Оқу пәнінің сипаттамасы 1 Пәннің мақсаты

Негізгі қорларды амортизациялау

жүктеу 1 Mb.

Pdf просмотр

бет	17/76
Дата	16.05.2022
өлшемі	1 Mb.
	#38620

1 ... 13 14 15 16 17 18 19 20 ... 76

Дәрістер(ЭжӨҰ)

3 Негізгі қ орларды амортизациялау

Кәсіпорын шығындарына кіргізілетін амортизациялық аударылымдардың сомасы

әртүрлі әдістермен анықталуы мүмкін. Егер жаңадан өндірілген өнімнің құнына біртекті

берілетін негізгі қорлардың құнына тең болу шартынан шығатын болсақ, онда

төмендегідей анықтауға болады

100

0

а

К

А

нк

ауд



(2)

мұндағы А

ауд

– амортизациялық аударылымдар сомасы;

нқ

– негізгі қорлар құны;

– амортизациялық аударылымдар нормасы, %.

Амортизациялық аударылымдар нормасы негізгі қорлардың нысандарының

әрқайсысы үшін олардың нормативтік қызмет ету мерзімдеріне байланысты орнатылады.

100





нор

t

a

(3)

немесе

100







нор

л

нысан

t

К

К

a

(4)

мұндағы С

ныс

– негізгі қорлар нысандарының құны;

– нысанның ликвидациялық құны, өндірісте шығарылып тасталатын нысанды

толығымен немесе бөлшектеп (материалдарын, бөлшектерін) сатудан түскен қаржы.

Кәсіпорынның кейбір негізгі қорларына амортизациялық аударылымдар нормасы

келтірілді (2 Кесте).

2 Кесте - Амортизациялық аударылымдардың орташа нормалары

Негізгі қорлар топтары

Толық қалпына келтіру үшін

қажетті амортизациялық

аударылымдар нормасы, %

1 Өндірістік ғимарат

2,0

2 Электр тасымалдаушы 35-220 кВ әуе желілері:

металдық, темір бетонды бағанадағы

2.0

ағаш бағанадағы

3,3

3 Күштік электрлік-техникалық жабдық және

таратушы құрылғылар: ашық және жабық түрдегі

таратқыш құрылғылардың жабдықтары, өлшеуіш

трансформаторлар, таратушы шиналар,

түрлендіргіштер, майлы ажыратқыштар

4,4

4 Трансформаторлы қосалқы стансалардың

жабдықтары

6,6

5 Электр қозғалтқыштар мен дизель генераторлары

6,6

6 Қозғалмалы электр стансалардың электр

генераторлары

12,5

Кәсіпорын амортизациялық аударылымдарды өз бетінше аударады және

пайдаланады. Осыған орай оларды пайдаланудың негізгі талаптарын сақтау керек - бұл

қаржы тек негізгі қорларды жаңалауға белгіленген. Қай негізгі қорды жаңалау керектігін

кәсіпорын өндіріс қажеттілігіне байланысты өзі бекітеді.

Амортизациялық қорды қалыптастырған кезде ескірген жабдықты ауыстыру мен

жаңасын (Қ

жаңа

) сатып алу шығындары кіретінін есепке алу керек

қалып

= Қ

жаңа

+Қ

бөл

+Қ

қал

-Қ

(5)

мұндағы К

сн

– негізгі қордың жаңа нысанының құны;

бөл

– құрылғыны бөлшектеуге кеткен шығын;

– ескі нысанның амортизацияланып бітпеген бөлігінің құны (қалдық құн);

– бөлшектенетін нысанның ликидациялық құны.

Негізгі қорлардың нысанның амортизацияланып бітпеген бөлігінің құны тозу мен

моралдық тозу салдарынан нысан нормативтік мерзімнен ерте істен шығарылып тасталған

кезде пайда болады. Ликвидациялық құн өндірістен шығарылатын нысанның оны сатып

жібергеннен түскен қаржыны білдіреді.

Өндірістің тиімділігі негізі қорлардың ғылыми-техникалық деңгейіне байланысты

ғана емес, сонымен қатар ғылым мен техниканың қазіргі заманғы жетістіктеріне сәйкестігі

және оларды өндірістік үрдісте толық қуатында пайдалануына да байланысты болады.

жүктеу 1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 13 14 15 16 17 18 19 20 ... 76