Оқулық Алматы, 012 Əож 330 (075. 8) Кбж

331
дырылуын сақтайды. Олардағы өндіріс қызметінің əртүрлі са-
ласын белгілі түрге мамандандырады. Нəтижесінде өндіріс 
пен ғылыми техникалық қызметтерді тауарлармен айырбастау 
жағдайын туғызып, халықаралық сауда дами түседі.
Халықаралық экономикалық қатынастардың басты нысанда-
рына жататындар:
- халықаралық еңбек бөлінісі;
- тауарлар мен қызмет көрсетудегі дүниежүзілік сауда;
- халықаралық несие;
- халықаралық жұмыс күші миграциясы;
- өндірістік факторлардың халықаралық ауысуы;
- халықаралық валюта-қаржы қатынастары;
- халықаралық ғылыми-техникалық байланыстар;
- экономикалық интеграция.
Халықаралық еңбек бөлінісі мен тауар айырбасына əсер ете-
тін төрт негізгі фактор бар:
1. Əлеуметтік-жағрафиялық фактор – жағрафиялық орнала-
су, халықтың құрылымы, саны жəне де олардың шаруашылық 
тəжірибесі.
2. Табиғи экономикалық фактор – табиғи климаттық жағ-
дайлар, жер шаруашылығы құралдары, табиғи кен байлықтар.
3. Техникалық экономикалық факторлар – жеке елдердің 
эко 
номикалық жəне ғылыми техникалық даму деңгейі əртүрлі 
болуы мен анықталады.
4. Ғылыми-техникалық проресс. Халықаралық еңбек бөлі нісі 
өнімдерінің тұрақты түрде жаңаруына, тауарлар ассортиментінің 
жəне олардың техникалық күрделілігінің шапшаң өсуіне алып 
келеді.
Сыртқы сауда
– тауарлар мен қызметтерді сырттан əкелуден 
жəне оларды сыртқа шығарудан құралады. Əрбір елдің сыртқы 
сауда нəтижесі сауда балансынан көрінеді. Егер шығарылған тау-
ар құнынан артық болса, онда оны сауда балансының оң саль-
досы дейді. Керісінше жағдай болғанда пассивті сауда балансын 
құрайды. 

жүктеу 1,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: