
кір қолданылады. XVII ғасырдың ортасында дарынды төмен қалалық 
механигі И. П.Кулибин қаздың ұясының көлеміндей сағат корпусында 
музыкалық театр-автомат орнатылған. Осы сағаттар Мемлекеттік 
Эрмитажға келушілердің көңілінен әлі де шығады. ХХ ғасырда
электрониканың дамуына байланысты дауыспен немесе радио бойынша 
басқарылатын, қозғалатын, отыратын, тұратын және қарапайым 
операцияларды орындайтын күрделі роботтар пайда болған.
Алғашқы өнеркәсіп роботтар АҚШ-та ХХ ғасырдың 60-жылдары 
автомобильді салу зауыттарында пайда болды. 1975 жылы әлемде 
шамамен 8 мың робот есептелді. 2005 жылы олардың саны 2,5 млн. 
жетті. Өндіріс және роботтарды қолдану бойынша әлемде бірінші 
орынды Жапония алады. Одан кейін, АҚШ, Италия, Франция, Швеция. 
Терең жұмыстарға арналған сезімтал ұстайтын құрылғымен алғашқы 
отандық телебасқаратын робот 1968 жылы құрылған болатын. 
Роботтарға адам өміріне қауіпті жұмысты ара-қашықтықта орындайтын 
манипуляторларды жатқызуға болады. Бұл ядролық, химиялық немесе 
биологиялық заттармен жұмыстар, су асты жұмыстары, ашық 
космостағы жұмыстар.
1985 жылы Ресейде өнеркәсіптік роботтар паркі 40 мың данадан 
асты және әлемдік парктің 40 
%
жетті. Алайда, ХХ ғасырдың 90-
жылдарында, өкінішке орай, робототехникаларды дамыту бойынша 
жоспарлық жұмыстар тоқтатылған болатын, роботтардың паркі біршама 
қысқартылды.
Бүгінгі күні роботтар адами қызметтердің барлық салаларында 
қолданылады: машина жасауда, құрылыста, ауыл шаруашылығында, 
медицинада, ғылымда, тамақ және жеңіл өнеркәсібінде. Мұхитта терең 
су асты жұмыстарына және ашық космоста, соның ішінде Айда және 
Марста жұмыстарға роботтардың ғана күші жетеді.



жүктеу 4,68 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   110




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау