Оқу әдістемелік материалдары 5В072900 “Құрылыс” мамандығының студенттеріне арналған

Арқалықтардың орнықтылығын қамтамасыз ету үшін h биіктіктің b еніне қатынасы 6-дан аспау керек (h/b≤6).

Сурет 6 – Тақтайлардың арқалықта орналасуы

Ұзындығы бойынша тақтайлар тісті қимамен қосылу керек. Қатарлас жатқан тақтайлардың тоғысу аймақтары 30 см-ден кем емес арада орналасу керек.

Жабындардың тақтайлы желімделген арқалықтары

Көбінесе есепті бір аралықты еркін жатқан арқалық сұлбасымен жасайды, жүктеу жабын өз массасынан тең таралған q күшінен және қар массасынан тұрады.

Тақтайлы желімделген арқалықтарды тұтас қималы деп анайды. Иілу кезінде негізгі есептік кедергі ретінде қарағай үшін

1 сорт R_u=14 МПа

2 сорт R_u=13 МПа

3 сорт R_u=8.5 МПа

Тақтайлы желімделген арқалықтарды есептегенде келесі тексерулерді жасайды:

1) Нормальді кернеу бойынша беріктікке тексеру:

Бұл жерде кедергі моментіне коэффициенттер келтірілген:

m_δ – жұмыс шарты коэффициенті, ол қима өлшемінің көтергіш қабілетіне әсері, көрсеткіштері СНиП II-25-80-де келтірілген.

h=70 см → m_δ=1,

h<70 см → m_δ >1,

h>70 см → m_δ <1;

m_ф – форма коэффициенті, түзу сызықты қималы форма үшін m_ф =1, қоставрлы үшін m_ф Г. Г. Карлсен кітабында берілген.

Қима нормальді кернеулер үшін келесі өрнекпен анықталады

Кернеу эпюрасының экстремалды нүктелерін табу үшін, σ_u өрнегін дифференциялағаннан кейін алынған өрнекті нөлге теңеу керек

Екі жаққа қиғашталған өзгермелі қималы арқалық үшін, жүктеме тең таралған жағдайда:

,

Мұндағы h_оп – тіректегі қима биіктігі,

h – арқалықтың ортасындағы қима биіктігі.

Бұл кезде ию моменті:

Сурет 7 – М ию моменті эпюрасы.