Шабындық – жаз бойы өсіп толысатын, көбнесе орташа ылғалдыққа бейімді шөптекті өсімдіктер тобы биогеоценозы.
Шөгінді – өзен суына ілесіп келген минаралдық жəне органикалық түйірлі заттар.
Шурф – құрғақ жерде топырақты зерттеу үшін қазылатын тік шұңқыр.
Фаза – топырақты құрайтын бөліктер.
Фиксация – топырақтың катиондарды қайта алмастырмай сіңіруі.
Фосфорлы тыңайтқыш – өсімдіктерді қоректі фосформен қамтамасыз ету үшін топыраққа шашылатын органикалық заттар.
Экономикалық эрозия – ғылыми негізсіз жер байлығын тиімсіз пайдалану нəтижесінде топырақтың бүлінуі.
Белгілер мен қысқартулар
Берілген оқулықта кейбір белгілер мен қысқартулар бар:
% – пайыз
0С – градус цельсий М3 – метр куб
М – метр
кВт – киловатт кПа – килопаскаль т – тонна
ТМД – Тəуелсіз мемлекеттер достығы (ТК) – транспирация коэффициентi (ЖСП) – жалпы су пайдалану
(СПК) – су пайдалану коэффициентi (ТС) – тұрақты солу ылғалдығы
(КБҮ) – капиллярлық байланыстың үзiлу ылғалдылығы
(ЕТС) – ең төменгi ылғал сыйымдылығы ТМ-3 – максималды термометр
ТРЭ – Топырақтағы радиоактивтік элемент мин – минут
сағ – сағат
мг – миллиграм кг – килограмм
г/см3 – грамм сантиметр куб град – градус
м/с – метр секунд лк – электр қуаты В – ватт
атм – атмосфера Гкал – гегакалория мПа – мегапаскапаль
ШМК – шекті мүмкіндік ластануы т.б. – тағы басқа
Пайдаланылған əдебиеттер
Қазақстан топырақтары: орысша-қазақша анықтамалық сөздік
Почвы Казахстана: русско-казахский словарь справочник. – Алма- ты: Каз ККА, 2008 – 270 б.
Мирзадинов Р. А., Үсен Қ., Торғаев Ə. Ə., ж.б.- Топырақтану: оқу құралы / Алматы: Каз ККА, 2009.- 276б.- 1 ч.з., 2 агр., 97 уч.а.
Жамалбеков Е. Топырақтану жəне топырақ географиясы мен экологиясы: Алматы: Қазақ университет, 2006.
Шилибек С. Қ. Топырақтану жəне топырақтар механикасы. оқу құралы/ Алматы: Веро баспасы, 2009 – 127 б.
Жамалбеков Е. У.; Бильдебаева Р. М., Бигалиев А. Б. Жалпы топырақтану. – Алмата, 2001.
Тазабеков Т. Т. Топырақтың құнарлылығы. – Алматы, 1999.
Добровольский В. В. География почв с основами почвоведе- ния. М., Изд-во «Владос», 1999.
Добровольский В. В. Задачи почвоведения в решении со- временных экологических проблем. Санкт-Петербург: ЦМП. 2004.
Асанбаев И. К., Фаизов К. Ш.. Почвоведение с основами экологии и географии почв. Учебное пособие., Алматы «Қазақ университеті», 2007.
Карипов Р. Х., Иванников А. В., Лазник Ю. А. К методике реального планирования урожайности зерновых культур. В кн.: Пути интенсификации производства зерна. Научные труды//ЦСХИ.
– Целиноград, 1992, с. 55-58.
Вронский В. А. Прикладная экология. – Ростов-на-Дону: Фе- никс, 2004.
Касьяненко А. А. Почвоведение. – М.: Инфра, 2004.
Реймерс Н. Ф. Почвоведение: теория, законы, правила, прин- ципы и гипотезы. – Дрофа, 2004.
http://www.distedu.ru/edu7/p11 – Классификация почв по грану- лометрическому составу.
Вальков В. Ф. Почвоведение: учеб. для вузов / В. Ф. Валь-ков, К. Ш. Казеев, С. И. Колесников. – Ростов н/Д.: МарТ, 2004. – 496 с.
Тайжанова Ш. Т. Топырақтану. 1 бөлім. Оқу құралы. – Павло- дар, 2002.
Тайжанов Ш. Т. Топырақтану. Оқу құралы. – Павлодар, 2004.
Ковриго В. П., Кауричев И. С., Бурлакова Л. М., Почвоведение с основами гелогии. – Москва: Колос, 2000.
Новиков Л. Н. Почвоведение. Учебник. Москва: Агроконсалт, 2001.
Хабаров А. В., Яскин А. А. Почвоведение. – М: Колос, 2001.
Ковда В. А. Розанов Б. Г. Почвоведение. Почва и почвообразо- вание. – М.: Высш. шк., 1988. – 400 б.
Тайжанов Ш. Т., Канитаев Н. А. Изменение плодородия почв Кокшетауской области при длительном сельскохозяйственном ис- пользований. В сб. актуальные вопросы повышения урожайности сельскохозяйственных культур, плодородия почв и получения эко- логической чистой продукции в Северном Казахстане. – Кокшетау, 1994, – С. 111-112.
Фаизов К. Ш. и др. Почвы Республики Казахстан. – Алматы, 2001. – 328 б.
Бигалиев А., Жамалбеков Е., Білдебаева Р. Қазақстан топырағы жэне оның экологиясы. – А.: Санат,1995. – 128 б.
Добровольский В. В. География почв с основными почвоведе- ния. 4-е изд. – М.: Владос, 1999.
Жамалбеков Е. Ү., Білдебаева Р. М Жалпы топырақтану жəне топырақ географиясы. – Алматы, 2000.
Тазабеков Т. Т., т.б. Жалпы топырақтану. – Алматы.1998. –136 бет.
Тазабеков Т. Топырақтанудың түсіндірме сөздігі. – Алматы: Рауан, 1993. – 448 б.
Тазабеков Т. Т. Топырақтың құнарлылығы. – Алматы, 1999.
Мирзадинов Р. А., Үсен. Қ.,Торғаев Ə. Ə. Топырақтану: Оқу құралы / ж.б. – Алматы; 2009. – 276 б.
Шилибек С. Қ. Топырақтану жəне топырақтар механикасы [Текст]: Оқу құралы / Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігі. – Алматы, 2009. – 127 б.
Жамалбеков Е. У.; Бильдебаева Р. М., Бигалиев А. Б. Жалпы топырақтану. Алматы, 2001.
Добровольский В. В. Задачи почвоведения в решении со- временных экологических проблем. – Санкт-Петербург: ЦМП, 2004.
Асанбаев И. К., Фаизов К. Ш. Почвоведение с основами экологии и географии почв. Учебное пособие. – Алматы: Қазақ университеті, 2007.
Достарыңызбен бөлісу: |
