Оқу сауаттылығЫ

336 

Сайраған құстар әні  оны  көптен бері арман етіп жүрген музыка жайлы кітап 

жазуға  итермелейтін. Парақ-парақ қағаздар бетінде музыкалық ноталардың толып 

жатқан белгілері жазылған. Құстар үнінің ырғақты саздарын ден қоя тыңдап, әр 

дыбысқа дәл анықтама беруге тырысатын, музыка өз ойларын, түйгендерін қағаз 

бетіне түсіріп, оның тарихы мен теориясын жүйелеумен шұғылданды. Ал сол 

үздік-создық ойларын бір кітап етіп, ертедегі гректер мен индустардың музыка мен 

музыка аспаптары жайлы ғылымның негіздері бар еңбектерін тегіс зерттеу қажет. 

(174 сөз) 

  

Ә.Әлімжанов « Ұстаздың оралуы», «Жазушы» Алматы 

1.Бағбанды ең  ерекше күйге енгізетін сәтті белгілеңіз 

A)Қоңыр салқын самал желдің соғуы 

B)Бұлбұлдың таңғы үнін естуі 

C)Әупілдектің сиқырлы әніне елтуі 

D)Таңғы жұпар ауамен тыныстауы 

E)Құстардың сайраған үніне таңдануы 

2.Мәтінге сәйкес келмейтін ақпаратты көрсетіңіз. 

1.Сайраған құстар әні оның музыка жайлы кітап жазуына кедергі болатын. 

2. Алыс таулардан соққан қоңыр самал жел ескенде ғана құстар улап-шулап 

қоя беретін 

A)Дұрыс жауап жоқ 

B)Тек екіншісі 

C)Екеуі де бұрыс 

D)Екеуі де дұрыс 

 E)Тек біріншісі 

Күн көңіл күйді көтеріп, күйзелістің алдын алады. Өз кезегінде, көңіл күйге 

жауап беретін заттар иммундық жүйені күшейтеді. Ультракүлгін сәулелер ағзада 

жүріп жатқан көптеген процестерді – тыныс алу, зат алмасу, қан айналу мен 

эндокриндік жүйенің жұмысын күшейтеді. Бұдан өзге, күн сәулесінің әсерінен 

ағзамыз D дәруменін өндіреді. 

Қызық дерек:

 

Күн сәулесінің әсерінен синтезделетін D дәруменінің мөлшері 

мына факторларға байланысты: сәуле толқынының ұзындығы мен терінің әуелгі 

пигменттігінде. Күн астында таңертең және күн батарда жүрген пайдалы, сонымен 

қатар, тері неғұрлым қара торы болса, күн сәулесі әсерінен D дәрумені соғұрлым аз 

өндіріледі. 

D дәрумені

 

кальций мен фосфор минералдарын сіңіруді реттейді. А дәрумені, 

кальций және фосформен бірігіп, ағзаны суық тиюден, көз және тері ауруларынан 

қорғайды. Тіс кариесі мен қызыл иек патологиясының алдын алады, сүйектердің, 

омыртқаның беріктігіне жауап береді, остеопороздан қорғайды. Алайда бұл ағзаны 

осы дәрумендермен қамдау үшін шыжыған күннің астында жата беру керек дегенді 

білдірмейді. Ағзада D дәруменінің қажетті деңгейін қалыпта ұстап тұру үшін жаз 

айларында аптасына 2-3 рет 5-15 минут қол мен бетті күнге қыздырып алса 

жеткілікті. 

3.Жаз мезгілінде қай уақытта күн көзіне шыққан пайдалы? 

A)8 сағаттық жұмыс уақытынан кейін 

жүктеу 3,95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: