Сапаны басқару жүйесінің сертификациясы және аудиті

96
тағы да 10-нан аса стандарт жасалған болатын. Ең маңызды деген ИСО 
9001, ИСО 9002, ИСО 9003 стандартты нормативтік сипаттамаға ие 
және сапа жүйесінің сыртқы бақылауының құжаттары ретінде қызмет 
атқарады. 
Сәйкес нормативті құжаттарында орнатылған элементтердің та-
лаптарымен кәсіпорынның сапа жүйесіне сәйкес растауының өзіне 
тексерілген ұйымның алдын ала дайын болу дәрежесінің бағасын және 
тікелей орында сапа жүйесінің бағасын қосады. Ол үшін Эксперт-
аудитор тағайындалады, ол тәуелсіз мамандардың Комиссиясын 
қалыптастырады.
Сапа жүйесін, өндірістік өнім сұлбаларын сертификаттау кезіндегі 
сертификаттауға жататын объектілер келесі 4.1-кестеде көрсетілген.
4.1-кесте
Сапа жүйесін, өндірістік өнім сұлбаларын сертификаттау кезіндегі 
сертификаттауға жататын объектілер
Тексеру 
элементтері (сапа 
элементтері)
Тексеру кезіндегі талаптардың болуы (+) немесе 
болмауы (-)
Сапа жүйесінің
сертификациясы
Өндіріс 
сертифи-
кациясы
Өндіріс 
шарттарының 
сұлбаларына 
анализ
ИСО 
9001
ИСО 
9002
ИСО 
9003
1
2
3
4
5
6
Өндіріс қызметі
+
+
0
1
-
-
Сапа жүйесі
+
+
0
-
-
Келісімшарт
анализі 
+
+
+
-
-
Жобалауды басқару
+
-
-
-
-
Сатылып алулар
+
+
+
-
-
Тұтынушыларға 
жеткізілетін өнімді 
басқару
+
+
+
-
-
Өнімнің идентифи-
кациясы
+
+
+
-
-
Үдерістерді 
басқару
+
+
0
+
-
Сынауларды 
бақылау және 
тексеру
+
+
-
+
+
2

97
1
2
3
4
5
6
Сынау, бақылау, 
өлшеу
құралдарын 
басқару
+
+
0
+
+
3
Сынауды бақылау 
статусы
+
+
+
+
-
Сәйкес емес өнімді 
бақылау
+
+
+
+
-
Түзетуші және 
ескертуші 
әрекеттер
+
+
0
+
-
Жүктеу, тиеу 
жұмыстары, 
сақтау, қораптау, 
консервілеу және 
жеткізу
+
+
+
+
-
Сапа деректерін 
тіркеуді басқару
+
+
0
+
-
Сапаны ішкі 
бақылау
+
+
-
-
-
Кадрларды даярлау
+
+
0
-
-
Техникалық қызмет
+
+
-
-
-
Статистикалық 
әдістер
+
+
+
+
4
-
1 – ISO 9001, ISO 9002 стандарттарына қарағанда азырақ бақылау;
2 – тексеріс арнайы үдерістерде ғана жүргізіледі;
3 – ҚР СТ ISO 9001 4.10.4 пунктіне ғана «сынаудың ақырғы 
бақылауы» тексеріс жүргізіледі;
4 – ҚР СТ ISO 9001 4.20.2 пунктіне ғана «Процедуралар» тексеріс 
жүргізіледі.
Алдын ала бақылау сертификацияға өтінішімен бірге кәсіпорынмен 
жіберілген құжаттардағы сапа жүйесінің сапасының талдауынан тұ-
рады. Осы шығыс құжаттардың толық жиыны келесі мәліметтерді 
қосады: 
– сапа аумағында ұйым-мәлімдеушінің саясаты;
– сапа бойынша басшылық;
– жүйе сапасының құжаттар тізбегі;
– ұйым-мәлімдеушінің құрылымдық сұлбасы және оның сапа 
қызметі;
– өндірістің алдын ала бағалау күші үшін толтырылған мәліметтер.
7–8683

98
Сертификация бойынша орган тексеретін ұйымнан төмендегілерді 
сұрауға құқығы бар:
– өтінушідегі құжаттамалармен басқаратын үдерістемелерді рет-
тейтін кәсіпорын стандарты (немесе басқа құжат);
– өнімді дайындау технологиясын сипаттайтын ішінара бірнеше 
құжаттар.
Комисия өтінушіден келген мәліметтерді бір уақытта талдау мен 
жинау керек жағдайда және мемлекеттік қадағалаудың тәуелсіз ор-
гандарымен стандартты территориялдық органдарынан, тұтынушы 
қоғамынан және т.б. Сапа жүйесі таралатын өнім сапасы жөніндегі 
көмекші мәліметтерді талдауды ұйымдастыру мүмкін.
Сапа жүйесінің алдын ала кезеңі, сертификациясын, екінші кезеңін 
жүргізу мүмкіндігі туралы жазбаша қорытындымен аяқталады. 
Сапа жүйесінің алдын ала бағалау нәтижелері бойынша қорытынды 
сараптаманы жүргізген басты сарапшы мен сарапшылар қол қояды 
және сертификация бойынша орган басшылығы бекітеді. Оң шешім 
кезінде сертификация бойынша орган өтінушіге “Сапа жүйесінің 
сапасының алдын ала бағалау нәтижесінің қортындысы” және ұйымда 
сапа жүйесін тексеруге және бағалауға болатын келісімшарт жоба-
сын бағыттайды, келісімшартта жүргізілген жұмыстардың мақсатын, 
көлемін және уақытын, екі жақтың міндеттерін, сонымен қатар сапа 
жүйесін тексеру және бағасы бойынша жұмыстың төлемақысын 
анықтайды.
Бағдарлама мен сарапшылар комиссиясы кеңесшілер және тексеретін 
ұйымдар таныс болуы қажет. Бағдарламаның қандай да бір пункттеріне 
қарсы наразылық басты сарапшының мәліметтеріне дейін жеткізілуі 
керек. Басты өкілеттілігі бар өтінушімен басты сарапшы арасындағы 
келіспеушілік тексеру жүргізбестен бұрын шешіледі. Бағдарламаның 
нақты бөлшектерін өтінушіге тек тексеру кезінде хабарлау керек: 
егер олардың алдын ала ашылуы объективті ақпараттың жинақтауына 
кедергі келтірсе, тексеру бағдарламасы келесі бөлімдерді құру керек:
– ұйым-өтінішінің аты, тексеру жүргізетін орын;
– тексерудің мақсаты және аумағы;
– текерудің өтетін уақыты;
– комиссия құрамы;
– сапа жүйесі тексеруіне сәйкес сілтеме құжаттар стандарттарының 
тізімі, тексерілген ұйымның сапасы бойынша басшылық және т.б.;
– тексеру объектілері;
– тексерілетін ұйымдардың ішкі бөлімдерін сәйкестендіру;
– тексеру объектілері бойынша тексерілетін ұйымдардың өкілі мен 
сараптамаларын бекіту;
– тексеру бойынша негізгі шаралар және оларды жүргізу күндері;

99
– құпиялыққа қойылатын талаптар;
– тексеру тіліне берілетін нұсқау;
– актілерді жіберу мекені;
– сапа қызметінің өзара жұмыс істеуі, ішкі аудиторлардың (ІА) 
бөлімшелері мен топтары;
– сапа қызметі мен ІА тобының рөлі мен орны;
– сыртқы аудитте СМЖ тексеру тәсілдері мен бағыттары.
Ұйымда стандарттың негізгі талаптарын орындауға не қажет екені:

жүктеу 3,69 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: