22
23
- оқу үдерісін интенсивтендіруді жаппай қолға алу;
- оқушылардың сабақтастығын болдырмау шараларын кешенді
түрде қарастыру.
Оның ғылыми-əдістемелік, оқыту-əдістемелік, ұйымдастыру-
шылық себептеріне үнемі талдау жасап, назарда ұстау, жаңа буын
оқулықтарының мазмұнын зерттеп-білу пəндік білім стандартымен
жете танысу, білімді деңгейлеп беру технологиясын меңгеру арқылы
оқушыларға білімді мемлекеттік стандарт деңгейінде игертуге қол
жеткізу, оқыту үдерісін ізгілендіру мен демократияландыруды үнемі
басшылыққа алу қажет.
Оқытудың инновациялық технология бойынша əдістемелік
жүйесі сапалы нəтижеге жеткізуге мүмкіндік беретін танымдық
іс-əрекеттер
түрлерінің
мазмұнымен
тікелей
байланысты.
Сондықтан инновациялық əдіс-тəсілдерді оқыту үдерісіне енгізу
барысында танымдық іс-əрекеттер түрлерінің мазмұнын, белгілі
деңгейде белсенділігін көздейді. Осы екі үдерісінің өзара сапалы
нəтижесінде оқушының өз ісіне сенімділігін, жауапкершілік сезімін,
шығармашылық қабілеттерін қалыптастыру мақсатын жүзеге
асыруға жағдай туғызатын оқытудың инновациялық негізгі түрлері
анықталады.
Инновациялық үдерістің негізі – жаңалықтарды қалыптастырып
жүзеге асырудың тұтастық қызметі. Инновация білім деңгейінің
көтерілуіне жағдай туғызады.
Білім сапасын арттырудағы жаңа инновациялық технология-
ларды оқып, үйреніп, сараптай келе, мынадай тұжырым жасауға
болады:
- оқушылардың білім, білік сапасын арттырудағы жаңа
инновациялық технология түрлері сан алуан, оларды таңдау жəне
одан шығатын нəтиже оқытушының кəсіби біліктілігіне тікелей
байланысты;
- жаңа инновациялық технологияларды енгізу жүйелі əрі
мақсатты түрде жүргізілгенде ғана жетістікке жетуге болады;
- жаңа инновациялық оқыту технологияларын енгізу барысын-
да əрбір оқу орнының материалдық-техникалық базасының бүгінгі
талапқа сай еместігі, əрі жетіспеуі, кадрлық əлеуеттің төмендігі көп
кедергі жасайды.
Қазіргі жас ұрпақтың саналы да сапалы білім алуының
бірден-бір шарты – оқу орындарындағы білім беру үдерісіне жаңа
инновациялық технологияларды енгізу екендігі сөзсіз түсінікті.
Сондықтан ғылыми-техникалық прогрестен қалыспай, жаңа
педагогикалық инновацияларды дер кезінде қабылдап, өңдеп,
нəтижені пайдалана білу – əрбір ұстаздың негізгі міндеті болып
табылады. Біздің ойымызша, оқу орындарында инновациялық
басқару жүйесін енгізіп, оны жүзеге асыру – міндет.
Қорыта
келгенде,
жаңа
инновациялық
педагогикалық
технологияның негізгі, басты міндеттері мынадай:
- əрбір білім алушының білім алу, даму, басқа да іс-əрекеттерін
мақсатты түрде ұйымдастыра білу;
- білім мен білігіне сай келетін бағдар таңдап алатындай
дəрежеде тəрбиелеу;
- өз бетінше жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру, дамыту;
- аналитикалық ойлау қабілетін дамыту.
2.4. Инновацияның негізгі қағидалары
Қазіргі заманғы педагогикалық технологиялардың педагогокалық
негізгі қағидалары: балаға ізгілік тұрғысынан қарау; оқыту мен
тəрбиенің бірлігі; баланың танымдық күшін қалыптастыру жəне
дамыту; баланың өз бетімен əрекеттену əдістерін меңгеру; баланың
танымдылық жəне шығармашылық икемділігін дамыту; əр оқушының
даму жүйелері жұмыс істеу; оқу үдерісін оқушының сезінуі.
Білім беру саласындағы инновациялық бағыттың қажеттілігін
анықтайтын себептер қазіргі таңда бүкіл халыққа белгілі болып
отыр. Оларға төмендегілер кіреді.
- білім беру жүйесінің жаңаруы, яғни жоғарғы оқу орындарының
кредиттік оқу жүйесіне көшуі жəне орта білім беру жүйесінің 12
жылдыққа өтетіндігі;
- білім беру мазмұнының ізгілендірілуі;
- мұғалім мен оқушыға қойылатын талаптың жаңа тұрғыдан
қарастыруды, яғни оқушы тек тұтынушы ғана емес, ортақ іс-шара
субъектісі де.
Қазіргі кезде технологияда білімді меңгертудің шығармашылық
деңгейіне жету үшін Блум жүйесі пайдаланылады.
24
25
1-сурет. Білім жүйесінің сызбасы
Кесте
Білім жүйесінің түсініктері
Рет тəртібі
Оқушы іс-əрекеті
Білу
Тыңдайды, қабылдайды, есте сақтайды,
түсінеді, ойлайды.
Түсіну
Түсіндіреді, айтады, көрсетеді, жазады.
Қолдану
Ойланады,
салыстырады,
табады,
талқылайды, ашады, іздейді.
Талдау
Бұрынғы білім негізін пайдалана отырып,
жаңа мəселені шешеді.
Топтау
Ойлап табады, құрастырады, шығарады,
байланыстырады.
Бағалау
Бағалайды, талқылайды, өз талабын
айтады.
Көптеген мектептер жаңа оқыту жəне тəрбиелеу үдерісін енгізе
бастады. Алайда, мектептердің жылдам даму қажеттілігі талабы мен
педагогтердің оны іске асырудағы білімнің жетіспеушілігі арасында
алшақтық байқалады. Ал білімді меңгеру деңгейіне қойылатын
талапты төмендегі сызбадан көруге болады.
ȱV ɲɵԑɚɪɦɚɲɵɥɵԕ
ȱȱȱ
ɷɜɪɢɫɬɢɤɚɥɵԕ
ȱȱ
ɚɥɝɨɪɢɬɦɞɿɤ
ȱ ɨԕɭɲɵɥɵԕ
1-сызба. Білімді меңгеру деңгейлері
Шығармашылық деңгейге жету жолдары оңай емес. Қазіргі
технологияда «миға шабуыл», дебат, модем, жоба жасату, қорғату,
оқу, жазу арқылы оқушылардың сыни көзқарасын қалыптастыру жиі
қолданылады.
2.5. Білім берудің инновациялық əдістері мен түрлері
Инновациялық əдіс-тəсілдерді қолдануда оқытушы сабақты
дайын күйінде бағалайды, əрбір білім алушының өзі ізденіп,
ғылыми негіздерін өз бетінше игеріп, ғылыми зерттеуді көздейді, ал
оқытушының негізгі міндетіне білім алушының іс-əрекетін бақылау
жатады.
Инновациялық құбылыстар білім беру саласында өткен
ғасырдың сексенінші жылдарында кеңінен тарала бастады. Əдетте
инновация бірнеше өзекті мəселелердің түйіскен жерінде пайда
болады да, берік түрде жаңа мақсатты шешуге бағытталады,
педагогикалық құбылысты үздіксіз жаңғыртуға жетелейді.
Масырова Р., Линчевская Т. «Жаңару» (новшество) дегенімізді
былай деп түсіндіреді: «Жаңару – белгілі бір адам үшін əділ түрде
жаңа ма, əлде ескі ме оған байланысты емес, ашылған уақытынан
бірінші қолданған уақытымен анықталатын жаңа идея.
Достарыңызбен бөлісу: |
