37
2) Бала үшін педагог пен ата-ана арасында қандай қарым-қатынас болу
керек?
3)«Ата-ана – бала – педагог» дегенді қалай түсінесіз?
(Сурет – схема арқылы өз ойларын талдайды )
ІІІ. Әзіл – тест «Жұдырық»
(ата-аналар үшін)
Тапсырма қарапайым. Алақаныңды жай да,
сұрақтарға жауап бер. Сұрақ бесеу. Жауап «Иә» немесе
«Жоқ» болу керек. Егер «Иә» деп жауап берсең бір
саусағыңды бүгіңіз; егер келіспей «Жоқ» деп жауап
берсеңіз онда саусағыңыз сол қалпында бүгілмей
қалсын.
Кәне бастадық:
1. Сіз қандай болмасын жағдайда, тіпті сіздікі дұрыс болмаса да:
«Мен шешесімін, маған болады», «Мен әкесімін, мені кешіреді. Мен
жазалаймын, мен және аяймын» деп айта аласыз ба?
2. Сіз қоштаспай үйден өзіңіздің жеке шаруаңыз бойынша кете аласыз
ба?
3. Сіз ауруханада ұзақ жатқан туысқаныңыздың көңілін сұрауға
бармай жүре аласыз ба? (Егер сіз әйел болсаңыз – туысқаның күйеуің
жағынан, егер сіз еркек болсаңыз – туысқаның әйелің жағынан. Және сіз ол
жалғыз емес, оған басқа туыстары барып жатқанын білесіз).
4. Сіз өзіңіздің жақындарыңа айқайлай аласыз ба?
5. Отбасының басқа мүшелерінен сіз ақша жасыра аласыз ба?
Қорытынды жасап көрейік.
-Егер сіз бес сұраққа «Иә» деп жауап беріп, саусақтарыңызды бірінен соң
бірін бүксеңіз, онда сіздің отбасыңызда басқарудың авторитарлық тәсілі басым,
сіз сол басшылардың ішінде негізгі рольде ойнайсыз.
-Ал егер сіз 2-3 саусағыңызды бүксеңіз, онда әлі кеш емес, отбасына
қатысты жағдайды дұрыстауға болады.
-Ал алақаныңыз ашық қалса, онда сіз әулиесіз, бірақ мұндай адамдар
өмірде кездеспейді.
ІV.Ақыл-кеңес
Ата-аналардың баламен қарым-қатынасында баланың үмітіне балта
шабатын, кіңәлайтын сөздер беріледі. Осы сөздерді олардың өз күшіне сенім
тудыратындай, жақсы қолдау көрсете алатындай сөздермен алмастыру керек.
1.
Сенен ешқандай жақсылық шықпайды, нөлсің.
2.
Неге сен басқа балалардай емессің?
3.
Неменеге ұсқынсыз болып кеткенсің, шашың дудыраған, үстің
кір-кір.
4.
Тағы осылай істесең, менен таяқ жейтін боласың.
5.
Сенің кесіріңнен өмірі жолымыз болмады.
6.
Сен неге көп сөлей бересін
38
Ата-аналар осы сөздерді былай алмастыруына болады:
1.
«Сенің де қолын өмірде
бір нәрсеге
жететініне сенгім келеді. Сен өжетсің, сенің қолыңнан келеді,» - деп,
үміт артуы керек.
2.
«Сенің де басқалардан өзгеше болуына құқын бар, сенің де
қолыңнан келеді» - деп, сенім артуы керек.
3.
«Үстіңді ретке келтір, шашыңды тара, киіміңді ауыстыр » -
деп, баланың өзін жақсы сезінуіне көмектесу керек.
4.
«Біз саған қиыншылықты жеңуге көмектесеміз, екіншілей
жаман қылық жасама».
5.
«Үлкендердің өмір жолында болып жатқан ыңғайсыз
жағдайларға сен кінәлі емессің. Сенің болашағың алда, үлкен ғалым
боласың, жақсы дәрігер, білімді ұстаз болуды арманда » және ата-анасын
сыйлау керек екенін айтып отыру керек.
6.
Үлкендер сөлеп жатқанда сен бірінші болып тыңдап ал, сосын
барып өз ойынды айт ғой.
Міне, осындай біз көңіл аудара бермейтін қарапайым нәрсенің өзі немесе
ойланбай айтылған ұрыс сөзі де баланың жанын ауыртуы мүмкін, өмір сүру
ағынын өзгертуі де ғажап емес.
V. Суретке қарағанда ең бірінші қандай бейнені байқадыңыз?
Адамың басы – сіздің есте сақтау қабілетіңіз өте жақсы. Бұл өмірде
өзіңізге қажетті мәліметтердің барлығын есте сақтай аласыз. Жақсы мен
жаман адамдарды тез ажыратып, сізге деген көзқарасының қандай екендігін
бірден анықтау қабілетіңіз бар.
Үй – үй шаруасын, тыныштықты, жылы қарым-қатынасты, махаббат
пен мейірімділікті, ас дайындауды жақсы көретін сезімтал жансыз. Үйіңізге
қонақ шақырып, дастарханды түрліше етіп безендіргенді жақсы көресіз.
Достарыңызбен жиналғанда әңгіме-дүкен құруда алдыңызға жан салмайсыз.
Суретші – сіз шығармашылықтың адамысыз, ойыңызға келген
қиялдарыңыздың барлығын жандандыра аласыз. Сіздің ең басты құралыңыз –
ұшқыр қиялыңыз. Оның әрдайым дамуына жағдай жасап отырыңыз.
39
Тас – бірқалыпты өмір сүруді жақсы көретін, жаныңызға жақын
адамдарға барынша адал жансыз. Өмірдің ағысымен асықпай жылжудасыз.
Кейде елеулі өзгерістер де болып тұрады. Өміріңізді жаңа жылдық от
шашумен салыстыруға болады. Тыныштық, артынша жойқын жарылыс.
Ағаштар – сіз әрдайым өсу үстіндесіз. Ақылыңыз, күш-қайратыңыз,
шығармашылық белсенділігіңіз күннен-күнге толысуда. Бір орында тұрмай,
дамылсыз жылжу үстіндесіз. Бұл қасиетіңізге қызғанышпен қарайтын адамдар
жетерлік.
VІ. «Өтінемін» ойыны.
Мақсаты: Ата-ана мен балалар арасындағы қарым-қатынасты жақсарту,
бір-біріне көңіл бөлу, бір-бірін тыңдай білуге үйрету.
Қатысушылар ортаға жартылау шеңбер жасап тұрады.
-Құрметті әріптестер! Сіздер қандай «сиқырлы» күші бар сөздерді
білесіздер?
-Рахмет, өтінемін, т,б
-Мен әр түрлі өтініштер жасаймын, егер мен «өтінемін» деген сөзді айтсам
сіздер оны орындауларыңыз қажет. «Өтінемін» деген сөзді айтпасам, сіздер ол
өтінішті орындамайсыздар.
-секіріңдер
-оң аяқтарын көтеріңдер
-өтінемін, алақанмен қол шапалақтаңдар
-көздеріңді жұмындар
-өтінемін, бір-біріңді құшақтаңдар.
- оң қолдарыңмен сол құлақтарыңды уқалаңдар
-өтінемін отырыңыздар
VІІ. «Бет адамның айнасы» әдістемесі бойынша түстерді
байланыстыра отырып, адамның эмоцияларын анықтау
(түстерде бейнеленген эмоцияларды көрсету, сұрақтар қою, неге бұл
түсті таңдадын шағын әңгімелесу)
Ауа көк бұл түс - бауырмалдықтың, сенімділіктің белгісі.
Жолы болмаса уайымшыл.
Жасыл - өзгерісті қаламайтын, тұрақтылық белгісі. Тік мінезді,
айтқаның орындатуға құмар.
Қызыл –ылғи алға, жетістікке ұмтылады, белсенді кез-келген
жұмысты алып кетеді, тәуекелшіл.
Сары түс - көңіл-күйді көтеріңкі,еркін адам
Қоңыр түс - бұл бейғамдықтың белгісі, демалып тынығу қажеттілігі
молырақ.
Қара түс - өмірге риза емес адамдар, дегенімен өмірдің қиындығына өте
төзімді және қарсы тұра білетіндер
VІІІ. Шығармашылық жұмыс:
Құрметті әріптестер «Табиғатсыз адамдардың күні жоқ, оны айтуға
табиғаттың тілі жоқ» демекші адам табиғатпентығыз байланысты.
Табиғаттағы ең маңызды нәрсе-ағаш, енді сол ағаштың несі болар едіңіз тамыры
